دوره اول – جلسه۷ دوشنبه ۲۶خرداد ۱۳۵۹

فهرست مندرجات
1-اعلام رسمیت جلسه وبیانات آقای رئیس به مناسبت
میلادخچسه سیدالشهدا حضرت امام حسین)ع)
2-گزارش شعب 1و9راجع به اعتبارنامه چندنفر از نمایندگان -3گزارش
کمیسیون تحقیق راجع به اعتبارنامه آقایان اعظمی ،خلخالی موحدی -4بیانات آقایان
هاشمی رفسنجانی ، توکلی ، شبستری، راجع به شورای نگهبان و آئین نامه داخلی مجلس .-5
پایان جلسه .جلسه ساعت نه و ده دقیقه به ریاست آقای دکتر یدالله سحابی تشکیل
شد -1اعلام رسمیت جلسه و بیانات آقای رئیس به مناسبت میلاد خجسته سیدالشهداء
حضرت امام حسین )ع(رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم . جلسه رسمی است ، امروز میلاد مسعود
اما سیدالشهداء این روز مبارک را نخست به محضر امام زمان صلوات الله علیه وملت ایران ورهبر
انقلاب اسلامی ایران و آقایان نمایندگان شخصا تبریک عرض میکنم . دستور جلسه امروز کار
محدودی است یعنی رسیدگی به بعضی از اعتبارنامه ها است ء که گزارش آن از طرف شعب رسیده
است و چند گزارش هم از کمیسیون تحقیق واصل شده ، چون تذکراتی از طرف بعضی از آقایان داده
شده است که مطالبی راجع به پیشنهاداتی دارند فرصت خواهد بود که آقایان تشریف بیاورند ومطلبی
را که دارند اظهار کنند حداکثرجلسه امروز تا ساعت یازده خواهد بود یعنی دوساعت ولی خوب ، امید
است زودتر هم بشود تمام کرد. -2گزارش شعب 1و 9راجع به اعتبارنامه
چندنفرازنمایندگانرئیس- طبق دستور معین شده نخست گزارش شعبه اول راجع به بعضی از
نمایندگان است که خواهش میکنم مخبر شعبه تشریف بیاورند و گزارشی که از شعبه یک راجع به سه
اعتبارنامه فرستاده اند قرائت بفرمایند و توضیح بدهند .مخبر ) جلالی ( – بسم الله الرحمن الرحیم .
ولا تقف ما لیس لک به علم ان السمع و البصر و الفواد کل اولئک کان عنه مسوولا .سه گزارش شعبه
یکم در مورد حوزه اردبیل قرائت میشود .)به شرح زیر قرائت شد(پرونده انتخاباتی آقای میرفخرالدین
موسوی ننه کران از شهرستان اردبیل در ساعت 30/10روز شنبه 24/3/59در شعبه یک مورد بررسی
قرار گرفت و به اکثریت آراء تایید گردید .) زنگ رئیس - سکوت نمایندگان (رئیس - اعتبارنامه
آقای میر فخرالدین موسوی ننه کران از اردبیل تصویب شد ) تکبیر نمایندگان ( گزارش بعدی قرائت
می شود .)به شرح زیر قرائت شد(پرونده انتخاباتی آقای بهاء الدین علم الهدائی از شهرستان اردبیل
در ساعت 30/10روز شنبه 24/3/59در شعبه یک مورد بررسی قرار گرفت و به اکثریت آراء تایید
گردید .زنگ رئیس –
خلخالی – مخالفم .
رئیس- پرونده آقای علم الهدائی برای تحقیق بیشتر به کمیسیون تحقیق احاله میشود . گزارش
بعدی را قرائت بفرمائید .)به شرح زیر قرائت شد(پرونده انتخاباتی آقای اسماعیل خوشنویس از
شهرستان اردبیل در ساعت 30/10روز شنبه 24/3/59در شعبه یکم مورد بررسی قرار گرفت و به
اکثریت آراء تایید گردید .) زنگ رئیس - سکوت نمایندگان (رئیس - اعتبارنامه آقای اسماعیل
خوشنویس از شهرستان اردبیل تصویب شد ) تکبیر نمایندگان ( رئیس- از اقای مخبر شعبه پرونده
انتخاباتی آقای خواهش میکنم تشریف بیاورند و اگر گزارشی هست قرائت کنند .مخبر شعبه )-9
علیزاده ( بسم الله الرحمن الرحیم .پرونده انتخاباتی آقای سید احمد حسینی ارسنجانی از شهرستان
مرودشت در ساعت 9روز 24/3/59در شعبه 9مورد بررسی قرار گرفت و به اکثریت آراء رد گردید
.رئیس- پرونده انتخاباتی مرودشت راجع به آقای سید احمد حسینی ارسنجانی برای تحقیق بیشتر
به کمیسیون تحقیق فرستاده میشود . -3گزارش کمیسیون تحقیق راجع به اعتبارنامه اقایان اعظمی
خلخالی – موحدیرئیس- از آقای مخبر کمیسیون تحقیق خواهش میکنم تشریف بیاورند و سه
گزارشی که از کمیسیون تحقیق فرستاده اند قرائت بفرمایند .مخبر کمیسیون تحقیق ) دکتر یزدی ( –
بسم الله الرحمن الرحیم ، موضوع گزارش پرونده انتخاباتی خرم آباد و اعتبارنامه آقای اعظمی
کمیسیون تحقیق پرونده انتخابانی خرم اباد و اعتبارنامه آقای اعظمی را که توسط شعبه چهارم به
کمیسیون ارجاع شده بود در جلسه مورخ 24خردادماه 59بررسی نمود و به اکثریت آراء اعتبارنامه
آقای اعظمی و صحت انتخابات را تصویب نمود .با تشکر مخبر کمیسیونرئیس- طبق آئین نامه
مصوب باید آقایان اظهار رای کنند رای کمیسیون در تایید انتخابات خرم آبد راجع به آقای اعظمی
است اگر لازم میدانند اقای مخبر مواردی که احیانا برای اقایان مبهم است تقاضا کنند که اقای مخبر
راجع به این صحتی که در تاییدش کمیسیون داده است توضیح بدهند و اگر لازم نیست ناچار باید بر
طبق آئین نامه اقایان اظهار رای کنند و رای هم مادامی که خود نماینده مربوط تقاضائی نکرده است
بصورت مخفی است و تنها کلمه مخالف ویا موافق را روی صفحه کاعذ مرقوم بفرمایند.قره باغ-
خواهش میکنم توضیح بدهید تاآقایان با آگاهی رای بدهند. وآقایان درجریان باشند.رئیس- بنده هم
همین را گفتم درصورتیکه مایل باشید از آقای مخبرخواهش کنیم دراین خصوص توضیح بدهند که
را
آقایان یک قدری اطلاع بیشتری داشته باشند.مخبر- درواقع شعبه جهارم به دلیل نقص پرونده آن
بکمیسیون تحقیق ارجاع کرده بودند . دریادداشتی که از طرف شعبه مربوط روی پرونده گذاشته شده
بود دومطلب را بیان میکرد. یکی اینکه طبق گزارشات دریک قسمتی از حوزه انتخابیه چند هزار رای
تک رای بوده که فقط به آقای اعظمی رای داده اند که این را مورد سوال قرار داده بودند وگفته بودند
باید تحقیق بشود درواقع نقص پرونده ازلحاظ تحقیقات بوده یکی هم راجع به بعضی از سوابق آقای
اعظمی سوال کرده بودند که کمیسیون به هردو اینها رسیدگی کرد قسمت اول که تک رای بوده یعنی
چند هزار رای این را وارد ندانست واشکالی نمی بیند که دریک منطقه مردم به یک نفر رای داده اند نه
به دونفری که حق داشتند ودرسایر مناطق وحوزه های انتخابیه مثل خود تهران چنین وضعیتی بود
درقسمت دوم گزارش کاملی که از پرونده آقای اعظمی درمرکز اسناد ملی تهیه شده بود وکمیسیون با
توجه به اسناد رای خودش راصادر کرده است .الان من خواستم که پرونده را اینجا بیاورند والبته قبلا
هم درخواست کرده بودم که پرونده ها اینجا باشندومن ازروی پرونده برایتان بخوانم . خلاصه سوابق
رة
آقای اعظمی عبارت از این است که درسال 1312به دلیل قیام مسلحانه علیه دولت مرکزی )دو
رضاخان( دستگیر میشوند وبه کلات نادری درخراسان تبعید می شوند وتا 1320درآنجا به حال تبعید
بودند وبعدا که به منطقه برمیگردند با ملیون همکاری میکردند .ودریکی دودوره هم از طرف مردم برای
مجلس شورا انتخاب شدند. درسنوات اخیر به دلیل اینکه پسرش دکتر اعظمی به کوهستان رفته
ودست به جنگهای چریکی زده بوده است .)کریمی ، بگوئید چریک فدائی خلق بوده است ( اجازه
بفرمائید.یکی از نمایندگان- مساله ای نیست .فواد کریمی ، ایشان عضوفدائی خلق است حقایق باید
را
به نمایندگان گفته شود.رئیس- اگرفرمایشی دارید اجازه بگیرید وبعد از اینکه مخبر توضیحاتش
داد تشریف بیاورید اینجا ومطلبتان را بفرمائید که جلسه متشنج نشود.خلخالی ، مادراثر تساهل افراد
متدین را نادیده گرفتیم وآنهازا فدائیان خلق وگروهای چپی دیگر دربغل گرفتند ما باید برای رضائی
فاتحه بگیریم تادست دیگران روشود نه اینکه هرکس را از روی قصد بطرف آنها هل بدهیم .رئیس
آقای دکتر یزدی بفرمائید.
