سرمقاله پیام هاجر شماره 287 20مهر 1378
نه زن، نه مرد، شایسته‌سالاری
کنگره جهانی «جایگاه و نقش زن از دیدگاه امام خمینی» در روزهای 6 تا 8 مهرماه 1378 در تهران برگزار گردید. در این کنگره شرکت‌کنندگان داخلی و خارجی اعم از بانوان و آقایان به ایراد سخنرانی پرداختند.
حدود 150مقاله به کنگره ارایه شده بود، همچنین کنگره با تشکیل چهار کمیسیون به بررسی مسایل تخصصی پرداخت. هرچند رسانه‌های گروهی در زمینه پوشش خبری این کنگره فعالیتی از خود نشان ندادند، ولی ما سعی خواهیم کرد در این مجال کوتاه به نکات محوری مطرح شده بپردازیم.
از مهمترین خصوصیات عصر کنونی، تغییرات و تحولات سریع جهانی می‌باشد. انسانی که در کوران این تحولات قرار دارد، برای تداوم حیات، در پی راهکاری است که بتواند با حفظ باورهای خود و همپای این تحولات پرشتاب، پاسخگوی اقتضائات مادی و معنوی خویشتن و جامعه‌اش باشد. اگر باورها از چنان پایه و بنیانی برخوردار باشند که به ضرورتهای زمان و مکان بتوانند پاسخ بدهند، پایدار خواهند ماند.
در این کنگره بحث بر سر این بود که اندیشه رهبر انقلاب اسلامی، از باورهای پایداری برخوردار بوده است. برخی از شخصیت‌ها مانند «حجت الاسلام مقدم» معتقد بودند که امام (ره) در حوزه‌های سیاست، فرهنگ، اقتصاد و صحنه‌های زندگی از اجتهاد مستمر، منسجم و پویا برخوردار بوده‌اند، ضمن اینکه از اصول ثابت نیز حفاظت می‌کردند. ایشان توجه به زمان و مکان را دو عامل اساسی در احیاگری و اجتهاد می‌دانستند... تئوری ولایت مطلقه از سوی امام به این معناست که فقه در همه زوایای زندگی بشری گسترش و نفوذ دارد همینطور احکام ولایی عبارت از این است که با در نظر گرفتن خیر و صلاح جامعه، می‌توان حکم جدید صادر کرد و به عبارت دیگر شرایط و مصلحت جامعه و مردم در راستای سازگاری اهداف دین و روح آن خواهد بود. همچنین برخورد درست با پدیده مدرنیزم عبارت از بهره‌برداری همزمان از دین و عقل می‌باشد.
خانم فاطمه طباطبایی پرسشی را مطرح نمود، به این مضمون که: آیا ما موحدیم و خودپرستی جای بتها را نگرفته است؟ آیا همه اعمال ما برای خداست؟
بعضی از بانون شرکت کننده از جمله الهام زیاد از لبنان جملیه عبید از اتریش ناکاتا از ژاپن جمیله از سوریه و خانمها زهرا شجاعی و اشرف بروجردی و ... دیدگاهای پیشرو از امام خمینی، درباره حقوق زنان و عرفان ارایه نموده و اشاره کردند که مباحث تئوریکی که امروزه در حوزه‌های علمیه مطرح می‌شود، نه تنها در جهت حل معضلات جامعه نقشی ندارد که منجر به نقض قانون اساسی نیز می‌گردد. زیرا زنان به گونه‌ای مستقیم یا غیرمستقیم با مشارکت خود در تحولات اجتماعی و رویکردهای جامعه به سوی نیازهای اساسی از قبیل حق آزادی اندیشه، بیان، حیات، مالکیت و ... نقشهایی را حک می‌کنند تا آیندگان آن را بازخوانی نمایند.
برخی برداشتها از آیات، در ذات خود همراه با تعارض و تناقض است. مانند برداشتهایی که از یک طرف مردان را برتر از زنان می‌داند و از طرف دیگر نمی‌تواند آیاتی را که بدون دیدگاه جنسیتی اصل ولایت مردان و زنان بر یکدیگر را مطرح می‌نماید، انکار کند.
آیت الله ابراهیم جناتی به عنوان یکی از سخنرانان کنگره، ضمن تجلیل از مقام حضرت زهرا(س) اظهار داشت: احادیثی که دربارۀ آن حضرت نقل می‌شود، با شیوه زندگی ایشان منافات دارد... برای بسیاری از این احادیث نمی‌توان اصالت قائل شد. برای شناخت احادیث صحیح باید به سه اصل توجه نمود: اصل صدور، جهت صدور و اصل دلالت. احادیث باید سند صحیح داشته باشند. ایت الله جناتی همچنین افزود: در جامعه نه زن‌سالار است و نه مرد بلکه اصل بر شایسته سالاری قرار دارد. زنان می‌توانند قاضی، رئیس جمهور و نیز مجتهد باشند. ایشان همچنین دربارۀ نظریات امام (ره) در مورد آزادی و حقوق مردم و زن در جامعه مطالبی ایراد کرد.