دوره اول – جلسه 177 چهارشنبه ۱۷ تیر ۱۳۶۰

مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی ( دوره اول – جلسه 177 )

•  چهارشنبه ۱۷ تیر ۱۳۶۰

جلسه یکصدوهفتادوهفتم                                                                                           17 تیر ماه 1360 هجری شمسی
6رمضان 1401  هجری  قمری

بسمه تعالی
مجلس شورای اسلامی

صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز چهارشنبه هفدهم تیرماه 1360

جلسه ساعت هشت وبیست وپنج دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد
 

فهرست مندرجات                                                                                                  صفحه

1- اعلام رسمیت جلسه وتلاوت آیاتی از کلام الله مجید ………………………………………………..  2
2- بیانات قبل از دستور آقای دکتر هنجنی …………………………………………………………….        3
3- ادامه بحث پیرامون طرح قانونی فعالیت احزاب ، جمیت ها وانجمنهای سیاسی ، صنفی وانجمنهای
اسلامی یا اقلیت های دینی شناخته شده ……………………………………………………………….     6
4- تصویب اصلاح طرح قانونی الحاق دادگاههای انقلاب به دادگستری جمهوری اسلامی ایران ……….41
5- پایان جلسه وتاریخ تشکیل ودستور جلسه آینده …………………………………………………….         56