دکتر یزدی )مخبر ( ، بعد از اینکه آقای دکتر اعظمی به کوهستان میرود ساواک تمام خانواده اعظمی
وسران ایل بیرانوند را دستگیر می کردند منجمله آقای اعظمی را ودردادگاه به حبس اید محکوم
را
میشود و در سال 1356درزمانیکه بسیاری اززندانیان سابقهدار را بتدریج آزاد میکردند آقای اعظمی
هم از زندان آزاد میکنند وبه منطقه برمیگردد و به موجب اسناد مورد استقبال فراوان مردم قرار
میگیرد و حزو اسناد است که آقای اعظم ییادداشتی به ساواک داده وضمن اینکه دردادگاه
ودرمحاکمات اعتراف کرده که با پسرش درتهیه تدارکات ووسایل همگاری میکرده ولی از محل اختفای
او بی خبر است و نمیداند ولی درآنجا تعهد کرده که میکرده ولی از محل اختفای او بی خبر است و
نمیداند ولی درآنجا تعهد کرده که بعد از اینکه آزادش میکنند اگر مطلع بشود خبر بدهد ولی چیزی که
دال براین باشد که این کار را کرده درپرونده موجود نیست شبهاتی که وجود داشت این بود که آیا
آقای اعظمی با چریکهای فدائی خلق وگروههای منخرف همگاری کردند ومیکنند یا خیر . به موجب
رسیدگیهای که کمیسیون کرد و شهادتهائی که استماع کرد رفع این شبهه شد وبرای اعضای کمیسیون
که این رای درادادند محرز شده که آقای اعظمی با آن گروههای انحرافی همکاری ندارد وقبول هم
ندارد حتی با بعضی از افراد محلی که ما صحبت کردیم در مورد ماهیت فکری خود دکتر اعظمی بحث
بود که آیا او مارکسیست هست یا خیر شواهدی را ارائه دادند که او خودش مسلمان است منجمله از
کسانی که درآن جلسه بود یکی از ٌآقایان بودکه خودش در زندان بوده وهم زندان و هم سلول آقای
اعظمی بزرگ که مورد بخث است بوده است وگواهی میدهد که بچه های او اهل نماز بودند و عرض
کنم حتی درزندان هم نماز می خواندند چون تمام خانواده بیران وند را آورده بودند.
رئیس- فرمایشات شما تمام شد آقای دکتر یزدی .دکتر یزدی – آنچه که عرض کردم خلاصه چیزی
بود که در کمیسیون بحث شد ولی خلاصه پرونده اش همانطور که عرض کردم باین ترتیب است که در
سال 1312در لرستان دستگیر میشود و به خراسان کلات نادری تبعید میشود در شهریور 1320به
خراسان برمیگردد و با مامورین ارتش همکاری می نماید خود را کندید نمایندگی دوره هفدهم مجلس
می نماید و آراء قابل توجهی بدست می آورد در سال 1332به خاطر اینکه بتواند در دوره هجدهم
نمایندگی موفق شود درصدد تشکیل جمعیت طرفدار نهضت ملی برمی اید ولکن موفق نمیشود و پس
از 28مرداد دستگیر می شود که حدود دو ماه در فرماندار نظامی تهران بازداشت و سپس با اعلام
تنفر از حزب توده و بجا آوردن مراسم قسم آزاد میشود در سال 1345تقاضای صدور جواز اسلحه می
نماید که با تقاضایش مخالفت میشود ولی در سال 1350با تقاضای صدور جواز اسلحه شکاری جهت
وی موافقت میشود در سال 1353پس از کشف شبکه ای که هوشنگ اعظمی در خرم آبد بوجود
آورده بود و هدفش ایجاد جنگ چریکی علیه رژیم وقت بود که بتواند جنبش توده ای کمونیستی
بوجود آورد نامبرده دستگیر میشود این خلاصه پرونده اش از ساواک است نامبرده دستگیر میشود تا
هم رابطه اش با گروه مشخص شود و هم محل اختفای فرزندش را به ساواک گزارش نماید ، وی در
بازجوئی ها کمک به گروه و رابطه اش را با گروه در جهت تدارکات و پشتیبانی اعتراف می کند ولی از
محل اختفای فرزندش ابراز بی اطلاعی می نماید و سرانجام به حبس ابد محکوم میشود لذا وی
چندین بار تقاضای عفو نموده بود که با توجه به پیری وی و اظهار ندامتش و ضعف مالی خانواده اش
مورد عفو قرار میگید و در تاریخ 27/5/1356آزاد میشود و به خرم آباد باز می گردد و مورد استقبال
اکثر مردم منطقه قرار می گیرد وی پس از آزادی مجددا شروع به فعالیت می نماید و با اکثر سران
قبایل و خانهای منطقه در جهت مبارزه با رژیم تماس می گیرد البته وی معتقد به مبارزه روحانیون
نبوده بلکه مشوق جنگ چریکی بوده است و ساواک فعالیت های وی را تحت مراقبت قرار داده بوده
است این خلاصه ای است از پرونده ایکه در ساواک وجود داشته و منعکس بوده است که در اینجا
خوانده شد .رئیس- آقای کریمی اگر فرمایشی دارید تشریف بیاورید صحبت کنید .منشی – قبل از
ایشان یکی از مخالفین دیگر نوبت گرفته .رئیس-چه کسی مقدم بر ایشان بوده .منشی – خواهش
می کنم آقایانی که برای صحبت نوبت می خواهند دستشان را بلند کنند و اسمشان را بفرمایند تا
نوبتشان ثبت بشود در اینجا بعضی ها تقاضای نیم ساعت یا پانزده دقیقه صحبت کرده اند که قطعا
مقدور نیست شاید حداکثر پنج دقیقه ممکن باشد .رئیس- خوب حالا نوبت چه کسی است .منشی
– نوبت آقای ایرج صفاتی است .رئیس-آقای صفاتی بفرمائید .صفاتی – در مورد پرونده آقای
اعظمی یکی دو نکته بود که از آقای دکتر یزدی خواهش می کنم آن دو نکته را هم که در پرونده بوده
قرائت کنند و راجع به اینکه در سال 56هم ایشان چند بار تقاضای عفو داده اند و با عفو آزاد شدند
این مطلب را روشن بفرمائید .رئیس- یک قدری روشن تر صحبت بفرمائید .صفاتی – دو نکته در
را
مورد پرونده ایشان بوده که ایشان پرونده اعتیاد و پرونده مشروب خوری دارد این هم بوده لطفا این
هم بیان کنید .
یزدی ) مخبر ( – عرض کنم در مورد تقاضای عفو ایشان من توضیح دادم که در پرونده است که در
سال 56یادداشتی نوشته نامه نوشته و درخواست عفو کرده که از زندان بیرون بیاید و گفته اگر
چنانچه محل اختفای پسرم را دانم همکاری خواهم کرد ولی همانطور که در گزارش ساواک هم بود
بعد از اینکه از زندان بیرون می آید همکاری نمی کند و با بقیه علیه رژیم شروع به فعالیت میکند اما
در مورد مشروبات الکلی و تریاک چیزی در پرونده نبوده است در بحث هائی که درکمیسیون شد
بعضی ها گفتند یک چنین اعتیادی را هم دارد ولی چیزی که دلیل براین باشد وبتواند آنرا مستدل
نشان بدهد ما نتوانستیم پیدا کنیم به همین جهت درگزارش کمیسیون چیزی منعکس نیست .
