پیشینة مؤسسه اسلامی زنان ایران

در متن جامعه نفوذ کرده، مسائل و مشکلات را از طریق ارتباط با مردم و افکار عمومی در جهت رفع نیازهای جامعه از طریق پژوهش بشناسد و برای آنها راه‌حل جستجو کند.

سیر حركتی «موسسه اسلامی زنان» مدلی از جامعه ایران در طول 27 سال اخیر است. بر اساس عملكرد موسسه می توان گفت که با آن با تغییرات اجتماعی ایران بیگانه نیست، نه عقب مانده است و نه داعیه رهبری دارد. بلكه سعی می‌کند
فعالیت موسسه در سه دوره قابل بررسی است :
دوره اول: شامل فعالیتهای غیر رسمی و مردمی در طول سالهای 1362- 1357
دوره دوم: با به ثبت رسیدن موسسه عملکرد آن رسمی و در جهت نظامند و نهادینه دنبال شد.
دوره سوم: گسترش فعالیتها و ایجاد رابطه با حركتهای پراكنده داخلی در خصوص جنبش زنان که متأثر از «جنبش جهانی زنان» می‌باشد و در این رابطه با حفظ هویت ملی و بعضاً همسویی با سازمانهای جهانی و تلاش برای هم زبانی با آنها در قالب ادبیات جهانی مرتبط با زنان (كه پس از اجلاس پكن+5 به صورت جدی پی گیری شده است).
محور فعالیتهای موسسه :
«مسایل مربوط به آموزش زنان، كودكان، جوانان با موضوعات محیط زیست، اشتغال‌زائی، مشاوره در زمینه‌های مختلف اجتماعی، که در جهت ارتقاء وضعیت، رفع مشكلات و ایجاد زمینه‌های مناسب برای پیشرفت آنان مدنظر بوده است.
موسسه در تمامی عرصه های اجتماعی، فعالیت خود را متناسب با شرایط جامعه سازمان داده و برای كمك به آسیب دیدگان از سوانح طبیعی، حضور و كمك‌رسانی به جبهه‌های جنگ و بسیج زنان برای جمع‌آوری كمكهای مردمی(دارو، لباس، غذا و ...) و ارسال آنان به خطوط مقدم جبهه‌‌های جنگ نمونه‌ای از این تلاش است. البته سال 1359 موسسه از همان ابتدا در سمینارها و نشستهای ملی، بین‌المللی و منطقه‌ای با اعزام هیأتهای فعال و كارشناس پیوسته شركت كرده و می‌كند.
پروژه های اجرا شده
1- آموزش خیاطی به زنان با همكاری سازمان ملل (یونیفم)،
2- ایجاد و اداره مهد كودك (كه بدلیل عدم امكانات و خسارت مالی منحل شده)،
3- برگزاری سمینار در زمینه نقش زن در امر فقر زادئی تحت چهار محور با همكاری سازمان ملل درسال 1347 (1995)
الف- حفظ كیان خانواده، پ- زن و فقر،
ب- تعاون ، زن و اشتغال، ت- زن و محیط زیست.
4- برگزاری پروژه تحقیقاتی تحت محورهای بحرانی پكن و اجرای آن در شهرك محروم سلطان آباد
5- برگزاری كارگاه« روش تحقیق» به مدت 3روز در سال 1379 (2000).
به منظور توانمند سازی مجریان بررسی محورهای پكن در شهرك سلطان آباد،
6- پروژه پیشگیری از اعتیاد در منطقه سلطان آباد و برگزاری كارگاه آموزشی
7- برگزاری كارگاه توسعه مشاركتی به مدت 4 روز سال 1382 (2003)
8- طرح توسعه دانش فردی و اجتماعی بانوان در مناطق6-19 آموزش پرورش تهران 1382، (2003)، با هدف، آموزش بانوان به منظور آشنائی حقوق فردی،‌خانوادگی، و اجتماعی مدیریت- حقوق - بهداشت - اقتصاد بگونه خوشه ای به منظور ارتقاء شاخص‌های روانی خانواده و جامعه ، كاهش خشونت و بدرفتاری با زنان و دستیابی به جامعه‌ای سالم. و پیشرفته،
9- تشكیل كارگاههای آموزشی برای تربیت مربیان و آموزش مادران دارای فرزند دبستان.
