يازدهمين سالگرد درگذشت مهندس مهدي بازرگان برگزار شد
مراسم يازدهمين سال گذشت درگذشت مهندس مهدي بازرگان در حسينيه ارشاد برگزار شد.
به گزارش ايسنا، در اين مراسم كه از سوي ستاد بزرگداشت مهندس بازرگان برگزار شده بود، در ابتدا صدر حاج سيد جوادي به بيان ويژگي‌هاي مهندس بازرگان پرداخت و او را نماد انديشه و داراي نگاهي خردمندانه به پديده مدرنيزاسيون معرفي كرد. وي ادامه داد: مهندس بازرگان مردم را در پذيرش نحله‌هاي فكري و باور‌هاي خود آزاد مي‌داند تا از طريق ارزش‌هاي انساني به واسطه گزينش‌هاي فكري، اسلامي كه صلح را نويد مي‌دهد راه خود را انتخاب كند و از جهل و خمودگي بيرون آيد. در ادامه دكتر محمد حسين بني‌اسدي از خانواده مرحوم مهندس بازرگان، به ارائه بحثي با موضوع مهندس در نقش مدير به بررسي رابطه دين و مديريت در زندگي مهندس بازرگان اشاره كرد. وي با اشاره به اينكه تاكنون عملكرد و زندگي مهندس بازرگان در ابعاد مختلف مورد ارزيابي قرار گرفته اما به عنوان يك مدير بررسي نشده است، يكي از مهمترين مسائل كشور را مديريت و اخلاق در مديريت برشمرد و گفت: از اين رو بررسي سنت و روش مديريتي بازرگان مي‌تواند آموزنده و الهام‌بخش باشد. از آنجا كه بازرگان تنها يك نظريه‌پرداز نبود و در مقام اجرا در مديريت كارهاي مذكور را دخالت و مشاركت داد، بررسي شيوه‌هاي مديريتي او مي‌تواند مفيد و ياري‌دهنده باشد. بني‌اسدي در ادامه با ذكر نكاتي درباره انگيزه مسافرت و تحصيل مهندسي و تجارب بازرگان در فرانسه و بازگشت به ايران، به دينداري بازرگان و رابطه آن با مديريت پرداخت و گفت: مهندس بازرگان زماني كه از فرانسه بازگشت عنوان كرد كه در دانشگاه اروپا درس خوانده و چنين ديد جامعي داشت. همچنين درباره رشته تحصيلي او كه مهندسي بود، به عقيده منتقدين پارادايم مكانيستيك ابزارهاي مهندسي براي پذيرفتن مسووليت اجتماعي و مديريت سازمان‌هاي اجتماعي و جامعه كافي نمي‌باشد. سوال اين است كه بازرگان چگونه چنين مسووليت‌هايي را در زندگي پذيرفته است. وي همچنين درباره‌ي دينداري بازرگان با اشاره به اينكه او در خانواده مذهبي تربيت شد و وارد مدرسه دارالمعلمين شد، اظهار داشت: زندگي و تحصيل در فرانسه به مدت هفت سال در تفكر و بينش او آثار ژرفي داشت و در اعتقادش به آزادي‌هاي اجتماعي آزادتر شد. از هماهنگي و همزيستي و رابطه سازنده بين دين و علم مطمئن‌تر شده و به نقش سازنده دين و اصلاحات ديني و اخلاقي اميدوارتر شد. وي با اشاره به ورود سريع بازرگان به حوزه مديريت، تصريح كرد: نگرش علمي و مهندسي و روش‌ها و تكنيك‌هاي بازرگان بخشي از ابزارهاي او در مديريت و رهبري اجتماعي شدند. بني‌اسدي در ادامه با اشاره به رابطه دينداري و مديريت بازرگان، يادآورشد: رفتار بازرگان نشان مي‌داد كه او مديريت را علم و هنري مي‌داند كه شخص را قادر به هدف‌گذاري و استفاده موثر از منابع و امكانات براي تحقق هدف‌ها سازد. از اين رو قائل به مشروعيت بخشيدن به مديريت از طريق دين نبود و دينداري در منش و اخلاق او در مديريت مشاهده مي‌شد. دين رابطه‌ي نزديك و غير مستقيمي با مديريت بازرگان داشت و پشتيبان و مقوم اخلاق او در مديريت بود. اين عضو خانواده مهندس بازرگان با اشاره به اينكه سه نوع مدير گذشته‌نگر، حال‌نگر و آينده‌نگر وجود دارند، به اين تقسيم‌بندي مديران عاقبت‌نگر را