رئیس- اجازه بدهید من توضیحی بدهم . گو اینکه آقای مخبر دفاع می کنند مع ذلک خود ایشان
هم میتوانند جواب مخالفین را بدهند و باز هم حق دارند که بعد از هر مخالف جواب بدهند یا اینکه
صبر کنند وقتی که تمام مخالفین صحبت کردند ایشان حق دفاع دارند و بعد از ایشان رای خواهیم
گرفت آقای کریمی بفرمائید .کریمی – بسم الله الرحمن الرحیم و لاتکتموا . الشهاده . اولا موضوعی
را که باید بان توجه کنیم این است که ممکن است بعضی از مسائل در پرونده ساواک منعکس نباشد
و یا اگر منعکس بوده باشد پرونده ها از بین رفته است . بنابراین تاکید روی این مساله که چنین
مطلبی در پرونده نیست حرف درستی نیست که جناب آقای مخبر می فرمایند یعنی مساله مهمی که
باید بآن توجه کنیم دلایل دیگری است که خارج از آن پرونده ای که آقای مخبر قرائت فرمودند این
دلایل وجود دارد در مورد شراب خواری ایشان که آقای مخبر فرمودند این مساله ای است که میتوان
در منطقه تحقیق کرد در مورد اینکه من گفتم گروه چریکی که آقای اعظمی در آن عضویت داشته گروه
فدائی خلق بوده است .اولا همان موقعی که ایشان را در خرم آباد گرفتند خود من را در اهواز گرفتند و
بعضی از آقایانی که در رابطه با آقای اعظمی گرفته شدند و به دادگاه نظامی اهواز آوردند آنها صریحا
گفتند که این گروه فدائی خلق بوده و همچنین اسناد فعلی فدائیان خلق و سابقه مبارزاتی شان
هست و این واضح و روشن است یعنی جزو بدیهیات است که این گروه یعنی گروهی که در خرم آباد
مبارزه مسلحانه را شروع کرد شاخه ای از فدائیان خلق بوده و همانطور که آقای مخبر هم قرائت
فرمودند پدر کمک تدارکاتی و پشتیبانی به گروه فدائی خلق می کرده و گذشته از این استخبار از
وضعیت انتخاباتی ایشان از حوزه انتخاباتی این مطلب را روشن می کند یعنی پرونده ایشان بوسیله
گروه فدائی خلق در حوزه انتخاباتی مطرح شده است و مبلغین و پشتیباناتش آنها بودند و روابط
ایشان در حوزه انتخاباتیشان یا فدائیان خلق مساله ای است که برای اهالی واضح و روشن است و
اگر در اینمورد شکی باشد خواهش می کنم دو نفر به محل بروند و استشهاد کنند . متشکرم .رئیس-
دیگر چه کسی مخالف است ؟منشی – عده ای نوبت گرفته اند ولی معلوم نیست که آیا در رابطه با
این قضیه است یا نه .رئیس- باز هم از مخالفین کسی هست که می خواهد صحبت کند . آقای
کیاوش بفرمائید .کیاوش – سندی که فرمودند ایشان به رهبری روحانیت در مبارزات معتقد نبوده اند
باید روشن شود که از کجا ماخوذ شده است .رئیس- این موضوع را خودشان جواب خواهند داد
.دکتر یزدی ) مخبر ( – اجازه بفرمائید من توضیح بدهم .رئیس-آقای مخبر بفرمائید .مخبر ) دکتر
یزدی ( – آنچه را که من خواندم خلاصه پرونده آقای اعظمی در مرکز اسناد ملی یعنی ساواک منحله
است اینها در جمع بندیهای ساواک بوده توجه میفرمائید اینکه با این گروه همکاری میکرده
کمونیستی بوده نبوده با روحانیت موافق بوده و یا نبوده اینها جمع بندیهای ساواک است چون آقایان
خواستند من بخوانم من عینا خواندم در مورد بعضی از مسائلی که آقای کریمی اشاره کردند باید توجه
داشته باشید که این گزارش کمیسیون است ، کمیسیون همه این مسائل را بررسی کرده و من رای
نهائی کمیسیون را به مجلس محترم گزارش میدهم اگر چنانچه سندی یا حرفی یا مطلبی باشد و در
این پرونده وجود نداشته باشد و ما نتوانیم آن شایعه را مستند بکنیم یا دلیل موجه به کمیسیون ارائه
داده نشود واضح است که کمیسیون نمی تواند به آن شایعه و آن حرف ترتیب اثر بدهد اگر کسی آمد
گفت فلان فرد در منطقه معروغ به شراب خواری است این وظیفه مدعی است که بیاید در آنجا و
اسناد مستدل و موجه خودش را ارائه بدهد و اگر دیلی ندارد باید خودش حرفش را پس بگیرد
بنابراین بر عهده مدعی است که دلایلس را بیاورد و ارائه بدهد ما چیزی را که بتواند این را بدلیل و با
دلیل موجه ارائه بدهد ندیدیم .فواد کریمی – گروه تحقیق افرادی را فرستاد .مخبر – تشخیص داد که
نیازی ندارد .فواد کریمی – نیاز دارد .مخبر – شما پیشنهاد بدهید اما در مورد وابستگی به گروههای
چریکی من توضیح دادم یک چنین شبهه ای بود ولی ما از استاندار محل از اشخاص مختلف ، از
کسانی که ایشان را می شناختند تحقیق کردیم و در مجموعه شهادتهائی که داده شد تشخیص و رای
کمیسیون این بود که یک چنین شبهه ای وارد نیست .رئیس- بسیار خوب . آقای اعظمی پشت
همان میکروفون یا اینجا بفرمائید هر مطلبی در دفاع از خودتان دارید بفرمایید .اعظمی – بنام خدا از
مولایم علی یاری میطلبم تا واقعیت زندگی خودم را به عرض نمایندگان محترم برسانم اولا خیلی
خوشحالم که بعضی از آقایان مخالفت کردند زیرا این فرصتی بود برای من تا خودم را به اقایان
بشناسانم . ایراداتی بود که من اظهار ندامت کردم آقایان من از شما می پرسم خانواده ای که تمام
فرزندانش ، دخترانش ، خواهر زاده اش ، عموزاده اش همه را در بند بکشند فقط زنی باقی بماند با
سه طفل و زندگی اینها از راه کشاورزی اداره بشود . آیا برای نجات این سه فرزند صغیر چه باید بکند
غیر از اینکه باید بگویم م پیرمرد کاری نکردم فقط به جرم اینکه نتوانسته ام ساواکی شوم و همکاری
با سازمان بکنم باید مرا بگیرند . بلی من برای نجات دو نوه ام بهرام و شیرین بچه های دکتر
را
هوشنگ اعظمی که درگیری . کشته شد ندامت نوشتم هر کی دیگر بجای من می بود همین کار
میکرد چه کسی است که بتواند عاطفه انسانی خودش را زیر پا بگذارد و آنها را نادیده بگیرد و در
زندان برای خودش راحت زندگی کند . اما در خصوص اینکه مرا گرفتند . اقای کریمی فرمودند مرا به
زندان اهواز بردند اینطور چیزی وجود نداشت .کریمی – شما را نگفتم .اعظمی – اجازه بفرمائی .
فریدون اعظمی که مادرش برادرزاده من است او وبرادرش محمد اعظمی را گرفتند و به اهواز بردند و
در اهواز هم محاکمه شد . اگر آقای کریمی اسم اعظمی شنیده من نبودم ممکن است از زندان
بپرسید اما راجع به مشروب خواری حقیقه من تعجب می کنم . من تریاک می کشم ، من مشروب
می خورم اما دلیلی نیست . اگر خون تجزیه شود از لحاظ تریاک و مشروب فورا معلوم می شود و
من برای تجزیه خون آماده هستم و اما اینکه گفته اند چریکهای فدائی خلق به من کمک کرده اند .
آیا این دلیلی برای محکوم کردن من است به علاوه از کجا معلوم است که این کار شده است . آیا هر
شخصی آزاد نیست که به هر کس که دلش می خواهد رای بدهد . آیا وکیل باید برود و جلوی مردم
را بگیرد و بگوید که حق نداری بمن رای بدهی . آیا وجدان شریعتی شما چگونه قضاوت می کند . من
چه میدانم در فلان صندوق چه کسی رای ریخته است . و بعد اثباتش چطور ممکن است ، بدبختانه
در این مجلس جوی بوجود آمده است که مانند خانم اعظم طالقانی منهم به اعتبارنامه خودم رای
مخالف میدهم . زیرا قبل از اینکه به پرونده ام رسیدگی شود طاغوتی هستم ، ناجور و نالایق هستم .
ایا یک مسلمان واقعی این حرف را بدون رسیدگی می زند . من نمیدانم اینهمه تهمت چیست ؟من
استدعا میکنم اجازه بفرمائید تا سرگذشت خودم را تقدیم کنم . من در سال 1312با تمام فامیلم
تبعید شدیم . در زندان تهران مدت 9ماه در سن 13یا 14سالگی در حبس تاریک بدون آب و برق و
با دست بند و پای بند زندانی بودم بعد از 9ماه مرا به دارالتربیه عشایری فرستادند یعنی انقدر سنم
کم بود که مرا به کلاس پنج ابتدائی فرستادند بعد از به کلات نادری تبعید شدم و مدت شش ما ه با
فامیل خودم در کلات نادری بودم ، تقاضا کردیم از شاه قدیم اجازه بدهد ما به مشهد برگردیم و
تحصیل کنیم ایشان هم اجازه دادند و ما برگشتیم و در دبیرستان قدیم شاه رضا مشغول تحصیل
شدیم حالا نمیدانم اسمش چه هست ؟ در این موقع برادرم علیرضا ، عمه زاده ام بدالله ، عموزاده ام
نصرالله را در قصر تیرباران کردند و سال هزار و سیصد و بیست من به لرستان برگشتم قبل از اینکه
برگردم در میان ضریح حضرت رضا عهد کردم که با ستمگران و متجاوزین به حقوق مستضعفین
مخالفت کنم و از مستضعفین دفاع کنم و این کار را کردم نه به کمک دولت بلکه به کمک ایلم یعنی
ایل بایرانوند ، و توانستیم هرجا غارتی میشد ، هرجا دزدی بود ، هرجا سارقی بود بگیرم و تحویل
دادگاه بدهم چون من این حق را نداشتم خودسرانه کسی را بکشم آنموقع قانونی بود می خواستم آن
قانون عمل بشود امروز قانون مقدس دیگری است و باید طبق این قانون عمل بشود من نمی دانستم
خودسرانه کسی را بکشم و راجع به اینکه من با حوزه علمیه مخالف بودم ! چه مخالفتی ؟ آیا