10- برگزاری كارگاه آموزشی طرحICT برای افراد و NGO ها.
11-حفاظت از نسل رو به انقراض هوبره از طریق توانمند سازی جوامع روستایی استان فارس (منطقه فورگ روستای قلاتویه)
نخستین نشست موسسه دراجلاس زنان منطقه دردهلی بود كه این آغاز راهی تازه برای پیوستن به جنبش جهانی زنان محسوب می‌شد. بعد از آن می‌توان به اجلاس‌های كپنهاك و نایروبی با محوریت موضوع زنان، كپنهاك (فقر)، وین(حقوق بشر)، پكن(زنان)، تركیه (مسكن)، ژوهانسبورگ(حقوق بشر) ایرلند (مدافعین حقوق بشر) و اجلاس ژنو كه سالی یك بار با موضوع حقوق بشر تشكیل می‌شود اشاره نمود.
دامنه فعالیتهای موسسه از سال 74 تاكنون:
برگزاری دوره‌های آموزشی برای توسعه مهارت و دانش فردی- حقوق زنان.
تهیه برنامه‌های آموزشی و فرهنگی ویژه اعضا و حضور فعال و مستمرآنان دركارگاه‌های آموزشی .
تهیه و تدوین پروژه‌های تحقیقاتی.
برگزاری جلسات مشاوره حقوقی به خانواده‌ها.
همكاری درایجاد (كارگاه‌های تولیدی پوشاك برای زنان سرپرست خانوار.
همكاری درعرضه و فروش تولیدات اعضای تعاونی درمركز خود اشتغال.
تهیه و تدوین جزوات و كتب مربوطه.
اعزام دانشجو به ژاپن برای آموزش IT
دوره‌های آموزشی ویژه توسعه مهارت و دانش فنی زنان:
آموزش كامپیوتر(سخت افزار، نرم افزار) با همكاری سازمان ملل.
آموزش الكترونیك و مونتاژ فطعات.
آموزش تایپ و حروف چینی.
آموزش خیاطی و گلدوزی
آموزش صنایع دستی و تزئین شامل: (قالی بافی، گلیم بافی، قلاب بافی، مرواریددوزی، سفره آرایی، گل آرایی، شیرینی پزی وهویه‌كاری)
برگزاری دوره‌های آموزش ویژه خدمات امدادی، مددكاری، امور بهداشتی، اقتصاد، مدیریت، حقوق بشر و زن.
آموزش فرهنگی، فكری و ایدئولژی: این نشست هرهفته به منظور ارتقاءسطح فكری و فرهنگی افراد به خصوص بانوان تشگیل می گردد.
انتشارات موسسه

الف) کتب: کتابنامه زن – قلم ها و سایه ها - سرگرمی با محیط زیست- کنجکاوی درباره محیط زیست
ب) نشریات: خبرنامه داخلی موسسه اسلامی زنان

جدول شماره4: فعالیتهای شورای فرهنگی و اجتماعی
ردیف نوع فعالیت
1 ایجاد ارتباط با سازمان های غیردولتی داخلی
2 برگزاری سمینار روز زن درسال 79
3 تهیه گزارش از اجلاس، همایش، سمینارها، داخلی درجهت ارتقاء آگاهی افراد جامعه به خصوص زنان و جوانان .