1- اعلام رسمیت جلسه وتلاوت آیاتی از کلام الله مجید رئیس – بیم الله الرحمن الرحیم، با حضور 181نفرجلسه رسمی است دستور جلسه قرائت شود . منشی- بسم الله الرحمن الرحیم، دستور جلسه 177روز چهارشنبه هفدهم تیرماه 1360مطابق با 6 رمضان 1401. 1- تلاوت کلام الله مجید . 2- نطقهای قبل از دستور .3- دنباله رسیدگی به گزارش دوم کمیسیون امور داخلی در خصوص طرح فعالیت احزاب جعمیتها و انجمنهای سیاسی وصنفی وانجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده . 4- گزارش کمیسیون امور قضائی در خصوص طرح قانونی الحاقی دادگاههای انقلاب به دادگستری جمهوری اسلامی ایران. 5- گزارش کمیسیون برنامه و بودجه در خصوص لایحه بودجه سال 1360. 6- اعلام اسامی غائبین و دیرآمدگان . 7- اعلام ختم جلسه وتاریخ و برنامه جلسه بعد. رئیس – تلاوت کلام الله مجید را شروع کنید. اعوذبالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم “ ام لهم ملک السموات والارض وما بینهما فلیر تقوا فی الاسباب . جند ماهنالک مهزوم من الاحزاب . کذبت وقبلهم قوم نوح و عاد و فرعون ذوالاوتاد . و ثمودوقوم لوط واصحاب الئیکه اولئک الاحزاب . ان کل الاکذب الرسل فحق عقاب . وما ینظرهولا الاصحیه واحده مالها من فواق . وقالوا ربنا عجل لنا قطنا قبل یوم الحساب .اصبرعلی مایقولون واذکر عبدنا داود ذالاید انه اوّاب . انا سخّرنا الجبال معه یسجن بالعشی والاشراق . والطیر محشوره کل له اوّاب . وشددنا ملکه وآتیناه الحکمه وفصل الخطاب . وهل اتیک نبوءاالخصم اذتسّورالمحراب . اذ دخلوا علی داود ففزع منهم قالوا لا تخف خصمان بغی بعضا علی بعض فاحکم بیننا بالحق ولا تشطط واهدنا الی سوأ الصراط . (صدق الله العلی العظیم – حضارت صلوات فرستادند ) " ازأیه 9 الی أیه 22 سوره ص "
2- بیانات قبل از دستورآقایان دکتر هنجنی .منشی – آقای دکتر هنجنی نماینده مردم کرج . هنجنی بسم الله الرحمن الرحیم ، ولقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون . در این فرصت مختصر چند جمله ای با ابر قدرتهای حهان بخصوص آمریکای جهانخوار گفتگو دارم که امیدوارم گوش شنوا داشته باشند وبه این سخنان توجه بیشتر پیدا کنند مهمترین عامل پیروزی برای یک ملت ملت اعتقاد وایمان به پیروزی است زیرا ملتی که حرکتی را آغازمیکند ودر این حرکت برمبنای معتقدات دقیق وعمیق خود به پیروزی نهائی یقین دارد این ایمان واین اعتقادواین یقین قوی ترین عامل پیروزی اوست حرکتی را که ملت ایران در مقابل استکبار جهانی آغاز کرده است حرکتی است برمبنای اعتقاد وایمان به پیروزی نهائی برمستکبران واین مطلبی است که باید آمریکای جنایتکار بداند همه مسلمانان جهان بالاتفاق به یک مسأله معتقدند وآن مساله اینکه این جهان باید بدست صالحان اداره شود ومستکبران وستمگران بدست صالحان نابود شوند وحکومت جهان واداره جهان در اختیار کسانی قرار بگیرد که در طول حکومتشان به چیزی که نمی اندیشند خود ومنّیتشان باشد واین مساله مورد تردید در اسلام وبین مسلمین نیست ابن ابی الحدید که یکی از دانشمندان بزرگ اهل سنت میباشد در شرح نهج البلاغه میگوید " وقد اتفق الفریقین من المسلمین اجمعین علی ان هذالامر والدنیا لاینقضی الا الیه  ". ودر اخبار فراوان دیگر که هم از طرف برادران سنی شیعه نقل شده روی این مطلب آنقدر تاکید شده است که حتی میگوید اگر یک روز از دنیا باقی نماتد خداوند آن یک روز را آنقدر طولانی میفرماید که حکومت جهان بدست صالحان بدست امام زمان ارواحناله الفدا قرار بگیرد وهمه جهان را برمبنای عدالت وقسط اداره کند حال باید ابر قدرتها بدانند که رسیدن به آن حکومت ، رسیدن به آن اداره نمودن جهان مقدماتی لازم دارد و سختیهائی لازم است در شروع مقدمات این حکومت وحرکت به سوی آن حکومت نهائی که ریشه مستکبران از سراسر جهان برکنده خواهد شد وتنها حکومت بدست صالحان که برمبنای عدل وقسط جهان اداره خواهد قرار خواهد گرفت انقلاب اسلامی ایران مقدمه ای است برای نابودی مستکبران وبرای حکومت صالحان بدان سان که اداره این حکومت ورهبری این حکومت بدست صالحترین فرد در زمان ما قرار گرفته ورهبر انقلاب مصداق تامّ وتمام این آیه شریفه است که در عصر ما باید حکومت بدست   
صالحان قرار بگیرد ولذاست که باید ابر قدرتها بدانند که این انقلاب انقلابی است که پیروزمندانه به حرکت خود ادامه میدهد وهرمانعی و هر حرکتی
که برسر راه ادامه این انقلاب بوجود آید انقلاب آن مانع وآن سد را در هم خواهد کوبید وحرکت خود را به سوی حکومت جهانی امام زمان علیه السلام ادامه خواهد داد بنابراین ، این حرکت انقلابی ایران حرکتی نیست که با دسیسه ها وتوطئه های ابر قدرتها شکست بخورد ونابود شود بلکه بحکم این آیه شریفه ای که خدامند فرض کرده " ولقد کتبنا فی الزبور ایّ بلغت فرضنا " حتمی است وقطعی است که جهان بدست صالحان اداره خواهد شد وجهان وحکومت آن در اختیار صالحان قرار خواهد گرفت واین طلیعه ای است برای رسیدن به آن حکومت که در ایران انقلاب ایجاد شده ورهبری آن بدست " ولّی فقیه " به دست کسی که با امام زمان وحکومت آن وراه روش آن سنخیت دارد تناسب دارد هماهنگی دارد لذا آمریکای جنایتکار باید بداند با دست خودش وافرادی را که توطئه میکند وبه حرکت در میآورد ودر مقابل انقلاب ما قرار میدهد گور خودش را کنده ودر آینده نزدیک باید به سراغ کار خود برود ونابود شود زیر این وعده الهی است واین وعده ای است حق وبرای ما انقلابیون ایران تردیدی ندارد یقین دارم به پیروزی وچون یقین داریم به پیروزی در راه رسیدن به پیروزی نهائی هرچه لازم است میدهیم شهید میدهیم تکه تکه میشویم ویرانیها را تحمل میکنیم گرسنگیها را تحمل میکنیم محاصره های اقتصادی را تحمل میکنیم وخلاصه همه فشارها را تحمل میکنیم زیرا یقین داریم که بعد از همه این مصیبت ها وگرفتاریها نابودی از آن أمریکاست وابر قدرتها وپیروزی از آن ما بنابراین باید آمریکای جنایتکار توجه داشته باشد که ما ایمان واعتقاد داریم به اینکه چه میکنیم وبه کجا حرکت میکنیم ونتیجه کار ما پیروزی نهائی است برای اسلام ، ونابودی قطعی است برای کفر واستکبار جهانی . اما مطلب دوم ( رئیس – دو دقیقه وقت دارید ) خطاب من به کشورهای عربی است برادران مسلمان عرب شما بدانید مانع بزرگ در راه پیروزی شما صهیونیست این رهبران شما این حسن ها وشاه حسین ها وانورسادات ها وسلطان قابوسها وصدامهای پلید هستند که نمی گذارند ملت مسلمان در مقابل صهیونسیت جهانی پیروز شوند ونمی گذارند قدس عزیز را آزاد کنند ونمونه اش جنگ شفیع وفجیعی است که صدام کافر برعلیه ملت مسلمان ایران که روز قدس به فرمان رهبرش میگیرد ومدم را آماده برای رهائی
بیت المقدس میکند آمد وجنگ ایجاد کرد وهمه نیروها را بهدر داد که نتوانند در مقابل صهیونیست جهانی واشغالگران قدس قیام کنند وآنان را از صحنه بدر کنند . چند جمله هم با ملت عزیز ای حزب الله راهی را که برگزیدی ادامه بده که پیروزی از آن توست راهی را که انتخاب کردی تعقیب کن ویقین داشته باش که ضد انقلاب در مقابل تو بدان سان که تا کنون مفتضح شده مفتضح تر خواهد شد واز صحنه بیرون خواهد رفت ونابود خواهد شد وتوای ضد انقلاب نیز بدان در کشور علی بن ابی طالب در کشوری که امام زمان دست با کفایتش را بر سر آن دارد نمیتوانی کاری بکنی گورت را با دست خود میکنی چه بهتر که انسان شوی وجدان پیداکنی دست از این جنایات و پلیدیها و خرابکاریها وخرمن سوزاندن ها ونظایر اینها برداری وبدانی جز بدبختی جز لعن ونفرین ملت وهمه آزادگان جهان برای خود کسب نخواهی کرد ای ضد انقلاب آگاه باش وبدان تمام نقشه هایت را بکار گرفتی وآنچه هم که داشته باشی بکار بگیری جز اضمحلال خودت ونابودی خودت وپیروزی سریعتر برای اسلام ومسلمین ومردمان عزیز انقلابی ایران چیزی بدست نخواهی آورد . ای ضد انقلاب با بمب گذاریها وبه شهادت رساندن عزیزان ما کاری از پیشنمیبری ای ضد انقلاب اگر عزیزترین وفعال ترین ونجیب ترین مردم این انقلاب وافراد این انقلاب نظیر مهندس انصاری را تو از بین میبری بدان که تو طرفی نخواهی بست وآنچه که هست برای تو لعن ونفرین وجای انصاری ها را انصاری های دیگرخواهند گرفت واین مملکت را بسوی دولت وحکومت جهانی امام زمان سیر خواهند داد. ای ضد انقلاب ای گروهگهای و امانده ای گروهکهای ازهر کجا وامانده ووابسته وانگل بس است برگردید به وجدان مراجعه کنید شعور اجتماعی پیدا کنید شعور انسانی پیدا کنید این کاره کارهای انسانی نیست ولو اینکه هزاران نفر از این ملت را به شهادت برسانی چه عاید شما خواهد شد جز خذلان جز بدبختی وجز سیه روزی وفرومایگی بنابراین شایسته است که بخود آئید ( رئیس – شما 15 دقیقه تان را گرفتید وبرای آقای خلخالی هم نگذاشتید ) شایسته است بخود آئید و پشیمان شوید ودست از جنایتها بردارید . والسلام علیکم ورحمه الله وبرکاته . رئیس – وقتشان تمام شد یعنی 15 دقیقه . هنجنی – چند دقیقه برای آقای خلخالی اختصاص داده بودم . رئیس – من به شما تذکر دادم سر دو دقیقه که داشتید ولی توجه نکردید .
خلخالی – آقا سه دقیقه وقت بدهید مختصر میگویم . رئیس – نمیتوانم حالا ، آقای هادی هم سخنران بعدی هستند که امروز آمادگی صحبت نداشتند بنابراین باید وارد دستور بشویم . خلخالی – پنج دقیقه از وقت آقای هادی را به ما بدهید . رئیس – از خودشان بگیرید به آقایان نمایندگان یگوئید تشریف بیآورند برای بحث درباره لایحه احزاب . خلخالی – مطلب لازمی است که باید بگویم . رئیس – به هر حال الان نمیشود . 3- ادامه بحث پیرامون طرح قانونی فعالیت احزاب جمعیت ها وانجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده . رئیس – چند ماه از طرح احزاب مانده یعنی چند ماده را دربین داریم یکی دو تا ماده هم‌‌‌‌آخرطرح است آن دو ماده آخر را اول مطرح بکنید . منشی – بسم الله الرحمن الرحیم ، ماده 20 جرائم وتخلفات موضوع این قانون از مصادیق جرم سیاسی محسوب شده وبا رعایت اصل 168 قانون اساسی مورد رسیدگی قرار میگیرد . معادیخواه – بنده پیشنهاد حذف این ماده را دارم . رئیس – پیشنهاد حذف دادند می ماند برای بعد الان بحث نمیکنیم ماده 21 را بخوانید . الویری ( منشی ) – ماده 21 – شورای عالی قضائی موظف است ظرف یکماه از تاریخ تصویب این قانون لایحه تشکیل هیات منصفه محاکم دادگستری موضوع اصل قانون اساسی را تهیه وبا رعایت اصل 74 قانون اساسی تقدیم مجلس نماید ( رئیس – پیشنهاد دارد ؟ ) آقای علم الهدائی وآقای فاضل در اینمورد پیشنهاد داشتند نمیدانم تامین شده یا خیر ؟ البته آقای فاضل پیشنهاد حذف داده بودند . یکی از نمایندگان – ایشان نیستند . موحدی کرمانی – آقای الویری آقای علم الهدائی به کمیسیون دعوت شدند نیامدند . الویری ( منشی ) – خوب آقای فاضل پیشنهاد حذف داده اند که در مجلس نیستند .  
رئیس – خوب پیشنهاد رسیده حالا بحث که نمیخواهند که نباشند پس برگردید به ماده های که از اول داریم . یکی از نمایندگان – ماده الحاق چطور شد . رئیس – حالا به ترتیب که میرسیم به آخر مطرح میکنیم .حالا برگردید از اول هرماده ای را که تقاضای حذف برای آن شده رویش بحث کنیم . منشی – برای ماده 6 آقای فواد کریمی پیشنهاد حذفش رادادند . منشی – آقای فواد کریمی . فواد کریمی – بگذارید نمایندگان بیآیند من صحبت میکنم حالا نمایندگان نیستند که رای بدهند من برای کی صحبت کنم آن نماینده ها که میخواهند رای بدهند نیستند من صحبت میکنم نمی شنوند بعد رای نمیآورد . منشی – کی میگوید نیست شما نمی بینید هستند . رئیس – آقا نمایندگان هستند شما بلند شوید ببینید که نمایندگان هستند . منشی – آقای فواد کریمی بفرمائید اگر شما میخواهید نکنید دیگران هم این پیشنهاد رادارند آنها صحبت کنند . رئیس – پیش از آنکه آقای فواد کریمی صحبتشان را بکنند اول وقت دو تا تذکر داده بودند من بخوانم یکی آقای موسوی تبریزی تذکر میدهند به وزارت نیرو درباره بهتر کردن وضع آب وبرق قم وتذکری میدهند به وزارت راه در مورد وضع راههای شهر هریس از توابع تبریزوآقای سیداحمدحسینی تذکر میدهند به دولت در مورد تعقیب کسانی که در بخش سعادت شهر در مرو دشت خرمنها را آتش زده اند که سریعا اقدام بکنند برای اینکه کشاورزها محصول زحمات یکساله شان اینجوری هدر میرود حالا آقای فواد کریمی صحبت کنند درباره پیشنهاد حذف . فواد کریمی – بسم الله الرحمن الرحیم ، نمایندگان عنایت بفرمایند به ماده 6 میگوید که فعالیت گروهها آزاد است مشروط براینکه مرتکب تخلفات مندرج در بندهای ماده 17 این قانون نگردد یک تبصره 1 و تبصره 2 دارد من پیشنهاد حذف ماده 6 را دادم بدون حذف تبصره ها پیشنهاد دادم که ماده 6 حذف بشود بعد تبصره 1 تبدیل به ماده 6 وتبصره 2 هم تبصره 1 ماده 6 بشود ودلائل من چند چیز است یکی اینکه اساسا هنگامیکه میگوئیم فعالیت همه گروهها آزاد است دیگر فلسفه دادن پروانه وکمیسیون ماده 11 بخودی خود بیهوده ولغو خواهد شد اساسا معنای پروانه چیزی
جز جواز نیست . موقعی که میگوئیم هر شرکت برای تاسیس خودش جواز میخواهد ، معنا ندارد شما بگوئید آقا شرکتها آزادند تاسیس بشوند وهمچنین میتوانند جواز بگیرند . خوب یک عمل لغوی است . اگر جواز معنایش جواز است وماهیتش جواز است پس کسی نمیتواند نداشته باشد . واگر نه ، هر کسی بون داشتن جواز میتواند فعالیت کند ، پس اصلا جواز ، ماهیت خودش را از دست میدهد . وهمچنین شما یک کمیسیون درست کردید ، در ماده 11 یک کمیسیون بسیار عریض وطویل . به این کمیسیون مسوولیت هائی داده اید . این کمیسیون تنهامیتواند براحزابی نظارت کند ومسائل احزابی به او ارجاع میشود که بخواهند پروانه بگیرند . اما احزابی که نخواهند پروانه بگیرند وحق فعالیت هم طبق این قانون دارند آنها مراجعه نخواهند کرد . پسبنابراین برای چه یک حزبی ممکن است مراجعه کند پروانه بگیرند هنگامیکه پروانه اصلا معنای پروانه بودن را ندارد ، معنای جواز را ندارد . این چه فایده دارد ؟ اینجا دو استدلال کرده اند یکی اینکه گفته اند پروانه داشتن به معنای رسمی بودن است . ودیگر اینکه گفته اند اگر کسی پروانه داشته باشد میتواند از صدا وسیما استفاده کند . اولا آنچه که به یک حزب یا سازمان رسمیت میدهد ، قانونی بودن آن است موقعی که شما میگوئید که احزاب آزادند ، پس هر حزبی چه با پروانه باشد وچه بی پروانه ، قانونی است . معنای رسمیت جز این نیست . قانونی بودن . وهمچنین شما در ماده دوازده گفتید که . " اساسنامه و مرامنامه گروهها پس از صدور پروانه باید به هزینه موسسّین در روزنامه رسمی چاپ ومنتشر شود ". وهمچنین هزینه های دیگر را بردوش این گروهها گذاشته اید . هر گروهی که میخواهند پروانه بگیرد باید یک مقدار هزینه بدهد . خوب گروه حاضر نیست هزینه بدهد ، پروانه هم نمیخواهند .احتیاج هم ندارد . بعد شما در ماده چهارده تهدید کرده اید وگفته اید که اگر کمیسیون ماده یازده تذکر کتبی داد یا اخطار داد وتقاضای توقیف وانحلال پروانه را به دادگاه داد ، احزاب میتوانند بروند شکایت کنند از کمیسیون ماده یازده به دادگاهها . شما چه چیزی را از چه چیز میترسانید ؟ اصلا یک حرف مسخره وخنده آور است . شما میگوئید اگر کمیسیون ماده یازده به یک حزبی اخطار داد که میخواهم پروانه ات را بگیرم یا اگر پروانه اش را گرفت شکایت کند شما توجه کنید اصلا برای حزب سیاسی این چیزها مسخره است . شما حزب سیاسی راازچه میترساند ؟ حزب سیاسی میخواهند بطور قانونی فعالیت کند پروانه برای چه چیز میخواهند ؟ پروانه ایکه شما باین ترتیب در قانون درست کرده اید یک چیز 
تشریفاتی وبی فایده وخنده آور ومایه مسخره این کمیسیون است . بعد شما در این ماده میگذارید حزبی ، گروهی … موحدی ساوجی – پروانه مربوط به ماده هفت است که ایشان بحث میکند در صورتیکه ایشان پیشنهاد حذف ماده شش را داده اند . رئیس – " فعالیت گروهها آزاد است " مربوط به ماده شش است . فواد کریمی – نکته مهم این است که من میگویم حرف من این است . رئیس – وقت شما تمام شد . فواد کریمی – اجازه بدهید صحبت ایشان یک مقدار از وقت من را گرفت اجازه بدهید من یک دقیقه آخرین حرفم را بزنم. مساله مهم این است که شما وقتی گروهها و احزاب را آزاد می گذارید مجاهد خلق از آن در میاید . از ابتدا شما بیائید پروانه بگذارید گروهها بیایند پروانه بگیرند . اگر دیدند چنین گروهی ممکن است که فدا ازاین یک مجاهد خلق از أب درمیآید به او پروانه نمیدهند . وگرنه باز همین مصیبت را شما بااین قانون برسراین ملت وارد خواهید کرد واین قانون ، قانونی نیست که درشأن انقلاب ما باشد . رئیس – وقت شما تمام است . فواد کریمی – انقلاب ما با خطرات زیادی روبرو است وبرای جلوگیری از خطرات حتما باید احزاب وگروهها پروانه داشته باشند وبا پروانه فعالیت کنند . رئیس – متشکر . منشی – آقای موسوی خراسانی به عنوان مخالف بفرمائید . موسوی خراسانی – بسم الله الرحمن الرحیم ، اتفاقا آنچه را که برادرمان آقای فواد کریمی پیشنهاد حذفش را دادند ، منطبق برقانون اساسی است . فعالیت گروهها آزاد است . آزادی را قانون اساسی ما تضمین وتامین کرده است . ما نمیتوانیم جلو آزادی را قانون اساسی تضمین کرده است با حذف این ماده بگیریم . بعلاوه گروههای مذکور در مواد بعدی این قانون . احزاب ، جمعیت ها ، انجمنهای سیاسی وصنفی وانجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده موضوع اصل فلان میباشد " بنابراین ، وقتی گروهها گفته میشود که حتما مقصود ازآن منافقین خلق یا پیکاریها نیستنداحزاب صنفی ، انجمنهای سیاسی وصنفی واسلامی واقلیتهای دینی همه اینها را در
برمیگیرد . اگر بنا باشد ما به همه آنهاذ پیشنهاد کنیم که شما بیائید پروانه بگیرید ، مخالف با اصل آزادی است که قانون اساسی آن تامین وتضمین کرده است منتها ایشان فرمودند که اگر ازیک طرف ما بگوئیم که فعالیت گروهها آزاد است واز طرف دیگر بایستی بگوئیم پروانه بگیرید . پس فایده این پروانه در چیست ؟ در صورتیکه آنها بخواهند شخصیت حقوقی داشته باشند واز این شخصیت حقوقی شان ، استفاده کنند در چنین موردی است که موظفند از وزارت کشور پروانه بگیرند . ودر چنین موقعیت است که میتوانند از صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران در چهار چوب اساسنامه استفاده کنند . اما اگر پروانه نداشته باشند ، شخصیت حقوقی برای آنها نیست واز صدا وسیما هم نمیتوانند استفاده کنند ومزایای دیگری که اگرپروانه داشته باشند برای آنها خواهد بود . پس اگر ما فعالیت گروهها را آزاد نگذاریم ، برخلاف قانون اساسی رفتار کرده ایم وفرقش این است که اگر پروانه بگیرند ، آنهائیکه پروانه دارند نسبت به آنها که پروانه ندارد امتیاز دارند بخاطر اینکه اینها شخصیت حقوقی دارند . ولی بقیه گروههائی که پروانه ندارند شخصیت حقوقی ندارند واز این مزایائی هم محروم هستند . من با این مخالف هستم . رئیس – موافق صحبت کند . منشی – آقای محمد خامنه ای شما موافق هستید ( خامنه ای – بلی ) بفرمائید . محد خامنه ای – بسم الله الرحمن الرحیم ، هر اجتماع وهر گروهی وقتی دور هم جمع میشوند اگر صورت واحدی را بخواهند مدعی شوند واز وجودشان تلقی شود ، آنها طبعا یک شخصیت حقوقی را بوجود آورده اند . شخص حقوقی مثل شخص حقیقی یک مقررات واصولی دارد . ما غیر از شخص حقیقی وشخص حقوقی یک شخص طبیعی داریم . آن کسی که ازتمام قیدوبندها آزاد است وتابعیت کشوری را میتواند قبول نکند او شخصی طبیعی است . والا حتی شخص حقیقی یعنی یک نفر انسان غیر مجتمع با افراد دیگر هم نمیتواند در یک جامعه هویت قانونی نداشته باشد . نمونه ساده ومعروفیش شناسنامه است . وغیر از شناسنامه چیزهای دیگری هست که یک شخصی را در یک مملکت ، علیرغم آزادی ظاهری وطبیعیش مقید به قیود ومحصور به حصارهائی میکند . یک شخص حقیقی در یک جامعه نمیتواند مدعی شود که من در این مملکت هستم واز مزایای طبیعی اینجا استفاده میکنم وچون از مزایای قانونی نمیخواهم استفاده کنم شناسنامه احتیاج ندارم . این یک دلیل قانع کننده نیست . ما با یک حصر
قراردادی وقانونی افراد رابدونوع تقسیم میکنیم . افراد تابع مقررات دولتی واین یک شخص حقیقی قانونی است وافراد فراری که اینها عملا آپاترید وبی تابعیت وکسانی هستند که تابعیت خاصی ندارند واز مزایای قانونی مملکت نمی توانند استفاده کنند وقتی در مورد یک شخص حقیقی یک هویتی باید قانونا ملحوظ باشد ویک هویت نامه نمی خواهیم واز کوپن بنزین وقند وامثال اینها هم استفاده نخواهیم کرد .ما در ایم مملکت آزادیم . اینطور نیست . بسیاری چیزهای دیگر هست که مملکت بعنوان وظیفه به دوش او گذاشته است .این شخص سربازی دارد ن مالیات وامثال اینها را دارد . وقتی یک شخصی حقیقی اینطور باشد ، چطور میشود جمعی که اثرات وجودیشان بخصوص اثرات سیاسیشان زیاد است ، بگویند یا هویت قانونی نداریم یا شما ابراز نمی کنیم . ما هستیم ولی نمی آئیم تابع مقرارت وحدود وحصارهای شما بشویم . از شما پروانه هم نمی خواهیم وبشرائط این قانون هم عمل نمی کنیم . من تصور این است که در کمیسیون محترم داخله در تلقی از اصل بیست وششم اشتباهی کرده اند وکلمه . " آزادند " در اصل بیست وششم که " احزاب ، جمعیت ها ، انجمن های سیاسی و صنفی واجمنهای اسلامی واقلیت های دینی شناخته شده آزادند " را به معنای آزادی طبیعی گرفته اند . مسلم است که احزاب قانونی در حدود متعارف فعالیتهای متناسب با خودشان ومرامنامه واساسنامه شان ، آإزادند اجمن ها در حدود متعارف یک اجمن آزادند . یعنی اول باید انجمن بشوند بعد آزادی کسب کنند . اول باید حزب بشوند ، بعد آزادی کسب کنند . نه اینکه بگویند ما بعنوان یک مجموعه ای از مردم ( رئیس – وقتتان تمام شد ) وجود داریم هویت داریم بشما هم نمی گوئیم که چه وکه هستیم وهویت نامه هم نمی خواهیم . وطبق اصل بیست وششم آزادیم . اینطور نیست . وازادی محصور به حدود متعارف طبع آن اجتماع است . یعنی آزادی صنفی با آزادی
( چون در اصل بیست وششم دو نوع آزادی ذکر شده است ) یکی اینکه اصول استقلال آزادی ، وحدت ملی ، موازین اسلامی را نقض نکنند آزادی اول آزادی طبع آن انجمن است یعنی آزادی یک انجمن اسلامی با آزادی اقلیتهای مذهبی تفاوت میکند آزادی یک انجمن صنفی با احزاب سیاسی فرق میکند . ( رئیس – وقتتان تمام است ) آزادی بخش اول باین معنا است . بنابراین ، در این ماده رعایت نشده است ونتیجه وپی آمدش غیر از اینکه در موادی مانند ماده 18 هم به اشکال برمیخوریم
یعنی شما یک عده ای را که آدمهای سربراهی بودند مجازات میکنند وکسانیکه تابع مقررات نیستند مجازات نمی کنید . پی آمد این ماده این است که
( رئیس – وقتتان تمام است ) صرفه وصلاح جمعیتها براین باشد که هویت خود را ابراز نکنند واز مزایای بی هویت بودن استفاده کنند . رئیس – وقتی هم تذکر میدهم باز شما ادامه میدهید . آقای معادیخواه بفرمائید . معادیخواه – بسم الله الرحمن الرحیم ، علت تصئیب ماده شش ، برداشت از اصل بیست وششم قانون اساسی نبوده است . البته این شبهه در کمیسیون داخلی وطرح بوده است اما باین دلیل ماده شش تصویب نشده است . تعداد قابل ملاحظه ای از اعضای کمیسیونداخلی بودند که هیچ مانعی نمی دیدند که دولت گروهها را الزام کند که باید برای خودشان شناسنامه بگیرند . الزام کردن گرفتن شناسنامه را خلاف قانون اساسی نمی دانستند . اما این ماده بدلیل دیگری باینصورت تصویب میکنیم که شاید گروهها که در اینجا از آنها نام برده شده است که فعالیت گروهها آزاد است یا چیزیکه اطلاق گروه بر آن میشود شاید ما بیش از ده هزار گروه درایران داشته باشیم . یعنی شما اگر انجمنهای اسلامی وگروههای صنفی وهمه اینها را در نظر بگیرید ، خیلی زیاد هستند . شاید از ده هزار نفرهم بیشتر باشند . آنوقت شما بیائید ویگوئید که همه شما متوقف بشوید تا ما برایتان پروانه صادر کنیم . شما ملاحظه کنید این چه چیزی از آب در میآید ؟ . آنوقت مطلب دیگری باین صورت مطرح میشد  که خوب شما بیائید گروههای سیاسی را الزام کنید که شناسنامه بگیرند اما این انجمنهای اسلامی وصنفی واینهائی که کارهای جزئی دارند وبه سرنوشت کلی مملکت کاری ندارند آنها کار خودشان را بکنند ، منتها اینجا هم این اشکال  مطرح است که یک گروه سیاسی میتواند خودش را تحت عنوان انجمن اسلامی یا انجمن کارکنان مسلمان فلان ملاحظه میکردید از گروههای مختلف معروف است که حزب توده به پنجاه عنوان در این مملکت فعالیت میکند . بنابراین شما اگر میگفتید گروههای سیاسی صرفا باید پروانه بگیرند بعناوین مختلف میشد که آنها تحت پوششهای مختلف فعالیت داشته باشند . بنابراین ، اصل را براین گذاشتیم که این گروهها همچنان مشغول کار خودشان هستند وفعالیت میکنند . دولت وقوه مجریه اگر قدرت اجرا دارد بیاید برخورد کند با آنهائیکه مشخص شده است که دارند تخلف میکنند . گروههائی
که میخواهند نقش اساسی وتعیین کننده در سرنوشت سیاسی کشور داشته باشند مجبورند بیایند وشخصیت حقوقی کسب کنند وپروانه بگیرند . چاره ای هم ندارند . اما بقیه هم اگر مشغول کارهای عادی ومعمولی خودشان هستند در یک حوزه محدودی که کسی به آنها کاری ندارد وبتدریج اگر شخصیت حقوقی را لازم داشتند واگر خواستند از صدا وسیما استفاده کنند ، میآیند وپروانه میگیرند . آنهائی که تحت این عناوین دارند تخلف میکنند وبا نظام جمهوری اسلامی مبارزه میکنند بالاخره آنها رو میشوند . الان برای دولت مشخص است که چه کسانی دارند تخلف میکنند وچه کسانی دارند با نظام جمهوری اسلامی مبارزه میکنند اینها بعنوان تخلف تحت تعقیب قرار میگیرند . اینطور نیست که کمیسیون فقط گروههای پروانه دار را بتواند تعقیب کند . رئیس – وقت شما تمام است امروز هم میخواهند از پنج دقیقه تجاوز کند . معادیخواه – بنابراین ، این ماده باینصورتی که هست پس از بحثهای زیاد تصویب شده است وهمه این جهات هم در نظر گرفته شده است وبا حذفش کمیسیون مخالف است . رئیس – آقای زواره ای مطلبی دارید بفرمائید . زواره ای ( معاون زارت کشور ) – بسم الله الرحمن الرحیم ، قسمت عمده مسائل را برادرمان آقای خامنه ای مطرح فرمودند . نمیشود به یکسری از گروهها گفت که سمت پروانه نداشته باشید. مجاز باشید . فقط کسانیکه می خواهنداز صدا و سیما استفاده کنند آن گروهها بیایند و پروانه بگیرند این ،توالی فاسد بسیار زیادی دارد بر خلاف آنچه که برادرمان آقای معاد یخواه فرمودند که گروهها ئی که بخواهند دارائ هویت سیاسی بشوند ، قطعا مراجعه میکنند وپروانه میگیرند . نه، ما جامعه خودمان را می شناسیم و دنیای سوم گرفتار بلا و مصیبت عظیم ستون پنجم است . در تمام کشورهای دنیای سوم متجاوز از دویست سیصد و در کشور ما شاید صد و پنجاه سال است که استعمار بساختن مهره پرداخته است . مهره در اشکال مختلف در لباسهای مختلف . واخیرا امام امت . مجبور شد بازگو کند که آنها مذهبی پرورش داده اند ملی گرا پرورش داده اند . چپی پرورش داده اند و فلان را هم پرورش داده اند آنها که عامل بیگانه هستند نه تنها نیاز به  پروانه ندارند بلکه هرروز ایجاد اشکال خواهند کرد و تحت عنوان اینکه قانونی وجود دارد که ما را مجاز به فعالیت ، مجاز به ادامه کار دانسته بدون اینکه ماملزم باشیم باینکه پروانه بگیریم . و نمیشود که دستگاه اجرائی و قوه مجریه یک
بخشی از نیروی خودش را همیشه صرف خنثی ساختن توطئه های ستون پنجم و عوامل بیگانه تحت عنوان آزادی احزاب در این مملکت کند. بنابراین گرچه ابهامات دیگری هم در این قانون هست و به لحاظ اینکه متا سفا نه در کمیسیون شرکت نداشتم و اولین بار در شور دوم به من تکلیف شد که بیایم اینجا و الان هم جای بحث انها نیست با حذف این موافق هستم . محمد شبستری – بیستو بیستو یک بتصویب رسیده است؟ . رئیس – خیر آنها هم پیشنهاد حذف دارد. (محمد شبستری – هرد و پیشنهاد حذف دارد؟) هر دو پیشنها د حذف دارد. شما اول جلسه نبودید. پیشنهاد أقای فواد کریمی این بود که اصل ماده شش حذف شودو تبصره 1 میشود ماده 6 و تبصره 2 تبصره 1 خواهد شد صد هشتاد و سه نفر در جلسه حاضرند، کسانیکه با پیشنهاد أقای  فواد کریمی  مبنی بر حذف ماده شش موافق  هستند قیام فرمایند. (61 نفر ایستاده اند ) تصویب نشد. مجید انصاری – پیشنهاد حذف بعضی از تبصره ها را داده ام. رئیس – پیشنهادهائی که هست مطرح شود. منشی – آقای بازرگان در ماده شش پیشنهاد کرده اندکه در آخر عبارت ماده اضافه شود که “ در اینصورت بر طبق ماده 18 عمل خواهد شد” . رئیس – چیزی نمی توانند اضافه شود اگر پیشنهاد قبلی بوده بلی. مجید انصاری – من پیشنهاد حذف بعضی از تبصره ها را داده ام. رئیس- پیشنهادهایی که هست مطرح شود . منشی¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬ ¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬– آقای بازرگان در ماده شش پیشنهاد کرده اند که در آخر عبارت ماده اضافه شود " در اینصورت بر طبق ماده 18 عمل خواهد شد". رئیس – چیزی نمی تواند اضافه شود اگر پیشنهاد قبلی بوده بلی . مجید انصاری – من پیشنهاد حذف بعضی از تبصرها را داده ام . رئیس – میتوانید مطزح کنید . حالا صبر کنید ببینیم پیشنهاد آقای بازرگان پیشنهاد جدید است . بازرگان- ماده الحا قیه است . رئیس – ماده الحاقیه را بعد میتوانیم اضافه کنیم اما پیشنهاد جدید خیر ، الان کسانیکه پیشنهاد دارند پیشنهاد های قبلی مطرح است . الویری – پیشنهادهای قبلی از آقای طاهری و آقای موحدی ساوجی و آقای عبد خدائی و از خودم است . رئیس – یکی یکی مطرح است . الویری- اگرتامین نشده است پیشنهادها بترتیب عبارت است از پیشنهاد های أقایان : طاهری ، موحدی ساوجی – عبد خدائی و الویری .
رئیس – آقای مهندس طاهری پیشنهاد دارید .؟ مهندس طاهری- خیر .منشی –  آقای موحدی ساوجی بفرمائید. موحدی ساوجی- بسم الله الرحمن الرحیم ، دراین ماده شش پیشنهادم این است که باین وسیله تکمیل شود در اصل ماده آمده است که . " فعالیت گروه ها آزاد است مشروط براینکه مرتکب تخلفات مندرج در بندهای ماده (17) این قانون نگردند " بنده در این جا بایک جمله ای خواستم که این ماده شش تکمیل شود . وآن این است که فعالیت گروهها آزاد است مشروط باینکه مرام وخط مشی آنها ناقض اصول استقلال ، آزادی ، وحدت ملی وموازین اسلامی نبوده ونیز مرتکب تخلفات مندرج در ماده  ( 17) این قانون نگردند . البته توضیح این پیشنهاد این است که ما بوسیله این ماده  همانطریکه آقای فواد کریمی پیشنهاد دادند و بعد هم جناب آقای زواره ای هم در این زمینه توضیحات دادند ونگرانی هائی بود با تصویب این ماده وآن این بود که ما بیائیم وهمه این گروهها را ولو اینکه آنها مرامشان و خط مشی شان را ما میدانیم که ناقض اصول استقلال ، آزادی ، وحدت ملی وموازین اسلامی هم هست در عین حال بآنها آزادی بدهیم وبگوئیم بلی هر وقت آنها تخلف میکنند بعد ما جلوشان را میگیریم . تازه آنها هم وقتی تخلفات رویهم انباشته شد . کمیسیون میتواند تقاضای انحلال بدهد به دادگاه ، دادگاه هم آیا در این زمینه تصمیمی بگیرد یا نگیرد . بنابراین ما چرا ازاول بگذاریم یک سدی بشکند وبعد سیل خروشان از اعمال تخلف وضدیت با اسلام و انقلاب ونقض اصول حاکمیت کشور وقانون اساسی را اول بپذیریم بعد بگوئیم اگر خلاف کردند آنوقت جلوشان را میگیریم . این است که پیشنهاد مشخص بنده که از همان اول با تصویب تبصره 1 که ان شاءالله اگر تصویب شد موقعی که کمیسیون ، وزارت کشور می بینند که یک گروهی مرام وخط مشی او طوری است که ناقض اصول استقلال ، آزادی ، وحدت ملی وموازین اسلامی هست . از همان اول جلوشان را بگیرند نه اینکه ما بگذاریم وقتی که فسادها وخلل هائی ایجاد شد آنوقت جلویش را بگیریم .
زیرا که هیچ وقت خط مشی هیچ گروهی از عمل او نمی تواند تفکیک پیدا کند . والسلام . رئیس – مخالف صحبت کند . منشی – آقای موسوی تبریزی بعنوان مخالف بفرمایند . موسوی تبریزی – بسم الله الرحمن الرحیم ، مخالفت من دراین پیشنهـــــاد
برادرمان آقای موحدی از دو جهت است : یکی اینکه در ماده هفده این تخلفات در آن جا ذکر شده  است واینجا اگر ذکر کند تقریبا تکرار مانند است . البته این اشکالی در تکرار اما اشکال اساسی که دارد این است اصل بیست وششم قانون اساسی را اگر ملاحظه بفرمائید دارد که احزاب ، جمعیتها ، انجمنها ، آزادند مشروط باینکه اصول استقلال ، آزادی ، وحدت ملی وموازین اسلامی را نقض نکنند اساسا احزاب وجمعیتی که بخواهد تشکیل پیدا کند مرامنامه واساسنامه شان با استقلال ، آزادی ، وحدت ملی مبانی جمهوری اسلامی منافات داشته باشد آن احزاب ، اصلا قانونی نیست . تا ما در باره اش بگوئیم این حزب قانونی اگر تخلف کرد ، اینطور میشود . روی آن اصل ، خود آن ماده تخلف است کانّه از اول قانون اساسی ما آن حزبی را در مملکت قانونی می شناسد که با اصول موازین اسلامی ومبانی جمهوری اسلامی ، استقلال ، آزادی وحدت ملی منافات نداشته باشد از اول این حزب قانونی است . آنوقت اگر درکارها ودر حرکات سیاسی یا اجتماعیشان تخلف کرد مشمول ماده هفده میشود پس روی این اصل بنابراین این پیشنهاد که ایشان میگویند فایده ای ندارد . منشی – آقای فواد کریمی بعنوان موافق بفرمائید . فواد کریمی – بسم الله الرحمن الرحیم ، چون پیشنهاد من تصویب نشد با اینکه یک پیشنهاد اساسی بود وآقایان نمایندگان متوجه نیستند که با این قانون چه بلائی دارد بر سر این مملکت میآید . پیشنهادی که آقای ساوجی فرمودند گر چه کاملا خواسته مرا تامین نمی کند ولی تا حدی در جهت این خواست است . توجه بفرمائید ماده شش میگوید فعالیت گروهها آزاد است مشروط براینکه مرتکب تخلفات مندرج در بندهای ماده هفده نشوند . معنایش این است که ما باید منتظر باشیم که گروهی تشکیل بشود وتخلف مرتکب بشود بعد جلویش را بگیریم اساسا ماده تخلف احزاب در قدرت است . حزبی تخلف وطغیان میکند که قدرت داشته باشد ، اگر حزبی قدرت نداشته باشد که تخلف نمی کند پس ابتدا شما اجازه میدهید یک حزبی تشکیل بشود وقدرت بگیرد بعد که قدرت گرفت وتخلف کرد شما میخواهید جلویش را بگیرید . این دیگر یک کاری است که کار از کار گذشته است وهیچ کاری هم نمیشود کرد واین مصیبت برسر مردم خواهد آمد . پیشنهاد آقای ساوجی این است که  میگوید "  احزابی آزادند که مرامنامه و اساسنامه آنها مغایر با استقلال و آزادی نباشد " یعنی همینکه یک حزب میخواهد شروع بفاعالیت کند اگر یک مرمنامه واساسنامه ای داشت یک هدفی داشت که این هدف خلاف استقلال کشور
وخلاف اسلامیت بود از اول اجازه فعالیت باو ندهید پیشنهاد مشخص آقای ساوجی این است که اینجا که میگوئیم فعالیت گروهها آزاد است ، اضافه کنیم فعالیت گروههائی آزاد است که مرامنامه واساسنامه وعقیده وراه وهدفشان ناقض استقلال نباشد گر چه ممکن است اینها یک اساسنامه داشته باشند فرض کنید در اساسنامه یک سازمان هست که نظام مورد دلخواه ما جمهوری دموکراتیک خلق است . آنها میگویند درست است که نظام دلخواه ما جمهوری دموکراتیک خلق است اما فعلا ما تخلف ماده هفده را مرتکب نمی شویم . ما میگوئیم خیر ، مرامنامه واساسنامه تو و هدف تو طوری است که نشان میدهد که بعد که قدرت پیدا کردی تخلف میکنی بنابراین اینقدر نباید ما سفاهت عقل بخرج بدهیم که یک کسی که مرامنامه و اساسنامه اش خلاف وحدت ملی است ، خلاف اسلام وخلاف استقلال وآزادی است ، باو بگوئیم تو فعالیت بکن بعد که مرتکب جرم شدی آنوقت ما تو را منحل خواهیم کرد . نه . ما نباید مرتکب این خطا بشویم که به احزاب وگروههائی که صریحا اعلام میکنند که ما مخالف استقلال هستیم . سازمان که میگوید من معتقد به جمهوری دموکراتیک خلق هستیم . شما چطور میخواهید به اواز آن عمل بدهید ؟ بعد میگوید آقا اگر تو تخلف کردی جلوتر را میگیریم . به آنچه که اینجا عقل اقتضا میکند این است که سازمانی که خط مشی اش مخالف اسلام است و عقیده داریم که مخالف اسلام است اجازه فعالیت به او ندهیم . رئیس – خوب ، وقت شما تمام شد آقای معادیخواه توضیح میخواهید ؟ معادیخواه – خیر . رئیس – پس شما دفاعی ندارید ، آقای زواره ای میتوانند صحبت کنند . آقای زواره ای بیائید وقت تلف نکنید . عده ای از نمایندگان – خلاف آئین نامه است . رئیس – اصل 26 عین همین تعبیر در آن هست چطور خلاف میتواند باشد . یکی از نمایندگان – خلاف آن است . رئیس – عین همان تعبیر را آورده شما میگوئید خلاف آن است ؟ تعجب این است که ایشان میگویند ( خطاب به یکی از نایندگان ) خلاف اصل است عین تعبیر قانون اساسی را میگویند خلاف اصل است بفرمائید . زواره ای – در ماده 6 بطور مطلق آمده فعالیت احزاب وگروهها را آزاد اعلام میکند واین قید هم در ماده 6 پیشنهاد آقای موحدی ساوجی دقیقا مطابق ومنطبق
با اصل 26 قانون اساسی است مشروط براینکه ناقض استقلال آزادی ، وحدت ملی و موازین اسلامی نبوده و مرتکب تخلفات مندرج در ماده 17 هم نگردد اگر مرا منامه و اساسنامه یک سازمان سیاسی مغایر بود با این مواردی که در اصل 26 هست ودر اینجا هم قید میشود آن را جلو فعالیتش را میگرند ولی بدون قید این با توجه به ماده 6 و ماده 7 که بعد میگوید اینها مرا منامه واساسنامه شانرا باید بدهند، هویت رهبرانشانرا باید اعلام بکنند، بسیار خوب می آید میگوید آقا این مرامنامه ام و این اساسنامه ام، و این هم هویت رهبرانم ولی التزامی به اینکه کردارش ناقص قانون اساسی یا مخالف با اسلام نباشد دراین قانونی که تدوین میشود وجود نداردبنابراین قید این شرط ضرورت دارد (موسوی خراسانی- روی قانون اساسی که نکیشود رای گرفت) قانون اساسی تصویب کرده ملی نمیشود…. رئیس- خوب ، آقا چرا بی نظمی میکنید ؟ ما چقدر جاها داریم عین قانون اساسی را در قانون آورده ایم چرا بیخود وقت مجلس را میگیرید.؟ زواره ای – ملاحظه کنید یک گروه سیاسی آخرین حد مجازاتش این است که منحل اعلامش بکنند این آخرین حد مجازات است همین جمع فردا جمع میشوند یک اسم دیگری برای خودش درست میکند تا دیروز  بود جبهه دموکراتیک نمیدانم فلان امروز میشود حذب دموکراتیک فلان همان افراد جمع میشوند با تغییر جزئی دوباره شروع میکنند به فتنه کردن در مملکت . رئیس – متشکر ، پیشنهادبرای رای گیری مشخص بشود . آقای موحدی ساوجی بفرمائید. موحدی ساوجی – پیشنهاد من مشخصا این است که “فعالیت گروه های آزاد است مشروط به اینکه مرام و خط مشی آنها ناقص اصول استقلال ، آزادی ، وحدت ملی و موازین اسلامی نبوده و نیز مرتکب تخلفات مندرج در ماده 17 این قانون نگردند ”  . رئیس – 180 نفر در جلسه حاضرند آقایانی که با پیشنهاد قرائت شده آقای موحدی ساوجی موافق هستند قیام بفرمائید (75 نفر برخاستند ) از 180 نفر عده حاضر در مجلس 165 نفر حق رای دارند . الویری – آقای هاشمی شما اکثریت مطلق حاضرین را باید به حساب بیاورید . اکثریت مطلق حاضر یعنی اقلا 91 نفر باید رای بدهند( همهمه نمایندگان – یکی از نمایندگان – آقا کمتر از 80 رای آورد .)
رئیس – تصویب نشد ، ولی در این آئین نامه ببینیم اصلا تکلیفمان چیست ، درموردی که آقایان غیر صاحب رای حضور دارند اکثریت حاضرین شرط است یا اکثریت ؟.. ( همهمه نمایندگان – عده ای از نمایندگان – اکثریت حاضرین …) طبق چه قانونی ؟ پیشنهاد بعدی را بخوانید تا ببینیم آئین نامه چیست ؟ ( آقا محمدی – ماده 128 را ملاحظه کنید ) ( یکی از نمایندگان – دو مرتبه رای بگیرید ) نه دیگر نمیشود ، یکبار رای میگیرند ، پیشنهاد بعدی را مطرح کنید . الویری – پیشنهاد بعد مال خودم است آقای هاشمی پیشنهاد حذف تبصره 1 است .منشی ( شاهچراغی ) – پیشنهاد آقای الویری حذف تبصره 1 است آقای الویری بفرمائید . الویری – بسم الله الرحمن الرحیم ، تبصره یک رامن میخوانم : تتبصره 1- کلیه گروهها موظفند مرامنامه ، اساسنامه ، هویت هیات رهبری خود وتغییرات بعدی آنها را به اطلاع وزارت کشور برسانند ، من چهار ایراد دارم وبخاطر این چهار ایراد پیشنهاد حذف این تبصره را میدهم . یکی اینکه با توجه به تعریفی که ما در قسمت اول کردیم در مورد تعریف گروهها ماده 1 تا ماده 4 می بینیم که انجمنهای اسلامی وحزب واتحادیه وصنفی همه اینها گروهها حساب میشوند وشما در نظر بگیرید که در سطح کشور تعداد اینها به چه میزانی است وآیا اصلا عملی هست که همه این گروهها را ما موظف بکنیم که چنین کاری را انجام بدهند یعنی ما دهها هزار گروه با این تعریفی که ما داریم در واقع وجود دارد و در خواست کردن اینکه این دهها هزار گروه موظف باشند که این کار را انجام بدهند بنظر من غیر عملی است ودیگر اینکه اگر نکردند چه ؟ یعنی ما عملا چیزی را تصویب میکنیم که بهیچوجه نمیتواند عملی باشد یعنی اگر انجام ندادند این گروهها معرفی نکردند هیچ کاری در اینجا قید نشده که اگر معرفی نکردند چه خواهیم کرد این درست مثل آن جریان خلع سلاح عمومی میشود در کردستان که وقتی اعلام کردند نیروهای مومن به انقلاب رفتند اسلحه ها شانرا تحویل دادند ولی کسانی که در واقع ریگی در کفش داشتند اسلحه شانرا ندادند وبعد دیدیم که برای ما دردسر درست کردند ، گروهی که بخواهد تخلف بکند با این چیزی که ما به عنوان تبصره یک اینجا تصویب میکنیم بهیچـــوجــــه نه مرامنامه شان ونه اساسنامه شان نه هیات رهبریشان میبرد تحویل بدهد کارش را انجام میدهد شما هم هیچ ردپائی از آن گروه ندارید وگروهی که همه چیزش به اصطلاح مشخص
هست ومیخواهد در خط انقلاب حرکت بکند مطالبش را میگوید وبنابراین مطالبش هم ارزشی ندارد چون وضعیتش روشن است ومهم این است که اگر ما چیزی را تصویب بکنیم ونتوانیم آنرا پیاده بکنیم عملی نباشد مسلما ارزش قانون پائین میآید بنابراین من پیشنهاد میکنم که این تبصره حذف بشود ودر نظر بگیرید که اگر گروههای پروانه دار طبیعی است که بایستی همه چیزشانرا معرفی بکنند مشخصات کاملشانرا بدهند ودارای شخصیت حقوقی بشوند ، گروههای دیگر هم اگرتخلف بکنند برمبنای شکایتهائی که از شان میشود کمیسیون میتواند رسیدگی بکند ومزید براینکه گروهی که تخلف انجام بدهد چون ما هیچ جریمه ای قائل نشده ایم برای اینکه اگر مشخصاتش را نداد چه ، بنابراین ، بدون اثر خواهد بود . منشی – آقای موحدی ساوجی مخالف . موحدی ساوجی – بسم الله الرحمن الرحیم ، عرض میشود که این پیشنهاد حذفی که آقای الویری دادند …. رئیس – آقای موحدی اجازه بدهید من یک تذکری بدهم بعد شروع کنید ، در مورد این رای گیری که شد چون 75 موافق بود بهر حال تصویب نشده یعنی چه عده حضار را در نظر بگیریم یا عده صاحبان رای را .عده ای از نمایندگان – آقای هاشمی حد نصاب نبوده . رئیس – حد نصاب بوده ، 180 نفر بوده اند . موحدی ساوجی – آقای 99 نفر نشسته بودند …. ( همهمه نمایندگان ) . زرهانی – چرا گذاشتید رای گیری بشود ؟ رئیس – حد نصاب بوده بایستی رای گیری میشد ، میگویم هیچ اشکالی ندارد یعنی رای گیری درست بوده ورای هم نیاورده چون 75 نفر بهر حال کمتر از نصف است اما آقایان در آئین نامه نگاه بکنند که بعد تکلیف این را روشن بکنیم که آرائی که میگیریم وقتی که آقایان 15 نفر هستند منظور ، حضار باید در نظر گرفته بشود یا کسانی که حق رای دارند این اکثریت را ( همهمه نمایندگان ) . توکلی – تذکر آئین نامه ای دارم . رئیس – تذکر ندارد ، اصلا بحثی الان نداریم ( توکلی – رای گیری بعدی هم همین مطالب هست اجازه بدهید روشن شود ) این تذکر آئین نامه ای نیست معنایش ، مطلبتان را به من بدهید که مطالعه کنم آقای موحدی بفرمائید .
موحدی ساوجی – أقا معذرت میخواهم 76 نفر بود یکنفر هم جلو ایستاده بود وبعد هم 99 نفر نشسته بودند در بینش ببینید أنهائی که کمبود از 180 نفرند کدامها بوده اند أیا ایستاده ها بوده اند یا نشسته ها خلاصه این باید مشخص بشود . بسم الله الرحمن الرحیم ، این تبصره 1 را که أقای الویری پیشنهاد کردند برای حذفش با توجه به اینکه متاسفانه پیشنهاد بنده در ماده 6 تصویب نشد که بنظرم خیلی لازم بود وما اینجا اگر چنانچه این تبصره 1 را حذف کنیم دیگر بهیچوجه برای دولت هیچگونه قدرت قانونی برای جلوگیری از گروهکهای مخفی که الان هم بسیاری وجود دارند هیچ قدرت قانونی وجود نخواهد داشت ومن میخواهم به آقای الویری عرض کنم شما ممکن است فرض کنید یک گروه ، دو گروه ، سه گروه خوب در نظر دارید ومیشناسید که اینها آدمهای خوبی هستند مثل مجاهدین انقلاب مثلا وما نمیدانم در آینده چه خواهد شد همین مجاهدین انقلاب هم در آینده چیست ، ان شا الله همینطور که تا حالا خوب آمده اند تا آخر هم خوب خواهند آمد ولی اینکه ما بیائیم بخاطر یک گروه خوبی که مثلا فرض کنید تا حالا عملکردش خوب بوده تمام گروهها را بگوئیم اینها آزادند بدون اینکه هویتشان معلوم باشد ، گروه رهبریشان معلوم باشد تاسیسشان از ناحیه چه کسانی بوده معلوم بشود هیچگونه برای دولت مشخص نباشد واگر هم یک روزی کشف شد که اینها مخفی بوده اند ومخفیانه هم عملیاتی انجام میداده اند وتوطئه هم میکردند دولت در واقع نمیتواند سوابق  مخفی بودن اینها را تخلف وجرمی به حساب بیاورد ما این فاجعه را در نظر بگیریم در این مملکت شما که میگوئید قانون اساسی هست شما که طبق همین قانون به همه گروهها آزادی میدهید دیگر چه معنی دارد که گروههائی بخواهند مخفی عمل بکنند اگر گروههائی هستند که طبق قانون در نظام جمهوری اسلامی میخواهند فعالیتهای سالم وآزادی داشته باشند پس از ، آشکار شدن واینکه هویتشان چیست ؟ رهبرانشان چه کسانی هستند ، مرامنامه واساسنامه شان چیست ، اینها نباید باکی داشته باشند واگر چنانچه با نیات سو و انگیزه های توطئه برانگیز باشند خوب اینها باید لا اقل برای دولت مشخص باشد شما به دولت از این طرف میگوئید آقا باید برای مملکت امنیت ایجاد کنید از یک طرف میگوئید که باید جلو گروهکها را بگیرید ولی از این طرف هم به دولت هیچگونه اختیار قانونی نمیدهید که لااقل گروهکها را بشناسند حالا تا چه برسد به اینکه اگر مرامشان مخالف ومناقض قانونی اساسی باشد بخواهد جلوش را بگیرد . والسلام . من فکر میکنم حذف این تبصره فاجعه بزرگی