خواستم بروم مسجد ، آیا مجتهد بودم که بخواهم جای او را بگیرم ؟ یک لر که سرش پائین است و
مشغول خدمت است چه مخالفتی دارد ؟ آیا از اینها بالاتر دیگر نبود که بمن تهمت بزنند ؟ برای چه ؟
برای اینکه رقیب من دلش میخواهد من از مجلس بیرون بروم فقط برای این خاطر تهمت های
گوناگون که در پرونده ام منعکس است به من زده اند . مدت چند روز است که مرتب از عشایر
لرستان تلفن میکنند میخواهند میخواهید از پارک هتل بپرسید که ما هر چه فکر میکنیم چرا بشما
تهمت زدند ؟ گفتم دلشان میخواهد بعد برایشان مثلی زدم . عرض کردم که یکی توی خیابان راه
میرفت ، معذرت میخواهم از این جمله معترضه ، یک نفر گردن کلفتی داشت و سرش هم پائین بود
، یکی هوس کرد که یک کشیده ای بزند پشت گردنش ، هوس بود ، خوشش آمد ، هر وقت خوشت
آمد کم کسی میتواند جلو خوش آمدن را بگیرد ، کشیده ای به او زد آن شخص برگشت و گفت مرد
حسابی چرا مرا میزنی ؟ گفت والله هوس کردم . گفت خوب باشد من هم جور این کشیده را می
کشم و هوس تو را تسکین میدهم ، اگر قرار است بمن فحش بدهند و ناحق تهمت بزنند ، مسلمانی
را
کجا است ؟ مگر یک مسلمان بدون دلیل و برهان و حجت میتواند یکی را محکوم کند ؟! که م
محکوم میکند آیا برای اینکه خان هستم ! الساعه برایتان توضیح میدهم . خیلی آقایان بین خان و
فئودال اشتباه می کنند )رئیس – ببخشید آقای اعظمی وقت تان قریب به اتمام است ، به اندازه ای
که در نظر گرفته شد صحبت بفرمائید ( .نمایندگان – وقتشان یکساعت است .منشی – یک ربع وقت
دارند .اعظمی – بلی ، قئودال به کسی میگویند که با قدرت شخصی دیگران را زیر سلطه قدرت
خودش بکشد و از او بهره برداری بکند اما خان همانطوریکه آقایان در خانواده تان مورد احترام
هستید و اگر کسی بشما توهین کند پسرتان ، دخترتان ، عمه زاده تان ، فامیل تان ، به آنها برمیخورد
و میایند از شما دفاع میکنند خان هم یک رئیس خانواده است منتها با یک وسعت بیشتر که باید
خدمتگزار طایفه اش باشد و کسو کم طایفه اش را انجام بدهد . گرفتاریهای طایفه اش را انجام بدهد
ایا این خان آلوده است ؟ من تصدیق میکنم هر کس قدرت در اختیار داشته باشد کم کسی میتواند
سوء استفاده نکند اما هر خانی خان نیست . هر گردی گردو نمی شود . قربان ! آقایان استدعا میکنم
به وجدان خودتان رجوع کنید و آنچه که تکلیف شرعی تان هست انجام بدهید ، عرضی ندارم )
رئیس- متشکرم ( .رئیس- مجلس وارد رای میشود ) خلخالی – اجازه میفرمائید من تذکر داشتم
(خیر مساله تمام شد .خلخالی – من چند جمله ای را باید عرض کنم آقای فواد کریمی فرمودند که
چریکهای فدائی خلق از اقای اعظمی دفاع کرده اند در حالیکه آقای اعظمی 21000رای آورده است و
این موضوع توهین به مسلمانهای خرم آباد است زیرا در لرستان مجموعا بیش از 2هزار چریک
فدائی خلق وجود ندارد .رئیس- این بیان شما پایین میآورد آقایان بقدر کافی وارد هستند . خواهش
میکنم که شما خلاف مطالب عنوان نکنید حق ندارید ) همهمه نمایندگان ( ساکت باشید ، برطبق
آئین نامه و برطبق مقرراتی که در دست داریم و داریم مجلس را اداره میکنیم چند نفر مخالف
صحبت کردند خود ایشان هم دفاع کردند . مخبر کمیسیون هم قبلا توضیحات لازم را داد اقایان بقدر
کافی روشن شدند حالا باید اظهار رای بفرمایید کاغذ در اختیار آقایان قرار بدهید .زائری – من نوبت
گرفته ام اجازه بفرمائید صحبت کنم .رئیس- هیچ امکان ندارد .منشی – ما نوبت هائی که مطرح
شده است نوشته ایم.زائری – همانطور که آقای فواد کریمی فرمودند بموجب ایه ولاتکتموا الشهاده
من موظف هستم که شهادت بدهم ، اگر جنابعالی جلوگیری بکنید من می نشینم ولی مسوولیت
شرعی آن بعهده جنابعالی و اقایانی که ساکت هستند می باشد . شما فرمودید هر کس می خواهد
صحبت کند نوبت بگیرد ، منهم نوبت گرفتم ) همهمه نمایندگان (منشی – نوبت هائی که از قبل گرفته
اند ، طبق آئین نامه فقط مخالفین می توانند صحبت کنند و خود ایشان دفاع کنند و یا اگر اجازه
دادند . فرد دیگری جای ایشان دفاع بکند و بعد رای گیری شود ) همهمه نمایندگان ( و افرادی که
می خواهند شهادت بدهند میبایست شهادتشان را در کمیسیون تحقیق میدادند ، نه در جلسه علنی
.سلامتیان – آئین نامه را خلاف خدمتتان عرض میکنند . آئین نامه اینطور نیست . من خواهش می
کنم بر طبق آئین نامه خودتان عمل کنید .رئیس- آقای سلامتیان بر طبق همین آئین نامه است مثل
اینکه روز گذشته هم شما همین ایراد را کردید و توضیح دادید که توضیح واضحی نبود .سلامتیان –
طبق ائین نامه آنهائیکه در جلسه قبل اعتراض نکردند حق مخالفت ندارند .رئیس- چنین چیزی
نیست در مورد رای گیری شما ماده 13را بخوانید .سلامتیان – بر طبق این ائین نامه نمایندگانی که
در موقع طرح اعتبارنامه مخالفت کرده باشند میتوانند در مجلس بمدت نیم ساعت صحبت کنند و
چنانچه تعداد نمایندگانی که در موقع طرح اعتبارنامه مخالفت کرده اند بیش از یک نفر باشد مدت
صحبت هر یک حداکثر یکربع ساعت خواهد بود اقایان که در موقع طرح اعتبارنامه مخالفت نکرده
بودند .منشی – این پرونده بعلت نقص پرونده به کمیسیون تحقیق رفته است .رئیس- اقای
سلامتیان قبلا این پرونده طرح نشده بود این پرونده بعلت نقص به کمیسیون تحقیق رفته است این
مطالب را مخلوط می کنید و آئین نامه هم دست می گیرید و تصور می کنید که حق دارید در صورتیکه
اینطور نیست .معادیخواه – معمول اینست که پرونده ای را که کمیسیون رد کرده است . دیگر مخالفی
اظهار نظر نمی کند .رئیس- خواهش میکنم آقایان رای خودشان را در قبال توضیحاتی که شنیدند
نسبت به اعتبارنامه آقای اعظمی اعلام بفرمایند . ) همهمه نمایندگان (غفاری – اقایان باید صحبت
کنند . بعد ما رای میدهیم .مهندس صباغیان – من یک تذکر آئین نامه ای دارم .رئیس- بفرمائید
.مهندس صباغیان – بسم الله الرحمن الرحیم ، به نظر من جناب آقای دکتر سحابی اشتباه کردند که
آقای اعظمی را زودتر خواستند زیراشما برحسب نوبت خواستید در حالیکه بقیه برادران کهبعنوان
موافق و بعنوان مخالف نوبت گرفته بودند باید آنها هم صحبتشان را میکردند بعد از اینکه صحبت شان
تمام میشد مجموع زمان صحبت شده را آقای اعظمی میتوانستند از خودشان دفاع کنند بنابراین
پیشنهاد میکنم دونفری که وجود دارد یک موافق و یک مخالف صحبت بکند ) زنگ رئیس (
.رئیس- اجازه بدهید بیان تان را توضیح بدهم توضیحاتتان در این قسمت روشن نیست چیزی
برخلاف آئین نامه رفتار نشده در آئین نامه مشخص است که در صورتیکه خود طرف بخواهد موافق
میتواند صحبت بکند موافقی در این خصوص وجود ندارد از طرف دیگر برای همه مخالفین وقتی
معین شده که جمعا باید در حدود یکساعت صحبت کنند و ملاحظه فرمودید که ما هم یکساعت وقت
دادیم .مهندس صباغیان – خیر مجموعه صحبتهای مخالفین یکساعت نشده است .رئیس- بنابراین
برخلاف آئین نامه عملی نشده است که شما تذکر می دهید .منشی – تذکر آئین نامه ای شما به این
دلیل موجه نیست که فردی که به او اعتراض شده است میتواند بعد از هر مخالفتی جواب بگوید یا
اینکه در مجموع مخالفت ها در انتها جواب بدهد ) مهندس صباغیان – بسیار خوب ( که الان نوبت
گرفته اند نمی خواهند بعنوان مخالف صحبت کنند ) صباغیان – چرا ( بلکه میخواهند شهادت بعنوان
موافق بدهند )همهمه نمایندگان (لذا درنوبت هایشان ذکر کرده اند الان اینجا گفتند آقا ما میتوانیم
بعنوان موافق صحبت کنیم یا نه ؟صباغیان – یک نفر هم خالف است . ) همهمه نمایندگان (رئیس-
آقایان باید بر روی این قسمت اظهار نظر بفرمایند که صحبت ادامه پیدا بکند یا اینکه به رای گیری
بپردازیم ) همهمه نمایندگان (قره باغی – اگز بنا باشد که دهن آقایان بسته باشد و بخواهید از آقایان
رای بگیرید موفق نخواهید شد . باید موضوع حلاجی بشود تا شبهه رفع بشود . ما در واقع میخواهیم
یکنفر صحبت بکند و بقیه حق صحبت کردن نداشته باشندو بعد رای بگیریم . اقایان که در جریان
نیستند چطور میتوانند رای بدهند .رئیس- چطور در جریان نیستند ، بعد از این توضیحاتی که داده
شد .قره باغی – اقایان حرف دارند و باید نمایندگان را در جریان امر قرار بدهید و اگر حالا بخواهید
کورکورانه رای بگیرید صنار ارزش ندارد . آبروی یک نماینده را نبرید . اجازه بدهید مساله حلاجی
بشود .رئیس- این موضوع به کمیسیون تحقیق رفته است .قره باغی – ما که اینجا نشسته ایم برای
ما حلاجی شده نیست .دکتر آیت – آقای دکتر من فکر میکنم یک توضیح کوچک مساله را حل بکند
.اعظم طالقانی – من هم وقت میخواهم .رئیس- آقای آیت بفرمائید .