4 تدوین طرح درس برای اجرای پروژه های ملی و بین المللی از قبیل زن- اقتصاد- زن- مدیریت- زن - بهداشت و زن - خشونت جهت تدریس به مادران در مناطق موردنظر
5 انجام پروژه‌های تحقیقاتی اجرا شده در راستای اهداف فوق
6 شركت در اجلاس های بین المللی درزمینه های حقوق بشر- زنان و محیط زیست
جدول شماره 3:
شركت در اجلاسهای منطقه‌ای و جهانی
ردیف نام اجلاس موضوع اجلاس
1 دهلی زنان
2 كپنهاك زنان
3 نایروبی زنان
4 كپنهاك فقر
5 وین حقوق بشر
6 پكن زنان
7 تركیه مسكن
8 ژوهانسبورگ محیط زیست
9 ژوهانسبورگ حقوق بشر
10 ژنو سالی یك بار حقوق بشر
11 ایرلند مدافعین حقوق بشر

پیوست2
حوزه‌های فعالیت‌ موسسه
در ابتدا فعالیت‌های موسسه در حوزه‌های داوطلبانه بود و پس از مدتی در حوزه‌های داوطلبانه و غیر داوطلبانه فعالیت‌های خود را تعمیم نمود. اهداف موسسه به موجب مفاد مادۀ 8 اساسنامه آن عبارت است از:AQ
الف- اهداف
1- پژوهش، تحقیق و توانمندسازی و مشاركت در جهت پیشبرد اهداف توسعه
2- توسعه منابع انسانی از طریق توانمند سازی، ارتقاء آگاهی‌های عمومی، تبادل نظر و انتقال دانش و فناوری.
3-اعمال حق توسعه در زمینه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی، با رویكرد حقوق بشری.
4-تلاش در جهت رفع تبعیض و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، به خصوص زنان و كودكان و معلولین و سالمندان.
5-تحقق مفاد دستور 21 سازمان ملل متحد.
6-حمایت، ترویج و گسترش فرهنگ بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی.
7-حفاظت از محیط زیست و تنوع گونه‌های محیط زیستی.
8-تلاش در جهت فقرزدایی، رشد اقتصادی، انتقال، تكنولوژی و تلاش برای جذب كمك‌ها و حمایت‌ها در جهت پیشبرد اهداف توسعه پایدار.
9-تلاش و همیاری در جهت ایجاد كارآفرینی و ارتقاء مهارت‌های فنی، حرفه‌ای و دانش‌افزایی اقشار مورد حمایت.
10-تلاش و همیاری در جهت تحكیم بنیاد خانواده با ارتقاء آگاهی و مهارت‌های لازم.
ب- روش‌های اجرایی شامل موضوع و عرصه‌های فعالیت موسسه:
11-انجام كلیه فعالیت‌های علمی، پژوهشی و تحقیقاتی در دو بعد نظری و كاربردی و عرضه آنها به نهادهای رسمی و سفارش دهنده و در صورت لزوم عرضه نتیجه مطالعات مزبور برای استفاده عمومی.
1- 2- نجام فعالیت‌های ترویجی در قالب:
2-2- توانمندسازی اقشار مورد حمایت موسسه.
3-2- ارائه خدمات اطلاعاتی در زمینه توسعه پایدار.
4-2- حمایت از تولید فیلم اعم از سینمایی، تلویزیونی، ویدیویی، تبلیغاتی، انیمیشن و رایانه‌ای اعم از داستانی، مستند، آموزشی، صنعتی، علمی و تاریخی مناسب با اهداف موسسه.
5-2- ترجمه و تالیف مقالات، متون و كتاب‌های علمی، تخصصی و عمومی به زبان‌های مختلف و بالعكس.
6-2- برگزاری جلسات گفتگو، كنفرانس‌ها و سمینارها در موضوعات مختلف مرتبط با اهداف موسسه و نیز مشاركت و ارتباط با نهادها و كلیه سازمان‌های دولتی و غیر دولتی و بین‌المللی، در سطوح مختلف داخلی و خارجی خصوصاً سازمان ملل متحد و سازمان‌های وابسته به آن.