است . منشی – آقای انصاری . انصاری – بسم الله الرحمن الرحیم ، البته من با ماده 6 مخالف هستم بعدا صحبت میکنم به دلیل اینکه این ماده  6 بخصوص با این تبصره ای که پیشنهاد شده ، تبصره یک قانون را به ابتذال میکشاند ویک تناقض صد در صد  آشکار را مادر اینجا تصویب خواهیم کرد که بعدا هم مسوولین اجرائی در اجرا خواهند ماند وهم کسانی که به قانون نویسی آگاهی داشته باشند به ما خواهند خندید که چطور در یک قانون ما دو ماده متضاد ومتغایر را تصویب کرده ایم از این جهت من موافق حذف این تبصره هستم برای رفع تناقض قانون والا من با اصل ماده 6 هم مخالفم به ادله ای که آقای موحدی و کریمی گفتند اما ادله ای که برای حذف این تبصره دارم این است ببینید شما برای گروهها واحزابی که مایل هستند فعالیت رسمی سیاسی داشته باشند وبه آنها پروانه میدهید آنها را موظف کرده اید بیایند مرامنامه ، اساسنامه وهویت هیات رهبری خودشانرا بگویند وشما به آنها پروانه بدهید بقیه گروهها را هم عینا به همان وظائف موظف کرده اید وبه آنها پروانه نمیدهید خوب ، این مگر مرض دارد بیاید آنجا شما به یک گروهی همه اینها را داده اید پروانه داده اید به یک گروه که اینها را میآورد پروانه نمیدهید وبعد میگوئید کلیه احزاب ، گروهها با توجه به تفصیلی که در ماده یک شد از انجمنها شامل هیاتهای سینه زنی فلان مسجد ابوالفضل وفلان هیات امام حسین (ع) میشود اینها همه موظف باشند اساسنامه ، مرامنامه هیات رهبری شانرا بیایند بگویند بعد هم به یک عده پروانه بدهید بشود رسمی واز تلویزیون استفاده بکنند وبرای یک عده ای هم اصلا پروانه صادر نکنید وتازه ضامن اجرائی برای این ندارید نوشتید موظف هستند بیایند اما اگر نیامدند دستگاهی اجرائی چه کار بکند ؟ هیچی بعدا اگر دستگاه اجرائی یقه یکی از این گروهها را گرفت گفت تو موظف بودی نیامدی پس حق نداری فورا یکی ازآقایان در مجلس سوال میکند که چرا بر خلاف قانون شما به چه مجوزی جلو اینها را گرفتید ؟ چون در قانون به آنها شما مجوزی نداده اید بنابراین ضامن اجرائی ندارد متناقض با ماده 17 است که افراد پروانه دار هستند وامکان عملی هم ندارد به دلیل تعداد بیشمار این انجمنها و هیاتها . ودلیل بعدی این است آقا این افرادی که متعهد هستند وبه جمهوری اسلامی وبه ارگانها وبه مجلس اعتقاد دارند فورا میآیند اساسنامه وهیات رهبریشانرا معرفی میکنند ، همان مجاهدین انقلاب اسلامی مثال خوبی بود معرفی کردند دشمن دقیقا میشناسد مثلا مجاهدین انقلاب اسلامی رهبرانشان چه کسانی هستند اساسنامه شان چیست اما ازآن طرف گروهکهای آمریکائی بدون اینکه مراجعه بکنند یا مراجعه بکنند یا مراجعه کرده اند یک چیزی را به شما عرضه کرده اند وشما هم ضامن اجرائی برای آن نداشتید افراد را شناسائی میکنید افراد مسلمان از بین میروند گروهکهای مسلمان را زیر آبشانرا میزنند گروهکهای آمریکائی هم اصلا مراجعه نمیکنند چون شما ضامن اجرائی برای مراجعه آنها نداشته اید . ( رئیس – وقتتان تمام است ) بنابراین من با حذف این موافق هستم با حذف آن ماده 6 هم بالکل موافق هستم یعنی بعدارای نمیدهیم وان شا الله رای نمیآورد . محمد رضا عباسی فرد – آقای هاشمی توضیح بفرمائید در حدی توضیح ندهند که خنده آور باشد خودتان توضیح بفرمائید .رئیس – شما به عنوان مخالف بعدا میتواند صحبت کنید ، من حق ندارم توضیح بدهم .آقای معادیخواه .
معادیخواه – بسیار مایه تاسف است که بعضی ازنمایندگان مجلس هم از حکومت قانون مایوس هستند واین احساس ضعف بسیار نقطه ضعف بدی است ،
قانون حکومت خواهد کرد وجمهوری اسلامی مستقر خواهد شد گروهی که تخلف از قانون بکند چطور ضامن اجرائی ندارد شما در یکی از بندهای ماده 17 … مجید انصاری – تخلف از ماده 17 است . رئیس – آقا خواهش میکنم ایجور بی نظمی نفرمائید . معادیخواه – شما در ماده 17 یکی از بندهائی
که تخلف گروهها است نقض موازین اسلامی است یکی از مهمترین موازین اسلامی جلوگیری از هرج ومرج است مگر موازین اسلامی فقط رکوع وسجود است ؟ رکوع وسجود یکی از موازین اسلامی است ، عبادت بعضی از موازین اسلامی است یک گروهی که به قانون دهن کجی میکند این طالب هرج ومرج است وبزرگترین موازین اسلامی را نقض کرده ومیتواند تحت تعقیب قرار بگیرید ومیتواند منحل بشود ومیتواند محاکمه بشود این حرفها چیست که ما اینجا میزنیم که ما در مجلس شورای اسلامی قانونی وضع میکنیم که گروه موظف است مرامنامه خودش ، هیات رهبری خودش را بدهد عمل نمیکند خوب ، اگر عمل نمیکند پس ما ضعیف هستیم که نمیتوانیم قانون را حاکم بکنیم ودولت جمهوری اسلامی برای همیشه ضعیف
از اجرای قانون نخواهد بود مملکت همیشه به این صورت نخواهد بود عوارض بعد از انقلاب خود از بین خواهد رفت وجمهوری اسلامی مستقر خواهد شد  واما اینکه میگویند یک گروهی نکند هیات رهبریش معرفی بشود بعد آمریکا بیاید ترورش بکند این هم حرف خیلی با ربطی نیست برای خاطر اینکه مرامنامه واساسنامه وهیات رهبری را که کسی نگفته بیائید توی تلویزیون اعلام بکنید به یک کمیسیون مطمئنی که در وزارت کشور مستقر هست دو نفر از نهاد قضائی ودو نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی هستند یکنفرش نماینده وزیر نماینده وزیر کشور است او این را در اختیار میگیرد وبعد هم این مساله ای ایجاد نمیکند حتی برای آن هیات متوسلین به حضرت سکینه ولو اینکه آنها تخصصا خارج هستند کسی نگفت آنها جزو گروهها هستند ولی حتی آن هم بخواهد بگوید حاج یعقوب مسوول این هیات است اینکه چیزی نیست . میفرستد این اطلاعات را برای آنجا و بعد اینها طبقه بندی میشود درموقع ضرورت از آن استفاده میشود بنا بر این ،این تبصره یک تبصره بجا وبه مورد و ضروری است برای این قانون . دولت جمهوری اسلامی نمی تواند بدون هیچ اطلاعی از گروهها یی که بیش از ده هزار میتوانند باشند با این خطر ستون پنجم و امثال اینها در عین حال مسوول نظم امنیت کشور هم باشد بنابراین هیچ گروهی وحشت نکنند از این که هیات رهبری خودش را به آن کمیسیون معرفی بکند و این جای هیچ نگرانی نیست این تبصره ، تبصره بسیار لازمی است . رئیس – آقای زواره ای بفرمائید پیش از صحبت آقای زواره ای ماده 60 آئین نامه ابهامی را که ما در ماده 134 داریم برطرف کرده است " انعقاد رسمی جلسات منوط بحضور دو سوم مجموع نمایندگان میباشد واکثریت مطلق آرا وقتی حاصل میشود که بیش از تصف حضار به آن رای مثبت دهند " یعنی در این مورد میبایستی 91 رای بیاورد یا اگرفرض کنید 200 نفر بودند باید 101 موافق داشته باشد ( موسوی تبریزی – حضار که حق رای ندارند ) دیگر مطلب از نظر ما روشن است وبحثی نمیخواهد . زواره ای – یکی از ایراداتی که پیشنهاد کننده برادرمان آقای الویری مطرح کردند این بود که آیا عملی است که ما همه گروههائی را که قانون گروه میشناسد از آنها بخواهیم آن مرامنامه واساسنامه شانرا بگیریم وثبت وضبط بکنیم ، این ایراد واردی نیست مثل این میماند که بگوئیم آقا ما وسائل وامکانات نداریم برای شناسنامه دادن به مردم پس نیازی به شناسنامه نیست حذف این تبصره ایجاد هرج ومرج خواهد بود