نيز اضافه كرد و بازرگان را از جمله اين مديران معرفي كرد. به عقيده وي، اين مديران هميشه به اين موضوع آگاهند كه بين فشار‌هاي محيطي و پاسخ آنها به آن فشارها، فاصله‌اي است كه آزادي نام دارد و اين ويژگي‌سرمايه بزرگ انساني است. اين مديران بجاي آنكه آينده تحولات موجود را پيش‌بيني و از فرصت آن بهره‌داري كنند، آينده اصولي و معقول را براي جامعه، سازمان و خانواده و خودشان مشخص مي‌كنند. بني‌اسدي در تحليل نقش و روش بازرگان در مديريت، به ابعادي چون مديريت برخورد با از دست ندادن زمان، مديريت خانواده و همچنين مديريت در سازمان‌ها و انجمن‌هاي مدني و سياسي و مديريت در سازمان‌هاي فني، صنعتي و اقتصادي اشاره كرد. در ادامه اين مراسم، مهدي امين‌زاده از فعالان دانشجويي با ارائه بحثي با عنوان بازرگان و نياز زمانه، اظهار داشت: مهندس مهدي بازرگان يكي از معدود متفكران ميهن ماست كه در كنار كار فكري و جاي گذاردن ميراث مكتوب از تفكرات خود، توجه ويژه‌اي به نهادسازي داشته است و ميراثهايي در قالب مراكز، سازمان‌ها و انجمن‌هاي متعدد داشته است. وي هدف بازرگان را از اين اقدام حمايت از تفكر مذهبي در زمانه و پاسخگويي به بخشي از نخبگان، روشنفكران، جوانان و دانشجويان و هدف ديگر او را تلاش در جهت ارائه و ترويج اين تفكر دانست كه دين و علم نه تنها مغايرتي با هم ندارند بلكه بسياري از نكاتي كه دين مي‌گويد قرن‌ها بعد توسط علم به اثبات رسيده و يا به اثبات مي‌رسد. وي افزود: پيش از اين حاصل كار نخبگان و روشنفكران منكر دين و سنت‌مداران، قرار دادن دانشجويان بر سر دو راهي علم و يا دموكراسي بود و طبيعي بود كه يكي از اين دو راه را برگزينند اما بازرگان با تلاش فكري از طريق انجمن‌هاي اسلامي كوشيد كه از كنار اين دو راه، راه جديد و تازه‌اي بگشايد و گزينه‌اي جديد كه انطباق دين و علم بود را در كنار هم قرار دهد. اين فعال دانشجويي معتقد است كه همان ضرورتي را بازرگان را به چنين اقدامي رساند امروز نيز در قالب‌هاي جديد و با همان محتوا گريبانگير دانشجويان است. سرگشتگي هويت كه يكي از معضلات جامعه ماست در بين جوانان ديده مي‌شود و انجمن‌هاي اسلامي كه همواره زير ذره‌بين انتقادات بوده‌اند از اين زاويه همواره مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. امين‌زاده با اعتقاد به اينكه حل چنين مشكلي نيازمند ايفاي نقش چند گروه مختلف از جمله اعضاي مجموعه دانشجويي است، گفت: در ساليان اخير فضاي پر تلاطم سياسي موجب شده كه اين مسائل در صدر برنامه‌هاي انجمن اسلامي قرار گيرد و فرصت كمتري پيدا كنند تا موضوعات هويتي و مذهبي را مورد بررسي قرار دهند. به گزارش ايسنا، در ادامه اين مراسم، اعظم طالقاني با ارائه بحثي با عنوان بعثت و آزادي، تصريح كرد: بازرگان از كساني است كه يكي از مباني فكري او قرآن كتاب خدا و علم جديد و مدرن است. وي با اشاره به ارائه تفسير قرآن از سوي مهندس بازرگان، آن را حاصل ده سال حضور او در زندان برشمرد و ادامه داد: مرحوم بازرگان در سخنراني با عنوان بعثت و آزادي عنوان مي‌كند كه خدا آزاد منشانه رسولش را برانگيخت و رسول كسي است كه با صلح، آرامش و دوستي و روشمند اصول را به پيش ببرد و رسالت دارد كه جامعه را آگاهي، رشد و فكر دهد. طالقاني گفت: بازرگان مرد رهايي و رهايي‌بخش بود. در ادامه اين مراسم، حسن يوسفي