دکتر آیت – این نقص آئین نامه است . در آئین نامه گفته شده اگر اعتبارنامه ای را شعبه تصویب کرد
و به جلسه آورد و کسی اعتراض کرد خوب معلوم است این یک فرد معترضی است و میآید صحبت
می کند . و غیر از او هم کسی نمی تواند صحبت بکند اما در مورد شعبه پیش بینی نشده که اگر
شعبه اعتبارنامه ای را رد کرد میرود به کمیسیون ولی وقتیکه میاید اینجا چون مخالف مشخص
نیست . برای حل این مساله ما ناچاریم که مخبر شعبه به عنوان مخالف ، با یک فردی از شعبه
بعنوان مخالف صحبت بکند و خود طرف هم جواب بدهد و الا اگر شما بخواهید در تمام مجلس یکی
بعنوان مخالف و موافق صحبت بکند این اصلا قابل حل نیست . مطابق آئین نامه حداکثر یک نفر از
طرف شعبه ای که رد کرده است و معترض است می تواند صحبت بکند ) رئیس- این توجیهی است
که . . . (خود طرف پرونده را هم دیده است خود طرف میتواند دفاع بکند ولی اینجا شهادت بدهیم و
یا شهادت ندهیم اینجا که دادگاه نیست . اصل هم اصل برائت است اصلا من تعجب میکنم دوستان
ما که مسلمان هستند میگویند ایشان اعتبار دارد . خوب پس همه ما متهم به اعتیادیم کسی که در
دادگاه جرمش اثبات نشده اصلا عنوان کردن مساله جرم است البینه علی المدعی و الیمین علی من
انکر اصل بر برائت است و گذشته از این هم باید در اینجا فقط شعبه بعنوان مخالف و خود طرف و یا
کس دیگری بعنوان موافق صحبت بکند و مساله تمام میشود .
رئیس- البته این تفسیری است که شما فرمودید ولی خوب توضیحی که دادید شاید برای بعضی از
آقایان قانع کننده باشد . در هر صورت آقایان میخواهید که باز هم ادامه صحبت بدهید ) همهمه
نمایندگان ( از مخالفین چه کسی میخواهد صحبت بکند ؟ آقای زائری بفرمائید . البته مسلم است
که باید خود ایشان بیایند و صحبت کنند واضح است .زائری – بسم الله الرحمن الرحیم ، عرض
میشود حضور مبارک تان که ما اکثریت آقایان را قبلا نمی شناختیم و در اینجا با هم آشنا شدیم
بنابراین فرد برای ما مطرح نیست اما مساله طرح پرونده در مجلس برای شناسائی و شناخت افراد
با استقامتی است که در گذشته تسلیم مصلحت ها نشده اند زیرا اگر عواملی باشند که در گذشته
تسلیم مصلحت شده باشند امروز هم خواهند شد . ناچارم مطلبی راجع به گزارش مخبر کمیسیون
تحقیق بگویم و البته مساله نباید مطرح بشود ولی چون ایشان فرمودند راجع به مشروب خوری
ایشان هیچ مدرکی در پرونده نیست چرا ؟ این گزارش خود ساواک است که تحقیق کردم و به مرکز
ساواک ، گزارش کرده که ایشان یک چنین اعتیادی دارد ) قره باغی – ساواک که فاسد است ( پس
همه چیزش فاسد است ) همهمه نمایندگان – زنگ رئیس ( ایشان میگویند مدرک نیست ولی
مخواهم بگویم که هست ، شما میفرمائید ساواک فاسد است پس حرفش را نپذیرید . بحثی نیست
.یکی از نمایندگان – ساواک میگفت خیلی از روحانیت هم عقاید کمونیستی دارند .زائری – اجازه
بفرمائید من حرفم را تمام بکنم . ) همهمه نمایندگان (رئیس- اجازه بدهید به موقع خودش صحبت
بفرمائید .زائری – من اصلا به آقای اعظمی کار ندارم . ایشان میگویند مدرک نیست ولی من میگویم
هست . مطلب دوم یک گزارش در پرونده ایشان هست که ایشان سه بار اعلام وفاداری به شاهنشاه و
رژیم او کرده است و در مرحله سوم نامه نوشته که من پس از دوبار اعلام وفاداری این بار قرآن مجید
را به انضمام این نامه به محضر مبارک میفرستم و بار دیگر وفاداری خودم را تا پای جان به شاهنشاه
و رژیم شاهنشاهی اعلام میکنم ، مطلب این است ، آیا آن سوگند ایشان باطل شده اگر باطل شده
دلیلش چیست ؟ که به سوگند خودشان وفادار نیستند ؟ و آیا ما میتوانیم کسی را که در گذشته یک
چنین سوگندی را خورده و الان زیر پا گذاشته امروز مجددا به سوگندش اعتماد کنیم ، این مسائل
مطرح بشود و بعد این مطلبی است که خود جنابعالی فرمودید پرونده را روشن کنید و بعد . . . ) یک
7/3/24, 11:45 AM Ayattolla Hashemi
/print 15/29مشروح-مذاکرات-مجلس-شورای-اسلامی-بھ-ریاست-دکتر-یدالله-سحابی-دوره-اول-جلسھhttps://rafsanjani.ir/records/7
از نمایندگان – اگر سند دارید ارائه بکنید ( سند توی پرونده ایشان است یا کمیسیون تحقیق میگوید
این سند در پرونده باطل است . بیخود گذاشتید مال ایشان نیست ماهم می نشینیم میگوئیم حرفی
نداریم یا میگویند با وجود این سند ، پرونده ایشان تایید میشود بنده هم تایید میکنم ، اشکالی ندارد
. ما میگوئیم اگر بنا است مطرح نشود هیچ حرفی زده نشود اگر بنا است مطرح بشود و گفته بشود
قضیه این است و ما هم بحثی نداریم که شما اعتراض میکند و نمی گذارید کسی صحبتش را بکند .
) همهمه نمایندگان ( ) زنگ رئیس (یکی از نمایندگان – برای اینکه قضایا روشن شود باید جو
مجلس آرام و منطقی باشد .مهندس بازرگان – من یک تذکر نظامنامه ای دارم .رئیس- بفرمائید
.مهندس بازرگان – بطوریکه در همین ماده که طرز مخالفت را نشان میدهد یعنی ماده سیزده این
آئین نامه که جنبه لایحه قانونی دارد نظر بر این بوده که در مجلس علنی راجع به تصویب یا رد اعتبار
نامه عده محدودی صحبت بکنند و این جنجال و مخالفت و کشف مشکلات یا شهادت بعمل نیاید اما
چرا اینطور شده ؟ بنده عرض می کنم برای این میگویم که چون اعتبارنامه های دیگری هم در جلو
هست برای اینکه این جنجال و مشکل و دردسر پیش نیاید این توضیح را من میدهم علت اشکال
این است که از ابتدا یک عدم توجه و خبطی شده زیرا شعبه مادامی که پرونده نقص دارد اصلا نباید
گزارش به مجلس علنی بدهد و بطریق اولی نمی بایستی پرونده کامل ببیند اگر نقص دارد از طریق
رئیس مجلس از وزارت کشور بخواهد و اگر ابهامی دارد و اگر شاهدی میخواهد همه این کارها را بکند
بعد آری یا نه آنرا به مجلس گزارش بدهد اگر نه بود که البته همانطور که آئین نامه گفته باید به
کمیسیون تحقیق برود و اگر آری بود که اینجا پیش بنی شده که اگر مخالفی نبود تصویب میشود و
اگر مخالفی بود ارجاع به شعبه تحقیق میشود اینجا چون همینطور که فرمودند شعبه به عنوان نقص
پرونده این را فرستاده است ) رئیس- خیر اقا ، شعبه رد کرده به مجلس آمده و از مجلس فرستادند
( شعبه به عنوان نقص پرونده گفتید رد کرده این صحیح نیست . شعبه اگر نقص پرونده است باید از
طریق مقامات مسوول رفع نقص بخواهد بعد هم رفته به کمیسیون اینجا که آمده چون آئین نامه
پیش بینی کرده که فقط کسی که در زمان طرح اعتبارنامه ای اینجا مخالفت کرده او می تواند صحبت
کند چون کسی مخالفت نکرده قاعدتا نباید صحبت کند و چون همین طوریکه ملاحظه میکنید عده ای
7/3/24, 11:45 AM Ayattolla Hashemi
/print 16/29مشروح-مذاکرات-مجلس-شورای-اسلامی-بھ-ریاست-دکتر-یدالله-سحابی-دوره-اول-جلسھhttps://rafsanjani.ir/records/7
زیادی درخواست کرده اند پیشنهاد بنده این است که چون به دلیل نقص پرونده بوده ، یا این موضوع
برگردد به کمیسیون تحقیق و کلیه آقایانیکه نظر دارند یا شهادتی دارند ، مخالفتی دارند یا موافقتی
دارند آئین نامه اجازه میدهد که در کمیسیون تحقیق نظرشان را بدهند یا اصولا برگردد به شعبه و
شعبه که به دلیل نقص این را رد کرده و حق نداشته بدلیل نقص رد بکند و بدلیل نقص رد کرده
آقایانی که شهادتی ، نظری موافق مخالف توضیح هر چه دارند به شعبه بگویند . شعبه مجددا گزارش
بدهد یا بگوید رد کردم یا بگوید تصویب کردم آنوقت اگر گفت تصویب کردم کسانی که مخالفت دارند
حق دارند دو نفر ، سه نفر ، ده نفر بیست نفر بگویند ما مخالفیم آنوقت با مخالفت شان میروند در
کمیسیون تحقیق و مجددا وقتیکه کمیسیون تحقیق نظرش را داد حق دارند در اینجا یک ربع ساعت
صحبت کنند به این ترتیب هم نمایندگان هم رئیس هم ، همه تکلیف شان را میدانند به عقیده من در
اثر عدول از اصول موازین آئین نامه اینطور شده است و در هر حال برای اینکه شما و سایرین از این
مخمصه بیرون بیائید بنده پیشنهادیم این است که این موضوع برگردد به شعبه . شعبه مجددا
رسیدگی کند و جریان عادی پیدا بکند . آنوقت حق همه محفوظ است چه بخواهند در شعبه چه
بخواهند در کمیسیون تحقیق نظر موافق مخالف داشته باشند بگویند و اینجا هم کسانی که در زمانی
که گزارش شعبه مطرح میشود اگر مخالفت کردند میتوانند مخالفت بکنند والا باین ترتیب که شروع
شده و من نگرانی دارم که در مورد سایرین هم همین اشکال پیش بیاید و از این وضع الی الابد ما
خارج نشویم .رئیس- آقای مهندس من یک تذکری بدهم شما به عنوان یک تذکر نظام نامه ای این
اجازه را خواستید و من از این نظر شما این اجازه را دادم ولی در این زمینه پیشنهاد کردید در
صورتیکه بایستی بعد از اینکه پیشنهاد کفایت مذاکرات کردند و رد شد آنوقت باید پیشنهاد مطرح
بشود اگر الان بخواهم پیشنهاد را مطرح کنم افرادی در اینجا تقاضای صحبت کردند و بنابراین حق
آنها تضییع خواهد شد بنابراین اجازه بدهید تذکرتان در این قسمت تفکیک بشود یعنی تذکر نظام نامه
ای تان علیحده بجای خود و این قسمت پیشنهاد را فعلا مسکوت بگذاریم تا اینکه بعد مجلس در این
خصوص بتواند بر طبق روالی کهباید داشته باشد عمل بکند .شهرکی – بسم الله الرحمن الرحیم )
رئیس- شما مخالف هستید یا موافق ؟ ( من در دو سه مورد کلی میخواهم حرف بزنم ) رئیس-
7/3/24, 11:45 AM Ayattolla Hashemi
/print 17/29مشروح-مذاکرات-مجلس-شورای-اسلامی-بھ-ریاست-دکتر-یدالله-سحابی-دوره-اول-جلسھhttps://rafsanjani.ir/records/7
شما اولا بفرمائید موافق هستید یا مخالف ( موافق هستم .رئیس- پس حق آقای اعظمی است .