واساس قانونرا هم ازبین خواهد برد یعنی فلسفه تدوین وتصویب این قانون رااز بین خواهد برد حتی در مورد آنهائی که بیایند وبخواهند پروانه بگیرند اگر قرار باشد که یک سازمانها وگروهها مرامنامه واساسنامه شانرا ملزم نباشند تسلیم بکنند وهیات رهبریشانرا هم ملزم نباشند که معرفی بکنند این گروه سیاسی مرتکب تخلف میشود دستگاه قضائی وقوه مجریه به چه ترتیب وچه کسانی را میخواهند تحت تعقیب قرار بدهند اگر در یک مرکزی که در این قانون پیش بینی شده هویت رهبران آن سازمان سیاسی مشخص نباشد شما چه کسی را میخواهید تعقیب بکنید ؟ چه کسی باید تحت تعقیب قرار بگیرد که مرتکب جرم میشود همینطوری روی هوا آن حزب سیاسی تحت تعقیب قرار میگیرد ؟ یا یک فرد حقیقی وافراد حقیقی که مسوول آن سازمان هستند باید تحت تعقیب قرار بگیرند بنابراین باید این افراد به دستگاه صالحه معرفی بشوند ومشخص باشد این سازمان سیاسی وقتی که فرض بفرمائید راه پیمائی میخواهد راه بیندازد ویا حرکتی میکند یا اطلاعیه ای میدهد چه افرادی مسوول این سازمان سیاسی هستند به این ترتیب باید این تبصره باشد وحذفش یعنی اصلا از بین بردن ماده 17 شما تمام آن مسائلی را که در ماده 17 قید کرده اید که اگر مرتکب این تخلفات شدند چنین وچنان خواهد شد خیلی خوب وقتی رهبری را نمیشناسید چه کارشان میکنید ؟ کی راشما تعقیب میکنید . عرضی ندارم . رئیس – اگر پیشنهاد مشخص است که رای بگیریم 181 نفر حاضرند پیشنهاد مشخص است ، تبصره را بخوانید که معلوم بشود . منشی – پیشنهاد حذف تبصره 1 یعنی این تبصره است " کلیه گروهها موظفند مرامنامه ، اساسنامه ، هویت هیات رهبری خود وتغییرات بعدی آنها را به اطلاع وزارت کشور برسانند " . پیشنهاد حذف این تبصره بود . صباغیان – من تذکر دارم حذف این ضروری است . رئیس – نه ، تذکر نمیشود بدهید . 181 نفر حاضرند کسانی که با پیشنهاد حذف تبصره 1 موافق هستند قیام بفرمایند . ( 15 نفر ایستادند ) تصویب نشد . عده ای از نمایندگان – 8 نفر ایستادند . رئیس – تابلو که 15 نفر را نشان میدهد . منشی – آقای عبد خدائی پیشنهاد دهنده بعدی . آقای حمیدی هم یک پیشنهاد جدیدی داده اند که ظاهرا نمیشود مطرح کرد . 
رئیس – جدید نمیشود . حمیدی – بنده این پیشنهاد را داده بودم منتها چون در طرح قبلی این موضوع درماده 7 بوده حالا تغییرپیدا کرده ودرماده 6 است . رئیس – حالا به ماده 7 برسیم ببینیم پیشنهاد چیست . منشی – پیشنهاد این است که فعالیت گروههائی که وابسته به کشورهای خارجی نباشند آزاد است . رئیس – اینکه قبلا هم هست ، پیشنهاد کجا داده اند . منشی – در ماده 6 داده اند . رئیس – اگر در ماده 6 داده اند که مطرح کنید . پیشنهادتانرا مطرح کنید . این پیشنهاد گذشته است یعنی قبلا به کمیسیون داده اید . حمیدی – بنده این پیشنهاد را داده بودم نهایت چون طرح قبلی با حالا تفاوت پیدا کرده است در ماده 7 بود حالا تغییر پیدا کرده در اینجا قرار میگیرد . رئیس – بسیار خوب بفرمائید . حمیدی – بسم الله الرحمن الرحیم ، این پیشنهاد بنده یک جهت آزادی دارد ویک جهت محدودی . جهت آزادیش تامین شده است اما آنکه تامین نشده آزادند بدون پروانه آزاد باشند این در ماده 6 تامین شده است اما آنکه تامین نشده است این است گروههائی که وابسته به کشورهای خارجی نباشند آزادند یعنی ما این قید رامیگذاریم که اگر گروههائی وابسته به کشورهای خارجی هستند آزاد نیستند واین به این دلیل است اولا ما در اینجا دو اصل داریم در قانون اساسی یکی اصل 26 است که اکثرا به ذهن آقایان میآید در اصل 26 قانون اساسی فعالیتهای گروهها انجمنها احزاب آزاد است ولی باید توجه بکنیم که اصل چهارم قانون اساسی هم هست که در اصل چهارم قانون اساسی این است که کلیه قوانین باید براصل موازین اسلامی باشد واین اصل چهارم برسایر اصول قانون اساسی وسایر قوانینی که تصویب میشود حاکم است بنابراین بنظر بنده میآید اینجا آزاد گذاشتن گروههای وابسته به کشورهای خارجی برخلاف دستور اسلام است آیاتی که در مورد احزاب ما در قرآن مجید داریم اگر درست دقت کنیم دو حزب را در برابر هم قرار میدهد " حزب الله " و
" حزب الشیطان " حزب الله آنهائی هستند که اصلا دوستی کفار را ندارند تولّی کفار را ندارند " لا تجد قوما یوادّون من حاد الله ورسوله " تا آخر بعد میفرماید . " اولئک
حزب الله الا حزب الله هم المفلحون " در مقابلش حزب شیطان است که آنها کسانی هستند که تولّی کفار را دارند و وابستگی به کفار ودشمنان دین را دارند که در مورد آنها میفرماید " اولئک حزب الشیطان الا ان حزب الشیطان هم الخاسرون " بنابراین آن دسته وگروهی که وابسته به خارج هستند حزب شیطانند معلوم است ستون پنجم هم هستند وقتی روش سیاسی اینها این است که بنفع اجانب در ارتباط با اجانب کار میکنند اینها اساسا با اصول اسلامی وقرآنی سازگار نیست در کمیسیون فرمودند درماده 17 این مطلب تامین شده ولی اگر درست دقت کنیم ماده 17 عمل آنها را جرم میداند نه روش سیاسی آنها را یعنی اگر گروهی روش سیاسیش وابستگی به خارج دارد این را مجاز میدانیم ولی ما میخواهیم بگوئیم این جزء شرائط حزب دراسلام نیست جزء مقومات حزب است یعنی مقومات حزب شرعی واسلامی این است که وابسته به خارجی نباشد بنابراین آن ماده 17 هم این مساله را تامین نمیکند . نکته دیگری که بعضی از آقایان گفتند . رئیس – وقتتان تمام شد ،( حمبدی - بسیار خوب )مخالف صحبت کند . منشی – آقای موسوی جهان آبادی . موسوی خراسانی – عرض کنم آنچه را که آقای حمیدی فرمودند احتیاج به این همه طول وتفصیل نداشت . عرض کنم که آنچه را که ایشان پیشنهاد میکنند آن طور که خودشان هم فرمودند در همان ماده 17 تامین شده است وآن این است که میگوید ، هر نوع ارتباط ، مبادله اطلاعات ، تبانی ومواضعه با سفارتخانه ها ، نمایندگی ها ، ارگانهای دولتی واحزاب کشورهای خارجی در هر سطح وهر صورت که به آزادی ، استقلال وحدت ملی ومصالح جمهوری اسلامی ایران مضر باشد . ( معادیخواه – جوابش راکه دادم . ) جواب شما جواب نبود به خاطر اینکه عرض کنم ، اگر چنانچه این فعالیت این گروههائی که وابسته به خارج است بگوئیم آزاد نیست ، مادر همین ماده 17 گفته ایم که آزاد نیستند ، به خاطر اینکه اینها وابسته به کشورهای خارج هستند وهمین خودش میشود تبانی ومواضعه . بنابراین ما جلو آنها را از همان اول گرفته ایم واحتیاج به اینکه ما یک چیزی را اضافه کنیم نخواهیم داشت . منشی – آقای صباغیان موافق . صباغیان – بسم الله الرحمن الرحیم . اتفاقا به همین دلیلی که آقای موسوی 
خراسانی فرمودند ، چون ما در ماده 17 این پیش بینی را کردیم آن تخلفش است وما اصلا باید این قید را بگذاریم که چنین گروهی حق داشتن در جمهوری اسلامی ندارد . الته آن مال گروههای دیگری است که وابستگی نداشتند ، ولی ارتباط ایجاد کردند ، تخلف برایشان میشود . بدلیل ماده 8 که اعضای رهبری اش را حق ندارد تشکیل بدهد . این هم باز یک دلیلی است که چنین گروههائی حق فعالیت ندارند . در گذشته هم نشان داده است که آنهائی که اصولا به کشور ما خیانت کرده اند ، بیشتر گروههائی بوده اند که چنین وابستگی هائی را به کشورهای خارجی داشته اند . بنابراین ، این قید هم ضروری است .هم از نظر اسلامی دلایل بسیار جالبی را آقای حمیدی ارائه دادند . بنابراین من هم موافقم که این قید حتما در ماده 6 گذاشته بشود . رئیس – آقای زواره ای ، شما بحث ندارید ؟ ( زواره ای – خیر ) . پیشنهاد دیگری ندارید ؟  ( منشی – خیر ) چون تعداد حاضرین در جلسه کم است ، آقای معادیخواه اگر صحبتی دارند بفرمایند تا تعداد به حد کافی برسد . معادیخواه – ما وقتی میگوئیم که گروه غیر وابسته آزاد است ، وابسته بودن یک گروه کجا باید ثابت بشود وچطوری ؟ خوب ، مثلا یک گروهی را میگویند که این گروه آمریکائی هستند . همین که گفتند این ها آمریکائی هستند ، دیگر نباید باشند ؟ باید یک محکمه ای باشد وتشکیل بشود . الا فرض کنید یک خروار اسناد هم مثلا در جاهای زیادی باشد . مثلا در لانه جاسوسی یا در جاهای دیگر . این که فایده ندارد .باید در یک جائی مطرح بشود ، بررسی بشود وحکم داده بشود ویک محکمه وقتی بخواهد تشکیل بشود ویک گروهی را به عنوان وابسته معرفی بکند ، متکی به یک عملی ، متکی به یک چیزی خواهد بود . این خیلی روشن است که اگر ما اینجا بگوئیم گروههای غیر وابسته آزاد هستند ، یک حرف غیرلازمی زده ایم . رئیس – لطفا آقایان روی صندلی های خودشان بنشینند .. پیشنهاد آقای حمیدی برای رای گیری مشخص بشود . منشی – پیشنهاد آقای حمیدی این است : " فعالیت گروههائی که وابسته به کشورهای خارجی نباشند ، آزاد است " . رئیس – کسانیکه با این پیشنهاد قرائت شده موافق هستند قیام بفرمایند . ( 26
نفر ایستادند ) تصویب نشد . حالا آقایان دقت بفرمائید میخواهیم به اصل ماده رای بگیریم . ماده را قرائت بفرمائید . منشی – ماده 6 – فعالیت گروهها آزاد است مشروط براینکه مرتکب تخلفات مندرج در بندهای ماده 17 این قانون نگردند . تبصره 1 – کلیه گروهها موظفند مرامنامه ، اساسنامه ، هویت هیات رهبری خود وتغییرات بعدی آنها را به اطلاع وزارت کشور برسانند . تبصره 2 – تشکیل اجتماعات وراه پیمائی طبق اصل 27 قانون اساسی آزاد است ولی برگزاری آن در پارک ها ، میادین ومعابر عمومی منوط به کسب مجوز از وزارت کشور است . رئیس – 181 نفر در جلسه حضور دارند . کسانیکه با ماده خوانده شده وتبصره هایش موافق هستند قیام بفرمایند . ( 110 نفر ایستادند ) تصویب شد . ماده بعدی را بخوانید . منشی – پیشنهاد حذف ماده (7) از طرف آقای رشیدیان شده است . رئیس – آقای رشیدیان بفرمائید . رشیدیان – بسم الله الرحمن الرحیم ، من بااین قسمتی که گروهها میتوانند از صدا وسیمای جمهوری اسلامی صحبت بکنند مخالفم ، برای اینکه روند کلی جمهوری اسلامی است وبودجه بیت المال است وآن ها حق ندارند از این طریق صحبت بکنند واین بنظرم می آید که خلاف باشد . والسلام . رئیس – آقای موحدی ساوجی مخاف . موحدی ساوجی – بسم الله الرحمن الرحیم ، البته اینجا اگر چنانچه برای گروههای پروانه دار این امتیاز را قایل میشویم که میتوانند از صداوسیما استفاده بکنند ، معنایش این نیست که برای اینها یک حق محتومی قایل باشیم که مثلا واجب است برای این ها هر ماهی چند ساعت وقت بدهند . خیر ، باز هم خود صدا وسیما اساسنامه دارد وبر اساس همان اساسنامه ای که صدا وسیما دارد بعدا هم به تصویب مجلس میرسد ، این جور گروههائی که پروانه دار هستند وبطور کامل معلوم است که فعالیت هایشان قانونی و صحیح است این ها میتوانند از این صداوسیما استفاده بکنند ، بنابراین ، اگر ما این را حذف بکنیم دیگر برای این ماده هفت چه باقی میماند ؟ منشی – آقای صلواتی موافق .
صلواتی - بسم الله الرحمن الرحیم . عرض کنم خدمتتان رادیو وتلویزیون نباید تیول یک گروههای خاصی بطور کلی در کشور باشد . چهار نفر ممکن است طبق ظوبط بیایند وتقاضای پروانه بکنند ، آن کمیسیون هم می بیند که این چها رنفر محصل ها خوبی بوده اند ، بقول برادرمان در لانه جاسوسی ودر اسناد ملی هم سابقه ای مطلقا ندارند ، این چهار محصل یا چهار دانشجو یا چهار جوان ، آن گروه را تشکیل میدهند وبه اصطلاح زیر پرده ممکن است گروهها وافراد وچهره هائی باشند که این ها را با یک نام خیلی وجیه المله ای هم بچرخانند ورادیو تلویزیون نمی تواند بگوید فقط آن حزب ، فقط آن دسته ، فقط آن مرامنامه مثلا حق دارد که در رادیو تلویزیون حرف بزند یا هفته ای دو ساعت ، هفته ای یکساعت ، اگر میز گرد وبحث آزاد است که خوب ، همه شرکت می کنند ، مثل انقلاب ، نمیدانم برادران یادشان هست یا نه ؟ وقتی که رادیو تلویزیون به تصرف درآمده بود ، دائما از این گروه اعلامیه پخش میشد ، از آن دسته پخش میشد ، از آن حزب پخش میشد ، از آن جمعیت پخش میشد که همه مردم را در شهرستان ها ناراحت کرده بود که دائم تلفن به دفتر امام میکردند که این چه وضعی است که هر کسی خودش دارد ازرادیو تلویزیون سوء استفاده میکند ؟ این گروهها مطلقا نباید از تلویزیون استفاده کنند.اساسنامه سازمان هم که نمی گوید هر دسته ای که هزار نفر عضو دارد یا صد نفر عضو دارد یا پنجاه نفر عضو دارد ، خود بنده با چهار نفر از دوستانم میتوانم یک اساسنامه وآئین نامه خیلی خوبی بنویسیم وعقاید وافکار واندیشه هایمان را از رادیو تلویزیون اعمال کنیم ومن معتقدم که این رادیو تلویزیون را مطلقا برداریم ، همینطوری که برای نمایندگان مجلس دیدیم مردم چقدر ( آن دور اول را می گویم در سال گذشته ) استقبال کردند که ان شاءالله در این دوره هم شرکت خواهند کرد ، بدون این که کوچکترین دخالتی رادیو تلویزیون در آراء افراد داشته باشد . در شهرستانها سیصدهزار ، چهار صدهزار ، دویست هزار ، مردم در انتخابات شرکت کردند . اجازه بدهید اگر اینها فعالیت اسلامی وفعالیت مردمی دارند خودشان از طریق نشریاتشان .اجتماعاتشان به مردم نشان بدهند واین رادیو تلویزیون را بگذاریم بی طرف وکامل وزیر نظر سه قوه بماند . روی این حساب من با این نظر یعنی حذف ماده (7) که جناب رشیدیان فرمودند موافقه .
رئیس – آقای معادیخواه بفرمائید . معادیخواه ( نایب رئیس کمیسیون داخله ) – بعضی از اظهارات هست که هیچ حمل به صحتی ندارد ، غیر از این مواد دقت نشده است . ملاحظه بفرمائید بند (7) اگر اساسنامه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران حقی برای احزاب وگروهها قایل شد ، اگر نشد که سالبه به انتفاء موضوع است وتمام می شود . امامی – اساسنامه نمی تواند بطور کلی بگوید نه واین درست نیست ، می تواند مثلا بگوید نیم ساعت . معادیخواه – اگر اساسنامه ای که صدا وسیما می آورد ومجلس تصویب میشود ، در آن اساسنامه اگر حقی برای احزاب وگروهها قایل شد ، در آن صورت این حق منحصر به گروههائی است که پروانه داشته باشند . ماده (7) میگوید گروههائی که از وزارت کشور دارای پروانه باشند ، دارای شخصیت حقوقی بوده ومیتوانند از صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران ، در چهار چوب اساسنامه آن سازمان استفاده نمایند . امامی کاشانی – اساسنامه نمی تواند بگوید نه . رئیس – اساسنامه را مجلس تصویب میکند ، اگر گفت نمی توانند استفاده کنند که نمی کنند ، اگر هم گفت که می توانند خوب ، استفاده می کنند . معادیخواه – آن چیزی که تکلیف صدا وسیمای جمهوری اسلامی را مشخص میکند ، اساسنامه آن سازمان است . این ماده تنها کاری که میکند این است که جلوگبری میکند از اینکه احزاب وگروههای بدون پروانه بتوانند از آن حق استفاده کنند . اگر مجلس شورای اسلامی در بحث اساسنامه .. چون چون آن بحث ، بحثی نبوده است که در قانون احزاب مطرح بشود ، بحث صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران واین که آیا صدا وسیما باید به احزاب حق بدهد یا نباید حق بدهد ، آن یک بحثی است که وقتی مجلس درباره اساسنامه دارد بحث میکند ، آن موقع باید روی آن تصمیم بگیرد . لذا مادر طرح قانونی احزاب نمیتوانستیم این را تشخیص بدهیم یا بحثش را اینجا مطرح بکنیم که آیا مجلس موافق است که احزاب استفاده بکنند یا موافق نیست ؟ آن روزی که اساسنامه به این مجلس آمد ونمایندگان محترم هم خواستند تکلیف صداوسیما را مشخص کنند ، آن روز یا به این نتیجه می رسند که احزاب باید استفاده بکنند یا میرسند به این نتیجه که نباید استفاده بکنند وچهارچوبی برای این قضیه مشخص میکنند . این ماده تنها کاری که میکند این است که معیار را مشخص میکند که داشتن پروانه شرط استفاده از آن
حق در صورت تصویب خواهد بود وبسیار لازم است این قانون . رئیس – بسیارخوب ، آقای زواره ای بفرمائید . زواره ای – این فقط یک امتیاز است که به گروههائی که مراجعه میکنند وپروانه میگیرند داده میشود واین که آیا بشود در اساسنامه سازمان این را نسخ کرد بصورت قانون ، این محل بحث است چون این قانون است وآن اساسنامه وآئین نامه است ، بهر صورت اساسنامه وآئین نامه است ودر اینجا صراحتا به گروههائی که دارای پروانه می گیرند داده شده در این قانون . رئیس – پیشنهاد حذف است ، لطفا پیشنهاد خوانده بشود تا آقایان مطلع باشند که به چیزی رای میدهند . منشی – پیشنهاد حذف ماده (7) است . ماده 7 – گروههائی که از وزارت کشور دارای پروانه باشند ، دارای شخصیت حقوقی بوده ومیتوانند از صداوسیمای ایران در چهارچوب اساسنامه آن سازمان استفاده نمایند . پیشنهاد حذف این ماده داده شده است . قره باغ – اخطار آئین نامه ای دارم . رئیس – اخطار آئین نامه ای دارید ، بفرمائید . قره باغ – این ماده 95 در مورد پیشنهاد دهندگان که پیشنهادشان در مجلس مطرح میشود میگوید که در اینصورت پیشنهاد دهنده یا یکی از پیشنهاد دهندگان ( درمورد پیشنهاد ددستجمعی ) میتوانند مدت پنج دقیقه توضیح بدهند ، پس از اظهار نظر یک موافق ویک نفر مخالف درصورت لزوم توضیحات مخبر ، وزیر ، یا معاون او داده میشود ، بعد رای گرفته میشود . آیا مخبر یا آقای وزیر یا معاون او ضرورت دارد در هر پیشنهادی باید توضیح بدهد ، یا در صورتی که مجلس ویا نمایندگان محترم ضرورت احساس کنند ، باید توضیح بدهند ؟ رئیس – اجازه بدهید که جوابتان را ندهم وبه احترام جنابعالی چیزی رض نمیکنم . خیلی تذکر بدی بود . ( خنده نمایندگان ) /180 نفر حاضرند کسانیکه با پیشنهاد حذف ماده (7) که آقای رشیدیان پیشنهاد کرده اند موافق هستند قیام