اشكوري به ارائه بحثي با عنوان بازرگان و اسلام آينده پرداخت و گفت: اين عنوان تركيبي به دو جمله دارد، اول بازرگان و دوم اسلام آينده، مي‌خواهم در ذيل اين عنوان با معرفي مختصري از شخصيت، تفكر، منش و مجموعه ميراث سنتي و فكري بازرگان، پلي به آينده بزنم و اشارتي به وضع موجود و آينده مسلمانان و ايرانيان داشته باشم. يوسفي اشكوري ادامه داد: مهندس بازرگان مي‌تواند از نماد‌هاي اسلامي آزدي‌خواه و پيشرفته در دنياي امروز باشد. وي همچنين با اشاره به اينكه بعد از فروپاشي شوروي و بطور خاص بعد از حادثه 11 سپتامبر دنياي غرب كه دشمن جدي خود يعني شوروي را از دست داده بود به دنبال دشمن جديدي مي‌گشت كه زمينه‌هاي آن را در اسلام بنيادگرا پيدا كرد و در 11 سپتامبر اسلام را به عنوان دشمن صلح معرفي كرد. وي چالش بين اسلام و غرب را چالش جديدي ندانست و گفت: «بعد از جنگ جهاني دوم نمي‌توان گفت كه پيروزي با كدام يك از اين دو بود. مسلمانان ضمن اينكه موفق شده بودند استعمار را بيرون كنند، اما آلترناتيوي نيافته بودند و ناكام ماندند و هنوز اين مرحله پايان نيافته بود مرحله چهارم از يازده سپتامبر به وجود آمد.» وي با اشاره به سخن بوش بعد از حادثه 11 سپتامبر مبني بر تكرار جنگ‌هاي صليبي، خاطرنشان كرد: امروز اين جريان تكرار مي‌شود و آزار مسلمانان تحت عنوان مبارزه با تروريسم ادامه دارد و جريان بنيادگرا آب به آسياب آنها مي‌ريزد. در اين شرايط شخصيتي مثل بازرگان مي‌تواند نماد اسلامي جريان خردورزانه اسلامي باشد. وي همچنين در تبيين شخصيت بازرگان با اشاره به اينكه بازرگان هم اسلام را پذيرفته بود و هم آن را مطابق با عصر و زمان خود تطبيق مي‌كرد، چهار ويژگي اخلاق‌مداري، آزاديخواهي، عدالت‌طلبي و دغدغه توسعه ايران را از ويژگي‌هاي بارز وي برشمرد. يوسفي اشكوري با اشاره به جريان‌هايي تحت عنوان معنويت‌گرا، تصريح كرد: ايرادي ندارد كه چنين جرياناتي پيش بيايد. ما از هر فكري كه به كاهش تنش بينجامد استقبال مي‌كنيم. معتقدم كه بازرگان دغدغه آزادي ملت ايران و حتي مسلمانان را داشت اما نقطه عزيمتش ايران بود و بعد به اسلام مي‌انديشيد. بازرگان فقط در تفكر دموكرات نبود بلكه عملا شخصيتش نيز دموكرات بود. وي با اشاره به ويژگي عدالت‌طلبي بازرگان، تصريح كرد: بازرگان معتقد به عدالت و آزادي توام با هم بود و معتقد بود تا آزادي تحقق نبايد عدالت در هيچ بعدي محقق نمي‌شود و تجربه جمهوري اسلامي در سال‌هاي اخير نشان داده كه چنين است. يوسفي اشكوري از مصاديق امروزي عدالت را آزادي سياسي، مشاركت مردم در تحقق آزادي و امور كشور و تشكيل احزاب و نهاد‌هاي مدني دانست و تاكيد كرد وقتي زنداني سياسي وجود دارد سخن از عدالت گفتن افسانه است. بنابراين گزارش، در اين مراسم افرادي مانند ابراهيم يزدي، عبدالله نوري، حسين انصاري‌راد، محمد توسلي، غلامعباس توسلي، هاشم صباغيان، صدر حاج سيدجوادي، محمد بسته‌نگار، محمدعلي دادخواه، حسين رفيعي، نويد بازرگان، اعظم طالقاني، طاهره طالقاني، حسن يوسفي اشكوري و جمعي ديگر از فعالان ملي مذهبي، دانشجويان و اساتيد دانشگاه حضور داشتند. همچنين دو دسته گل از سوي وزراي دولت موقت و همچنين نهضت آزادي ايران روي سن قرار گرفته بود. در حاشيه اين مراسم CD مربوط به زندگينامه مهندس بازرگان و همچنين كتاب تاريخچه حسنيه ارشاد توزيع مي‌شد.