آقای اعظمی ! ایشان از طرف شما صحبت بکنند ) اعظمی – اقای خلخالی می توانند صحبت کنند (
بلی آقای خلخالی ) زنگ زئیس ( آقای شهرکی بعنوان موافق بفرمائید توجه بفرمائید از وقتی که در
آئین نامه معین شده است داریم دور میشویم . بفرمائید .شهرکی – دو سه مورد است که نه بخاطر
آقای اعظمی بخاطر جوی که در مجلس پیش امده من میخواستم به آن اشاره بکنم یکی اینکه اگر
پسر ایشان چریک فدائی خلق بودند دلیلی نمی شود که ایشان چریک فدائی خلق باشند و یا اینکه
آن راه را ادامه بدهند مگر اینکه ثابت بشود ایشان واقعا آن راه را ادامه دادند . ) یکی از نمایندگان –
من یک توضیح عرض کنم ( ) زنگ رئیس – خیر ، خیراقای شهرکی بفرمائید ( .غفاری – چرا توجه
ندارید . مگر مجلس جای تبلیغ برای گروهها است .رئیس- کسی برای گروهها تبلیغ نکرده است
.شهرکی – مساله دوم این است اگر ایشان یکدفعه وفاداری اش را اعلام کرده و از زندان بیرون آمده
و اگر وفادار بوده چرا دفعه دوم ایشان را به زندان بردند اگر باز وفادار بود چرا دفعه سوم او را به
زندان بردند ، اشاره میشود اینجا که این آقا سه دفعه اعلام وفاداری کرده ، اگر سه دفعه این آقا
وفادار بود چرا به سه دفعه رسیده سه دفعه گفته اعلام وفاداری کرده باز رفته زندان ) همهمه
نمایندگان ( مساله بعدی این است که در جائی که من کار کردم در شعبه ای که من کار کردم خیلی
از آقایان بودند که تعهد داده بودند و از زندان آمده اند بیرون و این تعهد نمی تواند دلیلی باشد مگر
اینکه ثابت بشود که همکاری کردند . متشکرم .رئیس- نوبت چه کسی است ؟ بخوانید .منشی – از
مخالفین کسی اگر هست و نوبت گرفته دستش رابلند کند ،یکی از نمایندگان – من سوال دارم
.منشی – برای سوال نوبت زیاد گرفتند ، مخالف اگر هست دستش را بلند کند .رئیس- آقای
خلخالی شما موافقید یا مخالف – ) خلخالی – در موافقت (خیر آقا نوبت شما نیست .خلخالی –
خود آقای اعظمی یک ربع از نوبت شان را به بنده دادند ، آقای اعظمی نوبتتان را بمن دادید ) اعظمی
– بلی آقا ( بنام خدا این مجلس ، مجلس شورای اسلامی است و در این مجلس تا بحال آن چه که
مطرح بوده حقایق بوده طبق موازین اسلام و چیز دیگری نبوده خوب این قهری است که آقایان تازه
آمدند و همه ما بالاخره یک ناراحتی هائی هم در خارج داریم و حرف می شود . سروصدا می شود
اینها یک مسائلی است که نباید خیلی مورد توجه و دقت واقع بشود که در خارج منعکس بشود که
وضع مجلس متشنج است ، آقایان هماهنگی ندارند از فضا آراء به منصه بروز گذشته میشود و
تحقیق بشود و این یک حقیقتی است که در این مجلس مشهود است ، مخالفین و موافقین ولی
نسبت به آقای اعظمی می خواهم بگویم که ما در قم بودیم و مکرر پسر ایشان که در کوهستانهای
را
خرم آباد بوده یا دفتر امام رابطه داشتند و شاید با بعضی از افرادی که در حوزه بودند ، مبارزات
پیگیری میکردند و ارتباطات هم برقرار بود و خود اینارتباطات دلیل بود باینکه آقای دکتر اعظمی در
لرستان و در کوه های لرستان خط مش اسلامی دارند و آن مساله با شهادت ایشان تمام شد ، ولی
پدر قد خمیده ایشان که کوله بار ظلم و ستم و اجحاف نظام ورژیم شاهنشاهی را دراین مجلس
باخودش آورده باید مجلس بوجود این قبیل اشخاص محکم و مستحکم افتخار کند نه اینکه بخواهیم
مجامله گوئی کنیم من درباره پرونده و اعتبارنامه کسانیکه ازروحانیت هستند دقت نظردارم
وکوچکترین مسامحه ای نمیکنم وایستادگی هم می کنم ولی پرونده ایشان درکمیسیون تحقیق که
آقایان دیگر هم بودند مطرح شد وبا کمال دقت بررسی شد بعضی از مطالبی که آقایان به آن مطالب
استناد می کنند ما هم آن مطالب را دیدیم ولی آخر درشرع مقدس اسلام یک رفع الاضطراری داریم
رفع الاکراهی داریم کسی که دریک شرایطی باشد وخودشان هم اقرار می کنند این یک چیزی نیست
که اگر ما بخواهیم روی آن شپش کشی کنیم واگر بخواهیم دراین قبیل مطالب باریک بشویم خوب
خیلی ازآقایان هستند که نامه هائی نوشته اند به نام که وکه این ها را اگر ما بخواهیم جدی بگیریم ،
این ها درحال اضطراری بوده است وازابهت واز موقعیت اسلامیت آنها چیزی کم نمی کند ومن بعنوان
یکنفر وکیل یا درکمیسیون تحقیق بعنوان رئیس این معنا را باهالی محترم خرم آباد تبریک میگویم
که با 20هزار نفر یا منجاوز از 20هزار نفر به آقای اعظمی رای دادند واقعا این مسخره است که بگوئیم
مثلا گروههای چپی ملحد چمع شده اند وبه آقائی که خودش ازحضرت رضا دم میزند ازحضرت
امیردم میزند ودرخط امام بوده ورای داده اند مگر چند نفر درآنجا دارند درتهرانش این تعداد راندارند
چه برسد به خرم آباد وگفتن این حرف توهین به مردم خرم آباد است من از آقایان درخواست میکنم
را
مطالب را به بحث طلبگی نکشانند اگر بخواهند بکشانند خوب ماهم حرفی نداریم ماهم همین کار
میکنیم ولی با کمال خونسردی دربارة این جور پرونده ها جو آن زمان را هم درنظر بگیرید خدا میداند
که من تا به حال با آقای اعظمی روبروبوده ام ونه اورا می شناختم. وقتی که پرونده اش را دیدم
را
گفتم مرحبا برتو یک آدم این جوری که ازبچگی دربند بوده ای کدامیک ازماها چنین تاب وتوان
داریم آنوقت ایشان آمده وکیل شده ازطرف مردم خرم آباد و21هزار نفر باو رای داده اند حالا آن را ی
را ما ندیده بگیریم وبه گزارش های لاطائلات مخالفین توجه کنیم من از آقایان خواهش میکنم واز
آقای اعظمی هم خواهش می کنم مذاکرات را تمام بکنیم ودراین باره آقایان رایشان را بدهند ومساله
تمام بشود زیرا ما مسائل حاد واساسی دیگری در پیش داریم ، مسائل اقتصاد مملکت مطرح است
این مسائل اصلا مسائل مورد بحث ما نیست مسائل اساسی دیگری درجریان هست که فوریت دارد
را
مثل مساله سرمایه، مساله زمین مساله امنیت مساله اقتصاد ، اگر بخواهید با این حرف ها وقتتان
بگیرید چقدر باید وقت صرف کنیم من عرایضم تمام شد خیلی متشکرم ازآقای دکتر سحابی که بمن
این اجازه را دادند.رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است کسی مخالف هست ؟)اظهاری نشد
( آقایانی که با کفایت مذاکرات موافق هستند قیام فرمایند )اکثربرخاستند( تصویب شد مذاکرات
کافی است . بنابراین آقایان موفق هستند که بسبت به اعتبارنامه آقای اعظمی که گزار ش کمیسیون
آن قرائت شد و توضیحاتی داده شد وآقایان با توضیحاتی که داده شده است وبا حضور ذهنی که قبلا
هم داشته اند حالا اظهار رای بفرمایند. چون ازطرف موافق یا مخالف تقاضا نشده است که رای علنی
باشد بنابراین لازم نیست که اسم روی ورقه نوشته شود فقط مرقوم بفرمائید موافق یا مخالف البته
آقایان رای ممتنع هم میتوانند بدهند ولی به حساب نمیاید . واکثریت به بسبت تعداد آرا، مثبت
ومنفی تشخیص داده میشود.)اخذ را ی بعمل آمد ونتیجه آن بشرح زیر اعلام شد (رئیس- نتیجه
رای گیری را باستحضار آقایان میرسانم . آراء اخذ شده 169را ی موافق 122رای مخالف 14رای
ممتنغ 23رای بنا براین اعتبارنامه آقای اعظمی ازخرم آباد تصویب شد )تکبیر نمایندگان ( آقای دکتر
یزدی بفرمائید.دکتریزدی )مخبرکمیسیون تحقیق ( – بسم الله الرحمن الرحیم ، گزارش پرونده
انتخاباتی خوزه قم واعتبارنامه آقای خلخالی .پرونده انتخاباتی خوزه انتخاباتی حوزه قم واعتبارنامه