بفرمایند ( 58 نفر ایستادند ) تصویب نشد . پیشنهاد دیگری ندارید ؟ منشی – بلی ، در مورد ماده (7) کسانیکه در شور اول پیشنهاد داده بودند این آقایان هستند : آقایان : بیات ، الویری ، صلواتی ، مجتهد شبستری ، فاضل ، صباغیان ، جلالی ، اگر هنوز پیشنهادشان تامین نشده است میتوانند صحبت کنند . منشی – پیشنها أقای الویری این است :" ومیتواند تا آخر " حذف بشود . رئیس – این همان پیشنهاد است وبحث هم شد شما میدانید که آقای رشیدیان همین رامطرح کردند وبحث هم روی همین بود حالا شما میخواهید یکبار دیگر تکرار کنید ؟ منشی – پیشنهاد أقای فاضل مطرح است . أقای فاضل بفرمائید . فاضل – بسم الله الرحمن الرحیم .در طرح قانونی سابق درماده هفت ، سه نکته ذکر شده بود ، یکی راه پیمائی ، یکی هم استفاده از مطبوعات ، سوم از صدا وسیما واین سه امر مشروط به داشتن پروانه بود پیشنهاد شد که این سه امر حذف بشود الحمدلله ذهب ثلثین شد منتها مطهر نشد ، استفاده از صداوسیما ی جمهوری اسلامی ، مشروط به داشتن پروانه است . رئیس – پیشنهاد شما چیست ؟ فاضل – پیشنهاد من این است که در استفاده از صداوسیما پروانه لازم نباشد . آقای هاشمی این اصلاح شده است این شخصیت حقوقی داشتن آن الان اضافه شده است این بماند منتها استفاده از صداوسیمای آن حذف بشود . منشی – این راکه گفتند . رئیس – همین بود که رد شد . فاضل شخصیت حقوقی داشتن آن لازم است . رئیس – اتفاقا پیشنهاد آقای رشیدیان همین بود این بحث هم روی همین بود پیشنهاد آقای الویری هم همین بود که پیشنهادشان را قبول نکردیم . منشی – آقای شبستری شما صحبتی دارید ؟ ( شبستری – خیر ) آقای جلالی صحبتی دارید (جلالی – خیر ) پس روی ماده رای بگیرید . دکتر روحانی – من یک اصلاح عبارتی دارم . رئیس – اصلاح عبارتی چیست ؟ منشی -  نوشته اند بجای " در چهارچوب اساسنامه آن سازمان " این عبارت نوشته شود . " در چهار چوب خط مشی واساسنامه آن سازمان " .