7-2- فراهم‌سازی زمینه‌های مشاركت علمی و عملی جوانان، دانشجویان، دانش‌آموختگان و استادان دانشگاه‌ها در برنامه‌های توسعه.
8-2-زمینه‌سازی مناسب به منظور ارائه ابتكارات و خلاقیت‌های جامعه و تشویق ایشان از طریق برگزاری جشواره و ....
9-2- ایجاد هماهنگی درخصوص بازدید از سازمان‌ها، موسسات علمی ، آموزشی و ترویجی داخلی و خارجی و شركت در جلسات گفتگو، كنفرانس‌ها، سمینارها و كارگاه‌های داخلی و بین‌المللی.
محل موسسه واقع در تهران خیابان سعدی شمالی خیابان شهید برادران قائدی(هدایت) نرسیده به چهارراه صفی‌علیشاه شماره 191 است.
نظر به اینکه یکی از اهداف تعیین شده برای فعالیتهای موسسه، اهداف زیست‌محیطی و حمایت از گونه‌های در حال انقراض تعریف شده در این زمینه، موسسه از ابتدای شروع به کار به عنوان یکی از ارکان فعالیت خود در این رابطه به صورت گسترده وارد شده و بخشی از توان اعضای آن به این مهم تخصیص یافته است.
اهم مواردی که طی دورۀ حیات موسسه در خصوص فعالیتهای زیست محیطی به آن پرداخته شده به شرح ذیل خلاصه می‌گردد.
 شرکت در اجلاسهای محیط زیست سازمان ملل از جمله اجلاس آب در ژوهانسبورگ
 ترجمه دو کتاب از آلمانی به فارسی به نامهای «سرگرمی با محیط زیست» و «کنجکاوی درباره محیط زیست» که از طریق سازمان محیط زیست اطریش گزینش و تهیه و نشر نموده است. توضیح اینکه کتابهای مذکور برای دانش‌آموزان مقاطع مختلف دبستان و دبیرستان و حتی بعد از آن قابل استفاده می‌باشد .
 برگزاری جلسات آموزشی در زمینه محیط زیست در مناطق مختلف.
 برگزاری سمینارهای آموزشی در رابطه با تربیت توسعه‌یار جهت توانمندسازی در جوامع محلی
فعالیت‌های جوامع محلی روستای قلاتویه
«موسسه اسلامی زنان» به منظور تحقق اهداف پروژه، دو جامعه محلی مردان امام حسین(ع) و زنان فاطمه زهرا(س) را در سال1383 در روستای قلاتویه تشکیل دادند. این جوامع با تشکیل جلسات متعدد مباحث و فعالیت‌های گوناگون را مورد بررسی قرار داده‌اند که به شرح زیر است:
الف : جامعه محلی مردان (امام حسین)
الف –1 : موضوعات مورد بحث
- مباحث روزمره زندگی اعضاء
- استفاده از منابع طبیعی موجود در کوهستان
- استفاده از نظرات مردم در بسیج و مشارکت‌های عمومی
- بحث در مورد بهداشت روستا
- بحث در مورد روشنایی معابر
- تماشای فیلم مستند پیشگیری از اعتیاد
- بحث در مورد محیط زیست روستا، تغییر نگرش مردم درباره جمع‌آوری زباله
الف – 2 : موضوعات مورد بحث و اقدامات جوامع
- تهیه و بررسی پروژه‌های پیشنهادی در زمینه دامپروری
- اقدام در مورد دریافت وام و تسهیلات گروهی از بانک کشاورزی
- معرفی یکی از اعضا برای دریافت وام خودرو جهت جمع‌آوری زباله
- بحث در مورد کاشتن درخت گز در بیابان‌ها و نگهداری آهو
- ارائه گزارش بازدید از زیستگاه هوبره
- حرکت نمادین اعضای جوامع محلی برای جمع‌آوری زباله، دفن بهداشتی زباله، کاشت نهال و آبیاری و نگهداری آن
- پیگیری ثبت سازمان محلی و پیگیری دریافت و پرداخت وام‌ها
- پیگیری احداث گیرنده شبکه‌های1 و3 سیمای جمهوری درخواست توسعه شبکه‌های 2و4 سیمای جمهوری اسلامی در روستای قلاتویه
- معرفی افراد فقیر به کمیته امداد
- پیگیری مهار آب چشمه
- پیگیری احداث یک واحد مرغداری
- پیگیری ثبت تعاونی نخل‌داری و دامداری در منطقه
- گشت‌زنی در مراتع دشت کنار
- جمع‌آوری تله‌ها توسط تیم گشت‌زنی جامعه محلی
- ثبت‌نام تعدادی از اعضای جامعه محلی جهت عضویت در تعاونی باغداران و دامداران
- تعیین مکانی برای کتابخانه عمومی
- مجموعاً جامعه محلی 34 جلسه تشکیل داده است.