آقای خلخالی بعلت اعتراض آقای اسمعیل معزی درجلسه علنی مجلس ، به کمیسیون تحقیق ارجاع
گردید، کمیسیون تحقیق درجلسة مورخ 22خرداد ماه 59آقای اسمعیل معزی را احضار وپس از
استماع بیانات ایشان چون نامبرده کتبا اعتراض خود را پس گرفتند لذا کمیسیون تحقیق باتفاق آراء
صحبت انتخابات قم واعتبارنامهآقای خلخالی را در جلسه مورخ 24خرداد ماه 59تصویب نمود.با
تشکر –مخبر کمیسیون تحقیق – دکتریزدیرئیس- خاطر آقایان هست ، درجلسات گذشته نظیر این
قبیل گزارش ها که فرد مخالفت خود راپس گرفته باشد آقایان یک نحوه ای عمل کردند که ما به رای
گیری کتبی نرسیدیم اما استنباط خود بنده آنروز هم عرض کردم که آقایان اظهار رای کتبی بنمایند
چون سابقا آنطور عمل کردیم باید همین اندازه من اینطور تلقی نکنم که آقایان توقع دارند به گزارش
کمیسیون تحقیق طبع همان روال گذشته سکوت یا عدم مخالفت یک فرد را محور قرار دهیم
وتصویب شده یا رد شده تلقی بکنیم وبنده باز تصریح میکنم که چون گزارش کمیسیون است ودراین
خصوص هرچند که نماینده مربوط هم مخالفت خودش را پس گرفته باشد بازآقایان برطبق آئین نامه
ای که هست باید اظهار نظرکتبی بکنند حالا آقای موسوی دراین باره بنده وظیفه دارم این را متذکر
بشوم که این طور عمل کردن یک اصل جدیدی است که برخلاف آئین نامه است ونظر بنده این است
چون من مجری آئین نامه هستم حالابسته بنظر آقایان است میخواهید همینطورمثل گزارش شعبه
تلقی اجازه بدهید من سکوتی را اعلام بکنم)زنگ رئیس ( )سکوت نمایندگان ( اعتبارنامه آقای
خلخالی برطبق گزارش کمیسیون تحقیق تصویب شد )تکبیرنمایندگان(گزارش بعدی را قرائت
بفرمائید.)به شرح زیر قرائت شد(گزارش کمیسیون تحقیق درباره پرونده انتخاباتی کرمان واعتبارنامه
آقای موحدی.پرونده انتخاباتی کرمان واعتبارنامه آقای موحدی که بعلت اعتراض ومخالفت آقای
حجتی کرمانی به کمیسیون تحقیق ارجاع شده بود درجلسه مورخه 24خرداد ماه مورد رسیدگی قرار
را
گرفت وآقای حجتی درجلسه حضور بهم رسانیدند وطی یادداشتی درچهار صفحه اعتراضات خود
بیان داشتند آقای حجتی کرمانی نه به صلاحیت آقای موحدی اعتراض داشتند ونه به صحت
انتخابات بلکه برعکس ایشان صلاحیت آقای موحدی را کاملا مورد تایید قراردادند ایراد آقای حجتی
به دومرحله ای بودن انتخابات بوده است که رسیدگی بآن خارج از اختیارات کمیسیون تحقیق میباشد
بنابراین کمیسیون تحقیق اعتراض آقای حجتی را وارد ندانسته واز آنجا که صلاحیت آقا ی موحدی
مورد تایید آقای حجتی کرمانی نیز میباشد کمیسیون درجلسه مورخه 24خرداد ماه خود باتفاق آرا،
صحت انتخابات کرمان واعتبارنامه آقای موحدی را تصویب نمود باتشکر مخبرکمیسیون تحقیق
دکتریزدیرئیس- برطبق سابقه ای که الان گذشت این هم نظرپرونده گذشته است )زنگ رئیس (
)سکوت نمایندگان( اعتبارنامه آقای موحدی از کرمان تصویب شد .)تکبیر نمایندگان ( -4بیانات
آقایان هاشمی رفسنجانی ، توکلی ، شبستری راجع به شورای نگهبان وآئین نامه داخلی
مجلسرئیس- گزارش دیگری راجع باعتبارنامه ها دردستور نداریم همانطورکه مقدمه عرض کردم
دونفر از آقایان راجع به دوموضوعی که مورد توجه ونظر آقایان است می خواهند توضیحی بدهند این
دونفرآقایان ، آقای هاشمی وآقای توکلی هستند آقای هاشمی راجع به شورای نگهبان ونمایندگانی که
باید انتخاب بشوند چون می خواهند توضیحی بدهند من از ایشان خواهش میکنم تشریف بیاورند
وتوضیحاتشان را بفرمایند وبعد آقای توکلی راجع به آئین نامه تذکری خواهند داد ) عباسی – من می
خواستم راجع به مساله خرم آباد صحبت کنم ( آن موصوع تمام شد وبکفایت مذاکرات رای گرفته
شد.عباسی – چون بنده بموقع گفته ام وتوجه نفرموده اید.رئیس- به کفایت مذاکرات رای دادید
خواهش میکنم بنشینید.عباسی – کفایت مذاکرات بله شما نباید قبول کنید به حیثیت ملی ومردمی
بعضی از نمایندگان صددرصد بی رویه اعتراض بشود بنده از خود جنابعال خواهش میکنم دوسه
دقیقه اجازه بدهید من صحبت کنم.رئیس- آقا توجه بفرمائید مطلب گذشته است ...عباسی – شما
باید راجع به گفته ها ودرخواست ها وخواستهای ما اعتبارقائل شوید.رئیس-وقتی به کفایت مذاکرات
رای گرفته شد نوبت ها از بین می رود.عباسی – راجع به خرم آبادومردم آنجا مطالبی گفتند بنده باید
جواب بگویم تا رفع شبهه بشود.رئیس- راجع به آن موضوع پیشنهاد کفایت مذاکرات شد ورای هم
گرفته شد وبنا براین نوبت شما ازبین رفته است ونوبت ندارید .)زنک رئیس(عباسی – آقای دکتر
آخر چرا از اول جلسه تا حالا آقای فواد کریمی هروقت دلش خواسته صحبت کرده آقایان دیگر هم
بی رویع صحبت کردند اگر قرار براین است ماهم بلدیم آقا )زنگ رئیس (رئیس- صحبت شما راجع
به انتخابات بوده است وبه کفایت مذاکرات رای گرفته شده است .عباسی- چرا حاضر میشوید به
نمایندگان منتخب مردم وبه مردم شهرستانها وبخشها دراینجا توهین بشود )زنگ رئیس (رئیس- آقا
حق ندارید حالا صحبت کنید.عباسی – آقای فواد کریمی یادشان رفته که خرم آبادیها آمدند آنجا به
کمک ایشان وحالا اینجا می گویند آرائی که داده شده همه فدائی ها بودند ومی گوید همه آنها
کمونیست بودند.رئیس- اقای عباسی من به شما اخطار می کنم که حق ندارید اینجا صحبت
کنید.عباسی – من هم باید بگویم آقا.رئیس- بفرمائید بنشینید.عباسی- فقط به این شرط که دفعه
دیکر در نوبت گرفتن و صحبت کردن مراعات حقوق همه بشود.رئیس- هیچ شرطی هم نیست آقا،
من موظف هستم که مقررات را عمل بکنم ، آقای هاشمی بفرمائید.هاشمی رفسنجانی – بسم الله
الرحمن الرحیم ، درمورد شورای نگهبان و شورایعالی قضا دیروز اینجا مساله ای مطرح بوده و
ابهاماتی هست که احساس شد ضرورت دارد این توضیحات داده بشود که ذهن نمایندگان محترم
نسبت به وضعی که الان داریم آشنا باشد درقانون اساسی با صراحت درمورد شورای عالی قضائی گفته
شده که این شورا متشکل است از رئیس دیوانعالی کشورودادستان کل کشور که توسط رهبر انتخاب
میشوند سه نفر قاضی مجتهد عادل به انتخاب قضات کشوراین ماده مشکلی ایجاد کرد برای انتخاب
شورایعالی قضا ، برای اینکه قید شده که باید قضات کشور انتخاب کنند . ومنتخب باید هم قاضی
باشد وهم مجتهد وهم عادل .آقایان می دانند که تشخیص مجتهد یک کار ساده ای نیسیت
اکثرنمایندگان واقفند که تشخیص یک مجتهد واین مقام بعهده کسانی است که صلاحیت خودشان
از قبل تایید شده وروشن باشد. برای شورای انقلاب آن روزی که تصمیم گرفتیم مجلس را سریعتر
برقرار کنیم این مشکل پیش آمده بود وچون فاصله زیادی هم نبود باسرعت وارد کار شدیم وبا امام
مشورت شد ودر شورای انقلاب بحث زیاد شد . پیدا کردن قاضی مجتهد عادل که اینها را عرضه کنیم
برقضات کشور که از میان اینها سه نفر را انتخاب کنند . چه کسی باید نظر بدهد که اینها مجتهد و
عادل هستند؟ که موضوع انتخابات درست شود . ابتدا ئا فکر کردیم از قضات شرع که اخیرا در
دادگاههای انقلاب کار کرده اند که می توانند صدق قاضی برآ“ة بشود باضافه قضات دادگستری اگر
درمیانشان محتهد عادل بود. با امام صحبت شد وبا مدرسین ومراجع دیگر هم صحبت شد . عده ای
از قضات شرع دادگاههای انقلاب اسمشان برده شد وامام به آیت الله منتظری ارجاع فرمودند وآنجا
به کمک ندرسین دیگر عده ای از این قضات بعنوالن مجتهد عادل شناخته شدند بعد کم وبیش