رئیس – این اصلاح عبارتی نیست دیگر کدام یک از مواد پیشنهاد حذف داشت . منشی – پیشنهاد حذف ماده (14) از آقای زنگنه . خانم طالقانی – در مورد (12) هم هست . منشی – خانم طالقانی بفرمائید . حذف ماده (12) است . رئیس – پس خانم طالقانی روی ماده (12) صحبت کنند تا عدد تکمیل بشود رای بگیریم . اعظم طالقانی - بسم الله الرحمن الرحیم .سلام صلوات بربرادران شهید ، در ماده (12) نوشته اساسنامه ومرامنامه گروهها پس از صدورپروانه باید به هزینه موسسین در روزنامه رسمی چاپ ومنتشر گردد من پیشنهاد دادم که به " هزینه موسسین در روزنامه " حذف بشود چرا ؟ برای اینکه  ببینید در روزنامه رسمی آگهی هائی که ثبت میشود سطری صدوبیست ریال است . رئیس- اجازه بدهید. شما پیشنهاد حذف کامل ماده را ندارید ؟ خانم طالقانی – خیر ،فقط این قسمت را پیشنهاد داده بودم . رئیس – اجازه بدهید . شما پیشنهاد حذف کامل ماده را ندارید ؟ خانم طالقانی – خیر ، فقط این قسمت را پیشنهاد داده بودم . رئیس – کسی پیشنهاد حذف کل ماده راکرده بود ؟ آیت من  پیشنهاد حذف کل ماده را داده بودم . رئیس – آقای آیت گویا داده بودند . شما پیشنهاد حذف کل ماده را مطرح کنید تا بعد ایشان پیشنهادشان را مطرح کنند . آقای آیت بفرمائید . آیت – بسم الله الرحمن الرحیم ، ما باید کاری بکنیم که در این کشور دیگر پول نتواند جاذبه ویا دافعه داشته باشد . برای این که در انتخابات ریاست جمهوری هم متاسفانه مزه این را چشیدیم .در این جا هم گفته شده است که یک حزبی که تشکیل میشود باید مرامنامه واساسنامه اش را در روزنامه رسمی درج کند . بسیاری از اوقات مرامنامه واساسنامه هم طولانی است وممکن است یک حزبی که اکثرا افرادش کارگر هستند ویا کشاورز هستند ویا افراد مستضعف هستند پنجاه هزار تومان ، شصت هزار تومان ، هشتاد هزار تومان بخواهند بدهند در روزنامه رسمی ومرامنامه واساسنامه شان را چاپ کنند واین به محال است . فرض کنید یک حزب بگوید مرامنامه من قرآن است وبخواهد تمام قرآن را در روزنامه رسمی چاپ کند یا مرامنامه من نهج البلاغه است ، این عملا یعنی اینکه مانع فعالیت مستضعفین شدن وحزب را منحصر به گردن کلفت ها وپولدارها وسرمایه دارها کردن . یعنی یک سنگی میگذارید جلو افراد ضعیف که هیچوقت نمیتوانند حزب تاسیس کنند . هیچ ضرورتی هم ندارد که در روزنامه رسمی درج بشودد . اگرمردم 
خواستند اطلاع پیدا کنند آن مرامنامه واساسنامه به کمیسیون داده شده ومیروند واز کمیسیون میگیرند . رئیس – موافق ومخالف صحبت کنند . منشی – آقای زرهانی مخالف . زرهانی - بسم الله الرحمن الرحیم ، برای اینکه تشکیل دادن حزب وسازمان وگروه در مملکت به ابتذال کشیده نشود ، دقیقا همان مثالی را که آقای آیت زدند ، مثل کا ندیدهائی که برای ریاست جمهوری در گذشته شرکت کرده بودند وداشتند مساله را لوث بکنند ، بخاطر جلوگیری  
از اینکار وبخاطر ابرو دادن به مساله تحزب در کشور ، لازم است که ما یک سری شرایط را داشته باشیم تا اینکه کسی که بخواهد یا گروه یا سازمانی
که بخواهد اعلام موجودیت بکند ورسمیت پیدا بکنند یک مراهلی را پشت سر بگذارد . این مساله هم که یک نفریا یک گروه می آیند و می گویند که اساسنامه ما نهج البلاغه ویا قرآن است ، این مسائل تا اتدازه ای با عرض معذرت عامیانه هستند وبه آن صورت نمی توانند برای یک کشور در حال رشد ودرحال انقلاب صدق بکنند . لذا من موافقم که چاپ اساسنامه وسایر موضوعاتی که در این ماده قید شده بایستی در روزنامه رسمی صورت بگیرد وهزینه اش هم به آن شکل سرسام آور نیست . ملت ایران بایستی بفهمند چه کسانی وبا چه دیدگاههائی میخواهند کار سیاسی بکنند تا مشروعیت بی خود پیدا نکنند . رئیس – آقای الویری موافق . الویری – انگیزه ما از اینکه گروههائی را که پروانه میگیرند موظف میکنیم که باید اساسنامه ومرامنامه شان رادر روزنامه چاپ بکنند چیست ؟ من یادم هست در کمیسیون که صحبت میشد می گفتند که ممکن است یک گروهی ، اساسنامه ومرامنامه اش یک چیزی باشد ، ولی بخواهد افراد دیگر را گول بزند ، بنابراین لازم است که مردم بدانند اساسنامه اش چیست ؟ حالا توجه کنید یک حزب یا سازمانی وقتی که تشکیل می شود اگر مبنایش برگسترش باشد وبخواهد افراد را بپذیرد ، بایستی طرز تفکر وبینش خودش را منتشر بکند . اساسنامه ومرامنامه اش اولین چیزهائی است که ابیستی به اطلاع افرادی که میخواهد بپذیرد برساند تا آنها بپیوندند ، بنابراین خودبخود برای اینکه تبلیغ بکند خودش         

این کار را خواهد کرد . اما اگر این را موظف بکنیم همانطوری که آقای آیت اشاره کردند . ممکن است مرامنامه واساسنامه زیاد باشد وآن افرادی که از نظر مالی امکانات کافی ندارند ، خودبخود از این حق محروم میشوند ، یعنی مجبور میشوند اصلا به ثبت نرسانند ، پروانه نگیرند ، برای اینکه امکانات مالی برای چاپ کردن آن را ندارند و اگر این حذف بشود هیچ اشکالی پیش نمیآورد ، برای اینکه اگر بخواهند اختیار دست خودشان هست ومیتوانند منتشر بکنند واگر هم منتشر نکردند ، فعالیت خودشان محدودتر شده است . ضرورتی ندارد که ما این اجبار را بگذاریم . رئیس – آقای معادیخواه . معادیخواه – همانطوری که گفتند ما نباید کاری بکنیم که سرمایه دارها حزب تشکیل بدهند وازاین نوع شعارها ، همانطور هم نباید یک طوری باشد که هر کس زودترصبح از خواب بیدار شد بخواهد یک حزبی تشکیل بدهد . یک جمعیت قابل ملاحظه ای که واقعا حزبی را با مرام واهداف خاصی بوجود میآورند ، اعضایش نفری یک تومان یا 5 ریال هم که بدهند ، این مرامنامه واساسنامه را می توانند در روزنامه رسمی درج بکنند واین مقداری که گفته شد خرج آن نیست . آن گروهی هم که میگوید اساسنامه ومرامنامه ام قرآن ونهج البلاغه است ، یک سطر است می نویسد مرامنامه واساسنامه من قرآن ونهج البلاغه است . هر کس هم میخواهد به قرآن ونهج البلاغه مراجعه بکند ، اینها پیدا اسن که مساله نیست . رئیس – آقای زواره ای مطلبی دارند ؟ ( زواره ای – خیر ) آقای بیات نمایندگان را شمردند ، الان 181 نفر در جلسه هستند ومیتوانیم رای بگیریم . یکی از نمایندگان – پس تابلو برای چیست ؟ رئیس – تابلو نمی تواند معیار باشد ، چون شمرده اند وآئین نامه هم می گویدکه تشخیص منشی ها درست است .
شما دیدید که موقع یکی از رای گیری ها هشت نفر ایستاده بودند ، ولی پانزده نفر را نشان داد . برای اصل ماده میخواهیم رای بگیریم . ماده 7 برای رای گیری خواننده بشود . منشی – ماده 7 – گروههائی که از وزارت کشور دارای پروانه باشند ، دارای شخصیت حقوقی بوده ومی توانند از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در چهار چوب اساسنامه آن سازمان استفاده نمایند . رئیس – 183 نفر حاضرند . نمایندگانی که با ماده 7 که قرائت شد موافق هستند قیام بفرمایند ( 82 نفرایستادند ) رای نیاورد . ( همهمه نمایندگان ) آقای قائمی که شمردهاند میگویند رای بیشتر از 82 عدد است . آقا محمدی – رای نیاورد . خزاعی – در هیچ موردی شما اینقدر معطل نکردید . رئیس – آقایان اجازه بدهید اشکال در تابلو وجود دارد . این ماده 128 را توجه بفرمائید . " هر گاه نتیجه اخذ رای با قیام وقعود در دفعه اول مشکوک باشد ، رای مخفی گرفته میشود . در اینصورت در فاصله بین اخذ رای دفعه اول ودوم کسی حق نطق ندارد ، مگردر مورد اخطار نظامنامه ای " . اما مشکوک ، من میگویم فوق مشکوک است . آقای قائمی تا 82 شمرده بودند ، عده ای دیگر هم مانده بودند که بقیه نشستند . یکی از نمایندگان – در مورد حذف ماده 6 هم همینطور بود . آقا محمدی – آقای هاشمی ، یا تابلو باید ملاک باشد یا شمارش ، برای اینکه اگر بخواهید به این شیوه رای بگیرید به حیثیت مجلس لطمه میزنید . لطیف صفری – حذفش که رای نیاورد ، پس می ماند . رئیس – من بشما توضیح دادم . آقایان ، همه که با هم حرف میزنید هیچ نتیجه ای ندارد . وقتیکه بلند میشویم از روی تابلو گاهی تفاوت آراء 100 نفر ، 60 نفر ، 150 نفر است . به این ترتیب روشن است که رای چیست . ولی آن جاهائی که فاصله نزدیک میشود ، مثلا 85-86 ، در اینطور موارد این دقت تابلو کافی نیست ومی بینید که پیش میآید ، همین حالا دید ما نشان میداد که نمایندگان بیشتری ایستاده اند . آقا محمدی – پس تمام رای هائی که قبلا گرفتید مخدوش بوده است . رئیس – هیچوقت اینطوری نبوده است . الان حداقل این است که مشکوک است باید رای باورقه بگیریم . ( اعتراض چند نفر از نمایندگان ) . قره باغ – به عنوان اعتراض به نحوه رای گیری جلسه را ترک میکنم . رئیس – شما برای بیرون رفتن همیشه دنبال بهانه میگردید . ( در این هنگامه آقای قره باغ به عنوان اعتراض جلسه را ترک کردند ) آقای قره باغ بیرون نروید ، داریم قبول می کنیم ، با آن تذکرهای بی ربطی که میدهید باز هم بلند میشوید وبیرون میروید .
چند تن از نمایندگان – آقای هاشمی ، رای مخفی بگیرید . رئیس – من واقعا الان آئین نامه این اشکال به ذهنم هست ، حالا بگذارید این مساله حل بشود ، شلوغ نکنید تا از مجلس نظر بخواهیم . خزاعی – آقای هاشمی ، در سایر موارد این کار را نکردید . رئیس – من توضیح دادم ، در سایر موارد فاصله ها اینقدر زیاد است که شبهه نیست . به دید منشی ها نمایندگانی که ایستاده بودند بیشتر از تعداد بود . خلخالی – رای مخفی بگیرید تمام بشود . رئیس – دو نظر در مجلس است ، یک نظر رای مخفی راقبول ندارد . خلخالی – اکثریت بوده ورای گرفتید ، قبول ندارند ، حالا رای مخفی بگیرید . آقا محمدی – یا تابلو باید قبول باشد یا حرف منشی ها . رئیس – اجازه بدهید مساله را به یک شکلی روشن کنیم ، چون موارد مشابه هم خواهید داشت . آقا محمدی – این روشن است ، این وظیفه شرعی من است وبمن حکم می کند که مقاومت کنم یا تشخیص منشی ها درست است ویا تابلو . رئیس – آقای آقامحمدی ، من اجازه نمی دهم که اینقدر داد بزنید ، بنشینید . حالا متشرع ومجتهد هم شده اید ، بنشینید . آقامحمدی – یا تابلو درست است یا منشی درست میگوید . منشی – تشخیص آن با شما نیست آقای آقامحمدی . حق ندارید اینطوری صحبت کنید . رئیس – من به اخلاق آقای آقامحمدی سخت اعتراض دارم . آدم مغروری است هر وقت مایل است داد میکشد ، گلویش را پر صدا میکند واین اخلاق برای یک مسلمان شایسته نیست ، بی ادبی هم حدی دارد . ده بار بلند شد وبه سر رئیس مجلس داد کشید . حجتی کرمانی – آقای هاشمی ، شما توهین به نماینده میکنید ، شما اصلا اعتماد ما را ازاین تابلو سلب کردید . محمد خامنه ای – حذف ماده 7 رای نیاورد ، خود ماده هم رای نیاورد ، اصرار نکنید .
رئیس – اجازه یدهید آقای خامنه ای ، من میخواهم مطابق آئین نامه ( واقعا این قضیه تکرار میشود ) تکلیف این مساله را روشن کنیم . عده ای از نمایندگان – نظر منشی ها شرط است . رئیس – آقایان با هم حرف میزنید ، هیچ نتیجه ای هم ندارد . بگذارید این مساله را برای همیشه حل کنیم . همین رقمی که تابلو نشان میداد ، 82 و 96 میشود 178 ، یعنی تازه همین رقم تابلو با آن افرادی که در مجلس حاضرند مطابقت ندارد . ممکن است نمایندگانی کنار صندلی خودشان نباشند . بنابراین یک اشکال اینطوری هست ، اجازه بدهید تکلیف آئین نامه را روشن کنیم . شما برای این یک مورد نگوئید . من الان هیچگونه تعصبی شخصا ندارم که این ماده تصویب شود یا نشود . میخواهیم ببینیم در این مورد چه بکنیم ؟ البته همه منشی ها نگفتند که رای آورده است ، آقای قائمی وآقای شاهچراغی گفته اند ، نظر خود من هم درست نیست ، چون پیش بینی نشده است . نظرمان این بود که نمایندگانی که ایستاده بودند ، اکثریت است . آقای قائمی ( منشی ) در حالیکه میشمرد ما نشستیم ، ایشان تا 82 نفر شمرد ، یک عده ای را هم هنوز نشمرده بود . یک تردیدی برای ما بوجود آمد . حالا یکی از این چند راه را باید انتخاب کنیم ، یا بگوئیم تابلو واز این ببعد هم به همین نحو باشد ، یعنی اگر میخواهید بگوئید تابلو ، وقتیکه مثلا شد 91 و93 ، فوری نکوئید که نشد . فواد کریمی – خودتان قبول دارید که تابلو خراب است . رئیس – بلی ، من معتقدم که تابلو دقیق نیست . یک قدم اینطرف وآنطرف رفتن این مشکل را ایجاد میکند . در مواردی که آراء بهم نزدیک است وشبهه ایجاد می کند اگر بخواهیم با عدالت عمل بکنیم نمی توانیم بگوئیم تابلو ملاک باشد ، باید در این مورد با ورقه رای بگیریم . یک راه دیگری هم هست که بگوئید در این موارد منشی ها بشمارند . البته شمارش بوسیله منشی ها خودش معتبر است . اگر نخواستید یعنی تردیدی در آن هست ، همان موقع با ورقه مخفی رای میگیریم . حالا منهای این مورد من عرض میکنم ، در این مورد الان هیچ حرفی ندارم ، میخواهم تکلیف ما روشن بشود . در این مورد بخصوص ما برای اینکه مساله حل بشود ، یکی از این دو راه را الان انتخاب میکنیم . البته اکثریت منشی های ما میگویند همین عدد 82 درست است ونظرشان هم روی این است . بنابراین میتوانیم با نظر اکثریت منشی ها عمل کنیم و بگوئیم که تصویب نشد . آقای توکلی ، توضیح اگر دارید بدهید .
برای اینکه گفتیم برای اصل ماده رای میگیریم وبرای حذف هم قبلا رای گرفته ایم . کسی که اینقدر حضور ذهن در مجلس نداشته ، آنموقع هم رای نداشته است . کروبی – شاید تغییر عقیده داده باشند . رئیس – آقای کروبی ، بفرمائید بنشینید ، ما قبلا یک رای گیری صحیحی کردیم ، فقط در شناخت عدد … شجونی – " حذف " با " اصل " اشتباه شده است . رئیس – آخر کسی که در مجلس بوده وما گفتیم اصل است ، حذف نیست واین را توجه نکرده نمی تواند بعدا دبّه بکند . عده ای از نمایندگان – رای مخفی بگیرید . رئیس – خیلی خوب ، رای مخفی میگیریم . گلدان ها را بگردانید ، الان برای اصل رای میگیریم ، کارتهای بی نام را در گلدانها بیندازید . توکلی – نمایندگانی که با ماده 7 موافق هستند رای مثبت میدهید . ( سفید علامت موافقت ، کبود علامت مخالف ، زرد هم علامت ممتنع است ) . ( در این موقع اخذ رای بعمل آمد ونتیجه بشرح زیر اعلام شد ) رئیس – نتیجه استخراج آرا ، با آرا مخفی اینطور است . جمع حضار 181 نفر آرا موافق 86 نفر ، آراء مخالف 63 نفر ، ممتنع دو تیپ هستند . آنهائی که ممتنع رای داده اند 13 نفر و آنهائی هم که اصلا رای نداده اند 19 نفر که جمع آن 181 نفر میشود بنابراین تصویب نشد ، یعنی ماده 7 رای نیاورد . آقایان تشریف داشته باشند بحث را ادامه بدهیم . 4- تصویب اصلاح طرح قانونی الحاق دادگاههای انقلاب به دادگستری جمهوری اسلامی ایران . رئیس – جلسه رسمی است بحث ادامه دارد . چون شورای نگهبان تشریف دارند آقایان را معطل نکنیم آن تبصره مربوط به دادگاههای انقلاب مطرح است . برای آن بحث میکنیم تا این بحث تمام شد به طرح احزاب بر میگردیم . پیشنهاد جدیدی رسیده است . پیشنهاد اصلاحیه برای طرح دادگاههای انقلاب مطرح است که دیروز یک پیشنهاد خواندیم رد شد پیشنهاد دوم مطرح میشود . منشی – " تبصره 4 – اعمال ضد انقلابی از قبیل تهیه وحمل وکار گذاشتن مواد منفجره ، ترور وآتش زدن مزارع ومحصولات وتخریب منابع اقتصادی وایذاء وارعاب
مردم به منظور تامین مقاصد سوء سیاسی ونیز رهبری تظاهرات غیر قانونی ، تهیه ونگهداری سلاح برای ترور واقدام مسلحانه علیه جمهوری اسلامی ایران وایجاد شبکه های مفسد ومحارب یا پناه دادن وانواع همکاری موثر با آنها در دادگاههای انقلاب اسلامی مورد رسیدگی قرار گرفته ، حکم مقتضی طبق احکام اسلام صادر میشود ." این پیشنهاد آقای موحدی ساوجی است . آقای موحدی ساوجی  بفرمائید . موحدی ساوجی – بسم الله الرحمن الرحیم ، چون که ظاهرا از شورای محترم نگهبان استفسار شده بود درباره اینکه چرا اعمال ضد انقلاب حذف شده است وظاهرا" فرموده بودند که چون مواردش ومصادیقش احصاء نشده است ، به این جهت اعمال ضد انقلاب یک چیز کلی ومبهمی هست . البته در این پیشنهادی که بنده دادم ، اهّــم مصادیق وموارد اعمال ضد انقلاب را ذکر کردم والبته اثبات شیی نفی ماعدی هم نمیکند یعنی بعدا هم شورای عالی قضایی اگر چنانچه به موارد دیگری هم برخورد که از مصادیق اعمال ضد انقلاب باشد میتواند آن مصادیق وموارد دیگر را هم احصاء بکند ، طی یک لایحه ای به مجلس بیاورد . بنابراین ما برای اینکه در شرایط فعلی که می بینیم مثلا در دادگاههای انقلاب برای یک شرب خمر فرض کنید که حد الهی جاری میشود . برای بعضی از مسائل دیگر هم حدود چاری میشود ، ولی چرا برای این گونه اعمال ضد اانقلابی که در این مملکت مورد نفرت عموم مردم هستند وهمواره مردم ناراضی ونگران وخواستار این هستند که دادگاههای انقلاب با این تخریبها ، ترورها ، بمب گذاریها وشبکه ها وگروهکهای وابسته ای که برای انقلاب اسلامی وامت اسلامی میخواهند ایجاد وحشت ورعب بکنند وامثال اینها ، چرا دادگاههای انقلاب به این موارد ریسدگی نکند . این است که بنده بطور مشخص آن موارد مهمی که در نظر نمایندگان مجلس بود تصویب بشود . بعد هم ان شاءالله شورای نگهبان رد نمی کنند . منشی – مخالف چه کسی هست ؟ ( صلواتی – من در باره دو موردش حرف دارم ) حالا بهر حال اگر مخالف میخواهید میتوانید صحبت بکنید . آقای صلواتی بفرمائید . صلواتی – بسم الله الرحمن الرحیم ، پیشنها آقای موحدی خیلی خوب است ، ولی باز هم دو مورد کلی دارد ومن این موارد کلی ایراد دارد . یکی ایجاد رعب است خوب ، این را اطلاق به همه چیز میشود کرد ، که آخر ایجاد رعب مثلا در مورد
آتش زدن به خرمن ، بمب گذاری وبقیه مسائل حرف درستی است ، ولی دو سه مورد را که ایشان کلی فرمودند دوباره همان ایراد اولی است ، مثلا ضد انقلاب یا مثل همان اول یک کلی بافی میشود . اگر این دو موردش ر بردارند فکر میکنم این پیشنهاد متینی باشد ، ولی اگر برندارند فکر میکنم این هم قابل تصویب نیست و باید یک پیشنهاد بهتری ارائه بشود . یکی همان تشکیل راه پیمائی ها بود ، یکی ایجاد رعب بود وجمله آخرتان هم یک کلی دیگری بود که قابل تصویب نبود . من روی این حساب مخالفم . رئیس – من به عنوان موافق نوبت گرفتم وموافقت من هم به این دلیل نیست که این حالا یک پیشنهاد دقیقی است که همه موارد ضد انقلاب را مشخص کرده است یا کاملا بی نقض است.البته این ارعابی که آقای صلواتی میگویند ، این خودش اصلا یک عنوانی در همه جا ، در فقه هم یک عنوانی است ، ارعاب مردم واخافه ناس که کاری بکنند که باعث وحشت در مردم بشوند ، این خودش یک عنوانی است ، به عنوان یک موضوع مستقل آمده است . بیشتر موافقت من بخاطر این است که ما یک طرحی را مدتی است آوردیم . دادگاههای انقلاب منتظر این طرح هستند . حتی آن موقعی که وزیر دادگستری نداشتیم آقای قدوسی از ما خواستند که مجلس یک طوری این مشکلشان را حل بکند . ما لایحه شان را تبدیل به طرح کردیم ، به مجلس دادیم ، یک فورتیش را تصویب کردیم وبعد آوردیم اینجا تصویب کردیم ، به شورای انقلاب رفت ، به کارهای یک فوریتی ودو فوریتی خورد ودائما معطل شد ، وحالا هم بخاطر یک جزئیاتی که چندان هم اهمیت ندارد در دست انداز افتاده است ووقت مجلس را هم هرروز میگیر ، وقت شورای نگهبان را هم میگیرد . در حدی که کارهای اصلی طرح تصویب شده وبه دادگاههای انقلاب ابلاغ بشود که آنها دستشان برای حرکات قانونیشان باز باشد این کار را حل میکند . البته ممکن است خیلی چیزهای بهتر در این در بیاوریم ممکن است متممهایی بنویسیم . ممکن است بعدا خودشان یک لایحه کاملی بیاورند ونواقصی که دارند برطرف بکنند یا در تجربه چیزهای دیگری از مجلس بخواهند . اینها را بعدا عمل میکنیم . الان ایراد شورای نگهبان با این پیشنهادی که ایشان دادند برطرف میشود . لایحه هم آماده ابلاغ میشود ، ما نمیتوانیم بعد این قانون را ابلاغ بکنیم ، کار دادگاههای انقلاب هم ، اگر در مواردی مشکلاتی داشتند ، این مشکلاتشان برطرف میشود بنابراین من به این دلیل موافقم . آقای علیزاده از کمیسیون اگر حرف دارند بفرمایند .
علیزاده ( مخبر کمیسیون امور قضائی ) – من موافقم ولی اگر " خانه تیمی " هم اضافه بشود خوب است . رئیس – کلمه خانه تیمی را هم اضافه کنید (صلواتی- این نظر شخصی ایشان است) این پیشنهاد تبصره جدید خوانده میشود. آقایان با دقت برای رای گیری توجه بفرمائید . منشی- تبصره 4- اعمال ضد انقلابی از قبیل تهیه وحمل و کار گذاشتن مواد منفجره ،ترور و آتش زدن مزارع و محصولات وتخریب منابع اقتصادی وایذا وارعاب مردم به منظور تامین مقاصد سوءسیاسی ونیز رهبری تظاهرات غیر قانونی ، تهیه وحمل ونگهداری سلاح برای ترور واقدام مسلحانه علیه جمهوری اسلامی ایران وایجاد شبکه های مفسد ومحارب یا پناه دادن وانواع همکاری موثربا آنها در دادگاههای انقلاب اسلامی مورد رسیدگی قرار گرفته ، حکم مقتضی طبق احکام اسلام صادر میشود . رئیس – عرض کردم ممکن است نواقصی داشته باشد ولی اجازه بدهید این تمام بشود . موحدی ساوجی – گفته میشود طبق احکام اسلام ممکن است مبهم باشد بنویسید طبق فتاوای امام … رئیس – دیگر گفتند احکام اسلام . این را قبلا توضیح دادند . 180 نفر حاضرند آقایانی که با این پیشنهاد قرائت شده به عنوان تبصره موافق هستند قیام کنند . ( 128 نفر ایستادند ) تصویب شد . با آقایان شورای نگهبان ما دیگر عرضی نداریم . برای کل هم یک رای گیری بکنیم چون دو اصلاح شده است . معادیخواه – یک تبصره دیگر هست . رئیس – خیر دیگر تبصره نیست . دیگر اصلاح شد وتمام اشکالی ندارد . آقایانی که باتمام لایحه طرح دادگاههای انقلاب که این دو قسمتش دوباره اصلاح شد موافقند قیام بفرمایند . ( 123نفر ایستادند ) تصویب شد . دیگر به ان چیزی اضافه نمیشود کرد . این فقط برای رفع ایرادشورای نگهبان بود . حالا برای ماده 12 رای گیری کنید که آقای آیت پیشنهاد حذف دادند . خوانده بشود . آقایان دیگر بیرون نروند ما این لایحه را تمام کنیم . امروز لایحه احزاب را تمام کنیم چون فردا بودجه داریم . منشی – ماده 12 ، اساسنامه ومرامنامه گروهها پس از صدور پروانه باید به هزینه موسسین در روزنامه رسمی چاپ ومنتشر شود . رئیس – آقای آیت به دلیل اینکه ممکن است چنین خرجی را به اینها تحمیل