ب : جامعه محلی زنان (فاطمه الزهرا(س))
ب – 1 : موضوعات مورد بحث
- بررسی مسائل و مشکلات سازمان محلی زنان
- بحث درباره تنظیم خانواده
- بحث در مورد تهیه سیمان از صنایع و معادن و توزیع عادلانه آن بین زنان و مردان
- بحث در مورد شوراها و کاندیداهای شورای روستا
- بحث در مورد خود اشتغالی و تأسیس تعاونی
- بحث دربارۀ گیاهکاری و حفظ زمین و خاک و پرندگان
- بحث دربارۀ مشکلات روستا و گرانی قبض تلفن
ب – 2 : موضوعات مورد بحث و اقدامات انجام شده
- پیگیری حضور پزشک در روستا و ایجاد واحد تزریقات دائمی
- پیگیری ایجاد کارگاه قالی‌بافی و انتقال زباله به خارج از روستا
- جمع‌آوری حق عضویت اعضا
- قرعه‌کشی دریافت وام جهت ده نفر
- پیگیری آموزش توپ‌دوزی
- کاشت 100 اصله درخت اکالیپتوس و تقاضای لوله آب و سیم خاردار برای حفظ درختان
- پیگیری تشکیل کلاس آموزش پرورش کرم ابریشم و پرورش سبزی
- برگزاری کلاس احکام نماز ، اخلاق و رفتار اجتماعی
- پیگیری آبیاری نوبتی درختان
- پیگیری آموزش صنایع دستی ، قالی‌بافی و تهیه دستگاه جوجه‌کشی
توضیح آنکه در سال 85 اعضاء جامعه محلی مردان و زنان هرکدام از 25 به 33 نفر افزایش یافت.
دستاوردهای جوامع محلی روستای قلاتویه
1- پس از سالها که نسل هوبره به علت شکار بی‌رویه و عدم وجود امنیت برای زیستن آن در دشت کنار که رو به انقراض بوده جوامع محلی در گشت‌زنی در دشت در ماههای آبان، آذر، دی و بهمن صدها هوبره را در آنجا مشاهده کرده‌اند زیرا هشت نفر به عنوان همیاران محیط‌بان از جامعه محلی مردان ضمن جمع‌آوری تله‌ها امنیت کافی ایجاد کرده‌اند تا هوبره‌های بیشتری که می‌توان 50٪ این افزایش نسبت به چند سال قبل تخمین زد، در زیستگاه موجود بودند.
2- انجام مطالعه، بررسی و راه‌اندازی چشمه قلاتویه پس از سالهای طولانی که آب آن تا کنون در دسترس روستا قرار نداشته است و پس از راه‌اندازی طبق محاسبات اداره جهاد و کشاورزی منطقه هفتصد هکتار نخیلات از آب آن انجام و کشت خواهد شد.

سوابق و فعالیتهای جامعه زنان از اول انقلاب تا کنون
1) مجوز جامعه زنان در سال 1372 از وزارت کشور دریافت گردید.
2) شرکت در چند دوره انتخابات (مجلس، شورا، ریاست‌جمهوری) و معرفی کاندیدا.
3) ارائه و انتشار مقالات درباره حقوق زنان و برگزاری مراسم روز زن
4) شرکت دبیرکل به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری با بحث «رجال» در انتخابات سال 1376 که ردصلاحیت شد. البته هدف اصلی جامعه زنان بررسی مسئله رجال در قانون اساسی بوده است.
5) در سال 1377 دوم خرداد سالگرد ریاست‌جمهوری آقای خاتمی
6) برخورد با حصر و شرایطی که برای آیت الله منتظری بوجود آمده بود.
7) مشارکت در انتخابات مجلس ششم هم بطور مجزا و هم ائتلاف با جریان ملی –مذهبی که عضویت به قوت خود باقی است.
8) افشاگری و ارائه مقالات در نشریه «پیام هاجر» در مورد قتلهای زنجیره‌ای.
9) برگزاری سمینار «اصلاحات هم استراتژی هم تاکتیک» (انتشار در کتاب 1379)
10) انتشار کتاب راهی که نرفته‌ایم با کوشش آقای سیدمهدی غنی (19شهریور 1379)
11) برگزاری کنگره حقوق بشر سال 1381و انتشار سخنرانیها 1383
12) برگزاری سمینار حقوق شهروندی و انتشار سخنرانیها (زمستان 1385)
13) برگزاری مباحث بنیادی اقتصاد ایران در 8جلسه (دو جلسه آن در رابطه با دیدگاه‌های اقتصادی آیت الله طالقانی و دکتر علی شریعتی بود که مقالات آن در دست انتشار می‌باشد)
14) دریافت پیشنهادات و تشکیل کمیته‌ها
15) برگزاری مراسم شبهای احیا ماه مبارک رمضان
16) بزرگداشت آقای لطف‌اله میثمی
17) برگزاری نشست‌های خاطره‌گویی در سالگرد انقلاب
18) برگزاری مراسم سالگرد دکتر شریعتی و آیت اله طالقانی
19) برگزاری مراسم سالگرد مجید شریف با حضور خانواده که منجربه دخالت پلیس شد.
20) برگزاری نشستهای انتخاباتی دوره نهم ریاست جمهوری و انتشار مقالات آن با عنوان «فهم دیروز و درک امروز، فردای بهتر» (خرداد 1384)
21) پنل 16 آذر 1386 درباره جنبش دانشجویی با حضور آقایان صابر، غنی، امین‌زاده
22) جایگاه جمهوری از دیدگاه مسلمین خارج از کشور با حضور رشیدبن‌عیسی(مسلمان الجزایری ساکن فرانسه) و آقای لطف الله میثمی
23) برگزاری نشست «بهمن پرخروش خاطره‌ها» بهمن ماه 86
24) انجام مصاحبه‌ها با مطبوعات و رادیوهای داخلی و خارجی
25) برگزاری نشست خانواده‌های زندانیان سیاسی خرداد 87
26) عضویت و شرکت در 4دوره انتخابات شورای مرکزی خانه احزاب
27) عضویت در هیئت موسسین شورای صلح و عضویت در کانون دفاع از حقوق زندانیان
28) برنامه آینده جامعه زنان برگزاری دوره آموزشی سیر تحول اندیشه جامعه مدنی
29) نشست با مسئولین دولتی و چهره‌های فعال سیاسی، احزاب کره‌ای و چینی
30) انتشار اطلاعیه‌ها به مناسبتها و اعلام مواضع و حمایت از کسانی که باید مورد حمایت قرار می‌گرفتند
31) انتشار بولتن داخلی جامعه زنان از بهمن 84 و ارسال آن برای شهرستانها
32) راه‌اندازی و آماده کردن پایگاه اطلاع‌رسانی اینترنتی به نام «پیام هاجر» زیرمجموعه جامعه زنان 1376