بکنیم ، برکسانی که پول ندارند تحمیل بشود واز این حق محروم بشوند ، گفتند اصلا این ماده حذف بشود . کسانیکه با پیشنهاد آقای آیت مبنی بر حذف ماده 12 موافقند قیام بفرمایند . ( 37 نفر ایستادند ) تصویب نشد . منشی – پیشنهاد خانم طالقانی این است که " به هزینه موسسین " حذف شود . رئیس – خانم طالقانی توضیح بدهند . اعظم طالقانی – بدنبال مطالبی که عرض کردم ، آگهی ثبت شرکتها و ثبت علائم ودعوت مجامع عمومی ، سطری 120 ریال . آگهی حصر وراثت وابلاع دادخواست ، سطری 75 ریال وبه همین ترتیب . شما فکر کنید یک اساسنامه ویا مرامنامه مجموعا اگر ده صفحه بشود سر به صدهزار تومان وصدوپنجاه هزار تومان میزند . پس این مردمی که اصلا انقلاب کرده اند که محرومین به حقشان برسند ، اینها چطور میتوانند یک تشکلی داشته باشند که صدوپنجاه هزار تومان ، صد هزار تومان فقط پول روزنامه رسمی اش باشد . اینجا است که من فکر می کنم این از هزینه موسسین حذف بشود وحتما لازم است که مطرح بشود برای اینکه این اساسنامه ومرامنامه مخفی نباشد منتها به طریق دیگری که من چون نمی توانستم پیشنهاد جدید بدهم ، ندادم فقط تقاضای حذف کردم . در اینجا همینطور که آقای آیت گفتند نه کشاورزان ، نه کارگران نه مردم محروم هیچکدام نمی توانند دور هم جمع بشوند ویک تشکل رسمی داشته باشند . پروانه بگیرند وکار کنند . شما ببینید اگر هزار نفر ، همانطور که آقای معادیخواه گفتند جمع بشوند ونفری یک تومان هم بگذارند باز آیا صد هزار تومان میشود ؟ شما ببینید چه مبلغ هنگفتی میشود واین مردم نمی توانند بدهند . یکی از نمایندگان – همه گروههای سیاسی میلیون ، میلیون پول دارند . اعظم طالقانی – پس فقط این گروههای سیاسی برای پولدارها میشود و وآنهائی که میتوانند پول بگذارند . رئیس – آقای توکلی اخطار قانونی دارند ، بفرمائید . توکلی – بسم الله الرحمن الرحیم ، طبق قانون اساسی هر پیشنهادی که مستلزم مخارجی باشد باید محل تامین خرج تعیین بشود . این پیشنهاد چون محل تامین خرج را که از طرف بخش خصوصی دارد حذف میکند ، توجه بفرمائید وقتی که میگوید که موسسین این کار را نکنند پس چه کسی بکند ؟ لابد مقصود ایشان این است که دولت بکند . اگر دولت بخواهد بکند باید محل تامین این بودجه هم تعیین بشود . ( همهمه
نمایندگان ) . رئیس – وارد است . اعظم طالقانی – قیمت را پائین بیاورند . رئیس – خانم طالقانی ، وارد است . این را اگر مثلا هر چند هم که پائین بیاورند بهر حال روزنامه رسمی کشور برای نوشتن آن پول میخواهد . اعظم طالقانی – میدانم ولی در هر حال باید یک برنامه دیگری باشد . از رسانه های گروهی بخوانند . خزاعی – هزینه اش از محل برنامه امور سیاسی واجتماعی تامین گردد . رئیس – به هیچ نحوی نمیشود واین باید یک محلی برایش تامین بشود ، اگر در پیشنهادتان یک محلی را تامین میکند بگوئید . ( اظهاری نشد ) مخبر کمیسیون اگر میخواهند توضیحی بدهید روی ماده 12 بفرمائید چون کمیسیون حق توضیح را دارد . معادیخواه – اجازه بفرمائید سطری 75 ریال برای بعضی از آگهی ها هست ، حتی ممکن است برای احزاب کمتر از این گفته بشود . فرض کنید یک صفحه 20 سطر میشود ، مجموعش 150 تومان است . ده صفحه هم که مرامنامه و اساسنامه باشد میشود 750 تومان وصد هزار تومان هیچ ارتباطی با آن پیدا نمی کند . ( رئیس – سطری ) اجازه بدهید میگویم ، سطری 75 ریال
( رئیس – 12 تومان ) نه ، در یک قسمتش 75 ریال است . حالا میگوئیم 12 تومان ، 10 سطرش میشود 120 تومان … رئیس – آقای معادیخواه اجازه بدهید ، آقای الویری میخواهند بعنوان مخالف ماده صحبت کنند شما بعدا میتوانید دفاع بکنید ، آقای الویری بفرمائید . الویری – بسم الله الرحمن الرحیم ، ببینید برادرها ، حدود دو ، سه هفنه است که این روزنامه رسمی برای ما نمایندگان می آید ودر قفسه میگذارند ومی بینیم . شما را بخدا تا دو سه هفته پیش کدامتان اصلا این روزنامه رسمی را دیده بودید ؟ یعنی الان اغلب در سطح کشور وقتی مطرح میشود وروزنامه رسمی میگویند تصور میکنند که کیهان واطلاعات را میگویند . اصلا این روزنامه رسمی که این اساسنامه ومرامنامه ای که ما مجبورمیکنیم که در آن باید چاپ بشود وبا این مخارج سنکینی که خانم طالقانی اشاره کردند ، در واقع یک اسراف و ولخرجی بیخودی است که اصلا دست مردم هم نمی آید وگروهها را داریم یک اجباری میکنیم که این کار را انجام بدهند به هیچ جائی هم برنمی خورد . بنابراین ، من اگر این ماده حذف بشود خیلی بهتر است وبه همین
جهت من با این ماده مخالف هستم . رئیس – موافق ماده صحبت کند . منشی – آقای موحدی ساوجی در لیست موافقین اسم نوشته اند . رئیس – موافق کل ماده صحبت کند . موحدی ساوجی – بسم الله الرحمن الرحیم ، عرض میشود که اینکه آقای الویری فرمودند که هیچ فایده ای ندارد که در روزنامه رسمی کشور چاپ بشود ، من این را قبول ندارم . برای اینکه یکوقت یک گروهی اصلا مرامنامه واساسنامه اش را در هیچ روزننامه ای چاپ نمیکند ولی یک وقت در روزنامه رسمی کشور چاپ میشود . وقتی که چاپ شد خیلی از ادارات ، موسسات ، آنهائی که میخواهند از قوانین واساسنامه وآئین نامه های مصوبه دولتی یا همینگئنه فرض کنید مرامنامه واساسنامه ها اطلاع پیدا کنند ، میتوانند تهیه کنند واین هم عین یک روزنامه است . اشتراک دارد ، افراد مشترکی دارد که ماهانه میتوانند بخرند ، بنابراین ایراد ایشان وارد نیست واگر روزنامه رسمی کشور چاپ بشود . بیشتر وبهتر در معرض دید افراد صاحبنظر است ومی فهمند که چه گروهی ، چه نظری وچه مرامی دارد ، والسلام . رئیس – مخبر کمیسیون صحبت کند . معادیخواه ( مخبر کمیسیون امور داخلی ) – فلسفه اصلی ثبت در روزنامه رسمی اساسا آگاهی مردم از مرامنامه واساسنامه نیست ، عمدتا روزنامه رسمی یک سند است . یعنی یک گروه وقتی اساسنامه و مرامنامه اش در روزنامه رسمی ثبت شد ، فردا نمی تواند دبّه در بیاورد وتغییر عقیده بدهد . چون میتواند اگر در یک جای رسمی نیاشد ، یک سند رسمی نباشد یک وقتی انکار بکند ، تکذیب بکند ، تحریف بکند وامثال اینها … اما کلیه چیزهائی که مرامنامه واساسنامه احزاب هست وبعدا احیانا میتواند مورد تکذیب قرار بگیرد وتحریف بشود وامثال اینها … در روزنامه رسمی ثبت میشود و دیگر قابل انکار نیست . یعنی این کاملا یک سند خدشه ناپذیر هست . اجازه بفرمائید من اینجا یک مساله را توضیح بدهم . ببینید یک حساب دودو تا چهار تا است این دیگر یک بحث عقلی نیست ، بحث ریاضی است . خوب دقت بفرمائید ما میگوئیم که یک مرامنامه 10 صفحه است هر صفحه ای هم 20 سطر است ( دیگر بیشتر از این که نمیشود حداکثر دو صفحه کمتریا بیشتر ) میشود 200 سطر 200 تا 75 ریال میشود صدهزار تومان ؟ بنابراین حداکثر حدود 2000 تومان ، 1500 تومان خرج دارد این هم برای
یک گروه چیز زیادی نیست . طالقانی ایشان اشتباه میکنند . یک سطر مرامنامه با یک سطر روزنامه رسمی یکسان است .؟ رئیس – آقای زواره ای حرفی ندارند ؟. زواره ای – خیر . رئیس – پیشنهاد برای رای گیری خوانده بشود . مخالف وموافق هم صحبت کردند برای ماده 12 رای میگیریم . اگر تصویب شد که شد . اگر نشد این هم حذف شده محسوب میشود . بخوانید . منشی – ماده 12 – " اساسنامه ومرامنامه گروهها پس از صدور پروانه باید به هزینه موسسین درروزنامه رسمی چاپ ومنتشر گردد . " رئیس – 184 نفر حاضرند . کسانیکه با ماده 12 قرائت شده موافقند قیام بفرمایند ( 93 نفر ایستادند ) تصویب شد . پیشنهاد دیگری داریم ؟ منشی – پیشنهاد حذف ماده 14 از آقای زنگنه است . منشی – ماده 14 – " مرجع رسیدگی به شکایت گروهها از کمیسیون موضوع ماده 11 ، محاکم دادگستری با رعایت اصل 168 قانون اساسی میباشد ورای صادره قطعی است " . رئیس – آقای زنگنه بفرمائید . زنکنه – بسم الله الرحمن الرحیم ، حذف این ماده به این معنی خواهد بود که یک انسجام بیشتری بین مواد این قانون بودجه بیاید . به این معنا که وجود این ماده تناسبی وسنخیتی با اصل 168 ندارد من یک بار این اصل را میخوانم تا برادران وخواهران متوجه بشوند که شکایت از کمیسیون ماده 11 به چه معنا خواهد بود ؟ آیا کارهای کمیسیون ماده 11 جزئی از جرائم سیاسی هست که احزاب وگروهها بتوانند از این کمیسیون شکایت بکنند یا نه ؟ اصل یکصدوشصت وهشتم – " رسیدگی به جرائم سیاسی ومطبوعاتی علنی است و با حضور هیات منصفه در محاکم دادگستری صورت میگیرد . " بنابراین اصل 168 مساله از تخلفات وجرائم سیاسی ومطبوعاتی است ، کاری که کمیسیون از ماده 11 انجام میدهد صرفا بررسی صلاحیت گروهها ودادن پروانه کار به آنها وهمچنین توقیف این پروانه ویا آنطوری که در موارد بعدی آمده تقاضای انحلال از دادگاه است وهیچکدام از اینها مایه شکایت نیستند . به این معنا که کمیسیون ماده
11 عالی ترین مقامی است که میتواند در این موارد اعمال نظر بکند وجائی نیست که بشود از او شکایت به محاکمی که از نظر سطح کاری پائین تر هستند برد . علاوه براین وجود این ماده نوعی تزلزل در کمیسیون ماده 11 ایجاد میکند واین هیچگاه به صلاح نیست ولذا تقاضای حذف  این ماده را میکنم . منشی – آقای موسوی تیریزی بعنوان مخالف بفرمائید . موسوی تبریزی – بسم الله الرحمن الرحیم ، به همان دلیلی که برادرمان آقای زنگنه استدلال کردند این ماده 14 باید باشد . بعد از آنکه کمیسیون موضوع ماده 11 این تخلفات را برای احزاب یا گروهها ثابت کرد وگفت شما انطور متخلف هستید وباید پروانه شما باطل باشد ، اخطار کتبی ، توبیخ وباصطلاح این جرائمی که برایشان قائل شده ایم بعد آنوقت اگر این گروهها و احزاب بخواهند از کمیسیون ماده 11 شکایت بکنند که خیر ، این کمیسیون عدالت را مراعات نکرده است ، این کمیسیونی که ما را متهم کرده است که مثلا به ارتکاب افعالی که به نقض استقلال کشور منجر شود ما این کار را نکرده ایم . این یکی از جرائم سیاسی است که طبق اصل 168 قانون اساسی باید در همان محاکم دادگستری با حضور هیات منصفه باشد . وهکذا موارد تخلف دیگر که اکثزا اینها مربوط به وابستگی به خارج وسیاست جمهوری اسلامی مقابله کردن است . اینها جرائم سیاسی است که به حق باید طبق اصل 168 در همان محاکم دادگستری وبا حضور هیات منصفه باشد . واگر بخواهیم این را نداشته باشیم ، این ماده را حذف بکنیم . این قانون در واقع ناقص است برای آنکه ممکن است کمیسیونی که متشکل از آن چهار ، پنج نفر هست که گفتیم بعضی از احزاب ، گروهها ، انجمنها ، جمعیتها اشکال داشته باشند . فردا اختلافشان در مملکت شد . آنوقت چه مرجعی برای لینها است ؟ پس این درر واقع مکمل اصل قانون احزاب است . که اگر واقعاا احزاب شکایتی از این کمیسیون بکنند آنها یک مرجع مافوق داشته باشند که به آن مراجعه بکند وآنهم طبق اصل 168 قانون اساسی همان محاکم دادگستری با حضور هیات منصفه است . رئیس – موافق صحبت بکند . منشی – آقای زرهانی موافق هستند . زرهانی – بسم الله الرحمن الرحیم ، با وجود ماده 14 کمیسیون موضوع 11 که برای رسیدگی به جرائم طبق ماده 17 درست شده ، بنظر من یک کمیسیون تشریفاتی است . چرا ؟ برای اینکه موقعیتش مرتب زیر سوال می رود وهر حزب وسازمان متخلفی

که پروانه اش توقیف شد ، یا به آن اخطار شد ویا احساس کرد حقی از خودش ضایع شده است شکایت می کند . ممکن است سوال بشود اگر ماده 14 حذف بشود تکلیف اصل 168 قانون اساسی در ارتباط با رسیدگی به جرائم سیاسی گروهها و مطبوعات وغیره چه میشود ؟ در پاسخ بایستی گفت ، اولا در ماده 20 بطور اعم از رسیدگی به موارد تخلف توسط دادگاه موضوع اصل 108 حرفی به میان أمده وقید شده که ای دادگاه موظف به رسیدگی است . دوم اینکه در ارتباط با ماده 18 بند " 4 " ، باز انحلال را به عهده دادگاهها گذاشته است . ما می توانیم این دادگاهها را متناسب با اصل 168 تشکیل بدهیم . لذا وجود ماده 14 باعث متزلزل شدن موقعیت کمیسیون موضوع اصل 11 می شود ومن با حذف این ماده موافقم . رئیس – متشکر، آقای معادیخواه شما صحبتی ندارید؟ معادیخواه – صحبتی ندارم . رئیس – آقای زواره ای تشریف بیاورید .زواره ای (معاون وزارت کشور) – ما در اینجا گروهها را ملزم نکردیم ، یعنی این قانون ملزمشان نمی کند به اینکه بیایند پروانه بگیرند . این ماده 14 ناظر به ماده " 13 " است ، نه ناظر به ماده " 17 " ، در خصوص صدور پروانه است ، بنابراین ، این ناظر به ماده 13 است که اگر پروانه به یک گروهی داده نشد ، أنها بروند به دادگستری شکایت کنند . حالا این چه ارتباطی با " اصل 168 " پیدا می کند ، این مشخص نیست ، چون تشکیل محکمه ای با حضور هیات منصفه برای رسیدگی به جرم سیاسی است ، کمیسیون تشخیص میدهد که این گروهی که مراجعه کرده اند واجد شرایط برای دریافت پروانه نیستند ، اگر این آمد اعتراض کرد . آیا باید با حضور هیات منصفه در یک دادگاه عالی رسیدگی بشود که آیا این تشخیص کمیسیون درست بوده است یا نه ؟ این قسمت محل بحث است ومن پیشنهادم اینست که محاکم صالحه آن " با رعایت اصل 168 " حذف بشود ، چون این  " ماده 14 " ناظر به " ماده 13 " است . فقط در مورد صدور پروانه … . رئیس – شما پیشنهاد جدید نمیتوانید بدهید . روی این میتوانید نظر بدهید . زواره ای – خیر ، روی این حذف که نمتوانم بدهم . رئیس – شما هیچ پیشنهادی نمیتوانید بدهید ، نماینده که نیستید . شما نظر
خودتان را باید بگوئید . توکلی – اخطار قانون اساسی دارم . رئیس – چه اخطاری ؟ توکلی – اصل 168 و 34 هر دو . رئیس – بفرمائید .
توکلی – در اصل 168 بنظر من همانطور که آقای زواره ای توضیح دادند ، این مصداق جرم سیاسی نیست ، برای اینکه کمیسیون ، یک تخلف
اداری میکند در حقیقت و این مصداق جرم سیاسی نیست ، اگر این قسمت را … رئیس – خیر … توکلی – اجازه بفرمائید . اگر این قسمت را حذف کنید … رئیس  – ما اصلا نمیخواهیم حذف کنیم ، ما داریم بحث می کنیم که اصل ماده را حذف کنیم یا نه ، شما اگر روی اصل ماده … توکلی –
اصل ماده به اصل 168 نمیخواند ، اصل 34 هم خودش دادخوااهی را حق مسلم هر فرد میداند . ( همهمه نمایندگان ) رئیس – شما رای ندهید . این اخطار نیست . موسوی خوئینی ها – آقای هاشمی این اخطار است . صدر حاج سید جوادی – اخطار قانون اساسی دارم . رئیس -  حذف ماده مطرح است .  حاج سید جوادی – بسم الله الرحمن الرحیم ، ملاحظه بفرمائید . اصل سی وچهارم – دادخواهی حق مسلم هر فرد است وهر کس می تواند بمنظور دادخواهی به دادگاههای صالح رجوع نماید . همه افراد ملت حق ندارند این گونه دادگاهها را در دسترس داشته باشند وهیچکس رانمیتوان از دادگاهی که بموجب قانون حق مراجعه به آنرا دارد منع کرد . بنابراین اگر این ماده  را حذف کنیم ، حق مراجعه گروهها وشکایت گروهها را مسدود کرده ایم واین بر خلاف قانون اساسی است . رئیس – خیر ، ما اگر یک قانون بگذاریم ، بگوئیم که حق ندارند مراجعه کنند ،
آنها را منع کرده ایم . اگر اینرا حذف کنیم آنها طبق قانون اساسی میتوانند مراجعه کنند . یکی از نمایندگان – این اخطار قانون نیست . رئیس – این اصلا هیچ اخطار قانونی نیست . 180 نفر حاضر در جلسه هستند . پیشنهاد حذف ماده 14 مطرح است ." ماده 14 " یکبار خوانده بشود . منشی –
" ماده 14 " – مرجع رسیدگی به شکایات گروهها از کمیسیون موضوع ماده 11 محاکم دادگستری با رعایت " اصل 168 " قانون اساسی می باشد
ورای صادره قطعی است . رئیس – کسانیکه با پیشنهاد حذف " ماده 14 " موافق هستند قیام فرمایند . ( 23 نفر ایستادند ) تصویب نشد . الویری –
من پیشنهاد حذف یک قسمتش را دارم . رئیس – بفرمائید . الویری – توجه کنید ، در قسمت آخرش ما داریم محاکم دادگستری با رعایت " اصل 168 " قانون اساسی . بعضی از نمایندگان این اشکال را کردنند که ممکن است این شکایت ، یک شکایت سیاسی نباشد فرض کنید بترتیب پرونده ها را رسیدگی نکردند ، یا یک اشکالی دیگری غیر سیاسی ، چرا ما اینجا الزام کردیم با رعایت " اصل 168 " قانون اساسی ، در حالیکه رعایت آن برای جرائم سیاسی است . رئیس – شما پیشنهاد خودتان را پس بگیرید . رعایت اگر نبود ، خوب ، نمیکنند . الویری – بنابراین گذاشتن این قید ضروری نیست ، ولی اگر حذف بکنیم ، دو صورت پیدا می کند : اگر جرم سیاسی بود ، خود بخود باید " اصل 168 " رعایت بشود . اگر جرم سیاسی نبود ، بنابراین در محاکم دادگستری رسیدگی میشود وپیشنهاد به این صورت در میآید . " مرجع رسیدگی به شکایات گروهها از کمیسیون موضوع ماده 11 محاکم دادگستری است ورای صادره قطعی است ". اگر جرم سیاسی بود ، خودبخود با رعایت " اصل 168 " خواهد شد . منشی – مخالف چه کسی است ؟
( محلاتی – من مخالفم ) آقای محلاتی بعنوان مخالف صحبت بفرمائید . محلاتی – بسم الله الرحمن الرحیم ، ببینید آقا ، همه دعواها در این احزاب وگروهها مسائل سیاسی است ، این دیگر نه ما باید خودتان را گول بزنیم ، نه دیگران
را ، هیچوقت گروهها واحزاب دعوائی که با کمیسیون " ماده 11 " دارند نه قسمتهای دیگر ، غیر سیاسی نیست . یکوقت ممکن است بین هزار تا هم در یک موردی دعوا سرمال باشد ، یا تقدم وتاخر باشد ، بنابراین ، این مساله مسائل سیاسی است . اگر اینجا را ما جرائم سیاسی نگوئیم ، اصلا با رعایت اصل " 168 " ، یک اصلی است که مطالعه شده ودرست هم است . منشی – آقای توکلی بفرمائید . توکلی – آقای خامنه ای میفرمایند حق تان را به من بدهید ومن حقم را به آقای خامنه ای دادم . منشی – آقای خامنه ای موافق ، بفرمائید . محمد خامنه ای – اصل فلسفه این ماده ، ( حالا آقایان یا توجه داشته اند یا نداشته اند ) در این مواقع برای این است که بر اثراعمال نظر ورای یک کمیسیون تضییع حقی نشود . طبق اصل 34 برای احقاق حق همیشه راهی قائل شده اند وهر کسی که احساس کند حقی از او تضییع شده به دادگاه مراجعه می کند ، غیرازموارد جرائم وشکایات ، این به این منظور نیست که این گروهی که به آنها پروانه نداده اند ، اینها جرم سیاسی دارند یا ندارند . اصلا به این دو مقوله مربوط نیست ، مساله این است که من گروه حق دریافت پروانه داشته ام واین کمیسیون  به اشتباه یا به عمد این حق را از من سلب کرده است . اصل مراجعه به دادگاه برای احرازحق است و شکایت از تضییع حق است ، نه جرم و جرم سیاسی . اصل 167 ناظر به جرائم سیاسی است وکسی که متهم به جرم سیاسی است . جرائم سیاسی هم تعریف شده اند واگر تعریف هم نشده اند ، مصادقیش روشن است ، از قبیل چیزهائی است که ما گاهی ضد انقلاب می نامیم . بنابراین این قید " 168 " نه فقط منظور اصلی این ماده را تامین نمی کند ، بلکه یک تعارض وتناقضی در یک ماده است ، دو مفهوم نا متجانس را در کنار هم گذاشته اند ، من با حذف این موافقم . رئیس – بسیار خوب ، آقای زواره ای بفرمایند . زواره ای (معاون وزارت کشور) – فکر می کنم آقای خامنه ای بطور واضح وآشکار این مطلب را روشن کردند که محکمه ای که براساس " اصل 168 " تشکیل میشود یک
محکمه جزائی است ورسیدگی به یک جرم میخواهد بکند ، وقتی کمیسیون یک خلاف اداری می کند ، اصلا آن دادگاه نمیتواند رسدگی بکند . آن دادگاه با حضور هیات منصفه چه میخواهد بکند ؟ بنابراین قید این جمله " با رعایت اصل 168 " زائد است با مسائل دیگر معارض است . رئیس – متشکر ، آقای الویری پیشنهادشان را برای رای گیری مشخص کنند . الویری – پیشنهاد این است که . " با رعایت اصل 168 قانون اساسی " حذف بشود ، یعنی جمله به این صورت در می آید . " مرجع رسیدگی به شکایات گروهها از کمیسیون موضوع ماده 11 محاکم دادگستری است و رای صادره قطعی است " . رئیس – رئیس – کسانیکه با این پیشنهاد حذف موافقند ، قیام بفرمایند . ( 59 نفر ایستادند ) تصویب نشد . برای اصل ماده رای میگیریم . " ماده 14 " برای رای گیری خوانده شود . منشی – " مرجع رسیدگی به شکایات گروهها از کمیسیون موضوع ماده 11 محاکم دادگستری با رعایت اصل 168 قانون اساسی می باشد رای صادره قطعی است . رئیس – 182 نفر حاضرند ، کسانیکه با ماده 14 که قرائت شد موافق هستند قیام بفرمایند. ( 105  نفر ایستادند ) تصویت شد . ماده بعدی را بخوانید . منشی –ماده 16 – "هر گونه تغییری در هیات رهبریز ، مرامنا مه و اساسنامه گروهها باید به کمیسیون موضوع ماده 11 ، اعلام و توسط آن مورد رسیدگی قرار گیرد" . تبصره الف – چنانچه تغییرات اعلام شده موضوع موضوع ماده 16 موجب مغایرت اساسنامه و یا مرامنامه گروه با ماده 15 بشود یا بعضی از اعضای هیات رهبری مشمول ماده 8 گردد ، کمیسیون ماده 11 پروانه گروه را توقیف خواهد نمود . تبصره "ب" – ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ توقیف ویا اعلام آن در یکی از روزنامه های کثیر النتشار ، گروهی که پروانه او توقیف شده است میتواند به دادگاه شکایت کند . دادگاه ظرف 3 ماه رسیدگی نموده ، رای قطعی صادر خواهد نمود . منشی – آقای قره باغ پیشنهاد حذف داده بودند . ( قره باغ – پس میگیرم ) پس گرفتند . رئیس – ایشان پس گرفتند ، بنابراین اگر پیشنهادی هست مطرح بشود . خواهش
می کنیم اگر پیشنهادها بی اهمیت است صرفنظرکنید که ما بتوانیم فردا به بودجه برسیم .
منشی – آقای بیات ( بیات – نظر من تامین شده است ) آقای یونس محمدی ( اظهاری نشد ) آقای شبستری ( اظهاری نشد ) آقای علم الهدائی – پس گرفتم .) رئیس – پس اصل ماده به رای گذاشته میشود . صباغیان – هر گونه تغییر در هیات رهبری وغیره در اینجا باید به کمیسیون ماده 11 ،
اعلام شود ولی در تبصره یک ماده شش باید به اطلاع وزارت کشور برسد . معادیخواه – این تغییرات است وآن اصل است . رئیس – ایشان می گویند این تغییرات است وآن اصل است که به وزارت کشور می دهند وبا هم فرق دارد . صباغیان – در تبصره یک ماده شش هم نوشته است " و تغییرات بعدی آنها را باطلاع وزارت کشور برسانند " . معادیخواه – این کمیسیون در وزارت کشور مستقر است . رئیس – اعتراض آقای صباغیان بجاست ، یعنی آنجا گفته به وزارت کشور ارجاع میشود ، اینجا می گوید به کمیسیون . منشی ( الویری ) – این فرقی نمی کند آقای هاشمی ، چون وزارت کشور هم باید به کمیسیون بدهد . رئیس – تغییرات بعدی را باید به کمیسیون بدهد . خوب ، وزارت کشور هم با این توضیح به کمیسیون می دهد . لطفا ماده را بخوانید . منشی – ماده 16 – " هر گونه تغییری در هیات رهبری ، مرامنامه واساسنامه گروهها باید به کمیسیون ماده 11 ، اعلام وتوسط آن مورد رسیدگی قرار گیرد . تبصره " الف " – چنانکه تغییرات اعلام شده موضوع ماده 16 موجب مغایرت اساسنامه ویا مرامنامه گروه با ماده 15 بشود یا بعضی از اعضای هیات رهبری مشمول ماده 8 گردد ، کمیسیون ماده 11 پروانه گروه را توقیف خواهد نمود . تبصره " ب " – ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ توقیف ویا اعلام آن در یکی از روزنامه های کثیرالنتشار ، گروهی که پروانه آن توقیف شده است می تواند به دادگاه شکایت کند . دادگاه ظرف 3 ماه رسیدگی نموده ، رای قطعی صادر خواهد نمود . رئیس – اصل ماده را به رای می گذاریم . /181 نفر در جلسه حاضرند . کسانی که با اصل ماده وتبصره هایش موافق هستند قیام بفرمایند . ( 126 نفر ایستادند )
تصویب شد . منشی – ماده 20 – " جرائم وتخلفات موضوع این قانون از مصادیق جرم سیاسی محسوب شده وبا رعایت اصل 168 قانون اساسی مورد رسیدگی قرارمیگیرد ". پیشنهاد حذف از آقای انصاری است . رئیس – ببینید اگر هنوز پیشنهاد زیاد است ، آقای آیت هم میگویند که پیشنهاد ماده الحاقی دارند، امروز ظاهرا نمی رسیم ، باید برای فردا بگذاریم . منشی ( الویری ) – آقای هاشمی ، نیم ساعت دیگر وقت راتمدید کنید . 5 – پایان جلسه وتاریخ تشکیل ودستور جلسه آینده رئیس – اگر بنا است تمدید کنیم ، باید نیم ساعت تمدید شود والا با این وقت کم نمی شود . ( همهمه نمایندگان ) من الان جلسه را ختم می کنم ، چون بانیم ساعت وقت هم نمی شود وناقص از آب در میآید . اسامی غائبین را بخوانند تا جلسه را ختم بکنیم . منشی – بسم الله الرحمن الرحیم ، جلسه روز چهارشنبه امروز مورخ 17/4/60 غائبین غیرموجه : آقایان احمد غضنفرپور از لنجان ، حسن لاهوتی از رشت ، سلامتیان از اصفهان ، علی گلزاده غفوری از تهران و تاخیرها براساس 15/8 دقیقه همچنان در لیست یادداشت میشود . رئیس – فرداساعت 8 صبح جلسه است واولین موضوع جلسه ادامه بحث طرح احزاب است وبعد بحث بودجه خواهیم داشت . جلسه ختم میشود . ( در ساعت 05/12 جلسه ختم شد ) رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی رفسنجانی