اعتراضی درمحیط دادگستری مشهود بود که بعضی از قضات گفتند که از کجا معلوم فرمودند برای
اینکه حقی از کسی ضایع نشود به آقایانی که ادعای اجتهاد دارند مهلتی بدهید که در محضر کسانیکه
میتوانند ممجتهد را تشخیص بدهند حضور پیدا کنند. .و با آنها مصاحبه و مذاکره شود که اگر آنها هم
مجتهد بودند معرفی شوند واین خواستی است که حق است ولی احتیاج به اثبات داشت وما هم با
سرعت دنبال کاربودیم زیرا این کار باید انجام می گرفت واز طرف مجلس را دعوت کرده بودیم وآقایان
هم درتهران حضور پیدا کردهبودید و بی اعتنا بودن به آن خواست ممکن بود درآینده نقطه سوال
وابهامی در پرونده شورای عالی قضائی بگذرد که ما نمی خواستیم چنین چیز ی باشد . توجه کردن به
این خواست هم مشکل دیگری داشت که لااقل چند روزی از ما وقت گران بها را می گرفت ولی ما
ترجبح دادیم که این وقت را مصرف کنیم ونظر امام هم همین بود باز باسرعت مشغول کار شدند وبه
قضات اطلاع دادند که آقایانی که مدعی هستند وداوطلب هستند خودشان را معرفی کنند تعدادی از
آقایان خودشان را معرفی کردند وامروز قرار است که مدعیان وداوطلبان درقم به حضور دوسه نفراز
آقایان که اسمشان را درروزنامه خوانده اید آنجا بروند ومصاحبه ای بشود اگر مجتهد بودند وعدالت
هم احراز شد آقایان را جزو آن عده ای که از پیش احراز شده با پیک بفرستیم به شهرستان که باز
برای سرعت عمل یعنی اگر ما امروز تا عصر یا تا فردا اسامی داوطلبان واجد شرایط به دستمان بیاید
این آقایان را با پیک می فرستیم به همة شهرستان ها ودر اختیار قضات میگذاریم وقضات نظر
خودشان را میدهند واز میان اینها انتخاب می کنند وآن سه نفر قاضی ، مجتهد ، عادلی که اکثریت
آراء را آوردند عضوشورای عالی قضائی میشوند وشورای عالی قضائی آن حقوق دانهائی که باید به شما
معرفی کنند ان شاءالله معرفی کنند که ما حدس می زنیم اگر کارها بدون مانع وبدون معطلی پیش
برود وگرفتاری پیش نیاید حداکثر بین ده روز یا شاید هم دوهفته طول بکشد تاما بتوانیم از طرف
شورای عالی قضا اسامی حقوقدانهای عضو شورای نگهبان را بین خودمان داشته باشیم ورای بدهیم
پس این فاصله را به اجباری که از طرف قانون اساسی ما داریم باید تحمل بکنیم البته برای مجلس
باید فکری بکنیم . خوب این گونه جلساتی که امروز داشتیم خواهد بود، گاهی پرونده ای می آید وما
باید بنشینیم واین پرونده را بررسی کنیم ونظر بدهیم ودونظر وجود دارد که بعدا ممکن است بعد از
جلسه درخدمت هیات رئیسه یا بامشورت خود آقایان تصمیم بگیریم یا برای این جلسه برنامه ای
قرار بدهیم همانطوری که روزهای اول داشتیم مسوولان کشور بیایند واز اوقاتی که آقایان دارید
استفاده بشود واوضاع کشور را توضیح بدهند واگر نظر اقایان ونمایندگان براین قرار گرفت که کارهائی
درحوزةکارخودتان و یا حوزة نمایندگی خودتان دارید ، ممکن است دراین فاصله اگر اتفاق نظرویا
اکثریتی قابل توجه بود چند روزی هم مهلتی داده بشود که آقایان بروند آن جا با مردم تماس بگیرند
ومطالبی را ازآنجا بگیرند که برای افتتاح مجلس آماده بشود . این توضیح را دادم بعلت اینکه
درمحیط مجلس معلوم شد علامت سوال زیاد است که این جواب داده شد . بعد اگر آقایان بازهم
توضیحی خواستند بعد از جلسه از خود من بگیرند ومن بیشتراز این وقت مجلس را نمی
گیرم.رئیس- آقای توکلی من خواهش می کنم توجه بفرمائید جون وعده داده شده است وبنده باید
همراه با هیات رئیسه مشارکت کنم دریک جلسه دیگری خواهش می کنم آن توضیحتان را درجلسه
بعد که شاید هم فردا باشد البته بشرط اینکه گزارش کمیسیون برسد فردا مطلب خودتان رابفرمائید.
چون این بحث طول خواهد کشید. اما دو مطلب هست که باید عرض کنم عده ای از آقایان هستند که
بنده اسامی آنها را می خوانم برای اینکه اگر تصوربفرمائید مطلب فوری غیر از مطالب راجع به خرم
آباد واینهاست که وفوری است وتذکر مختصری است که باید بفرمائید البته به تناسب اولویت آقایان
شرافت، بشارت ، اصفهانی ، فاضل ،حسینی ، حججی ، نصراللهی ، زایری ، دکتر هادی ، معصومی ،
قره باغی ، الویری ، شهرکی ، کیاوش ، خانم طالقانی ، سلامتیان ، عباسی .این آقایان تقاضای
صحبت کرده اند.توکلی – باعرض معذرت برای اینکه رعایت ادب ورعایت نظم مجلس بشود همانطورکه
خدمتتان عرض کردم اگر صلاح می دانید اجازه بفرمائید بنده مطلبی را عنوان کنم .رئیس-بله ،
مساله تنها عنوان شدن نیست ، این مساله ای که می خواهید بفرمائید راجع به آئین نامه است
ودراین صورت باید بلافاصله آن پیشنهاد هم مطرح بشود وپیشنهاد است که به درازا می کشد.توکلی –
بهر حال اگر اجازه بفرمائید عنوان کنم چون مطلبی ضروری است .رئیس- بسیار خوب تشریف
بیاورید ودر یک وقت مختصری بفرمائید.توکلی- بسم الله الرحمن الرحیم . طبق سوالی که از
برادرانی که در کمیسیون تدوین آئین نامه تشریف دارند کردم حدود سی وهشت ماده از مجموع
تقریبا دویست ماده تاحالا تصویب شده است . اگر روند کارشان سرعتش دوبرابر بشود با تناسب
درخواهیم آورد که خدود یکماه دیگر کارشان ادامه پیدا خواهد کرد وبعد آئین نامه دوباره باید
درمجلسی که شورای نگهبان آن پانزده روزدیگر می آید مطرح بشود واحیانا با این وضعی که /270
نفر می خواهند روی آن نظریه بدهند حداقل حدود یکماه هم اینجا معطل میشود، بنابراین اگر با این
شیوه پیش برویم که 15روز دیگر شورای نگهبان تشکیل بشود دراین صورت تادوماه دیگر قادر به کار
نیستیم زیرا تاآئین نامه نداشته باشیم طبق قانون اساسی ما هیچ کارجز همین کاری که این روزها
داریم می کنیم بعلاوه انتخاب شش نفر حقوقدان شورای نگهبان هیچ کاردیگری نمی توانیم بکنیم
ووضعی که الان مملکت دارد فکر می کنم که قابل ذکر نیست از جهتی تمام امید مردم الان به ما
است زیرا حق وناحق از بقیه کم و بیش ناامید هستند ودارند وآمادگی دارند نا نظرات مارا درحل
مسائل مملکت بپذیرند این شور بخوابد بعد کارد ما هم کند خواهد شد و قادر نخواهیم بود جلو
سختی های بی شمار ایستادگی کنیم پیشنهاد بنده اینست که چون شورای انقلاب مغول تنظیم یک
آئین نامه ای بودند که درحال اتمام بوده وبخاطر اعتراضی که روز اول شده دست از کار کشیدند بنده
سوال کردم گفتند اگر بخواهند آن را تمام کنن پیح یا شش روز طول خواهد کشید وچون فاصله آئین
نامه ای که شورا ی انقلاب یک عده از برادران را مسوولش کرده بود با آئین نامه ای که کمیسیون
تدوین آئین نامه می خواهد بدینوسیله فاصله کفر واسلام نیست وما حداکثر 15روز دیگر ان شاءالله
شورای نگهبان خواهیم داشت ، پیشنهاد من این است که دراین مدت آن آئین نامه تکمیل بشود
ودراین مجلس تصویب بشود وجانشین آئین نامه قبلی بشودزیرا کار مجلس پانزده روز دیگر آغاز
میشود .عرضی دیگر ندارم.)تکبیر نمایندگان (رئیس- آقای شبستری بفرمائید.شبستری – بسم الله
الرحمن الرحیم . عرض کنم که در کمیسیون تدوین آئین نامه برادرانی که آنجا بودند از اول سعی
کردند که این آئین نامه بشکلی تدوین بشود که همه جهات وافکار گوناگون درآن مراعات بشود تااینکه
وقتی عرضه میشود به مجلس حتی الامکان کمتر وقت جلسه عمومی را بگیرد وهرجه زودتر از تصویب
مجلس بگذرد تجربه این چندین روز که در آن کمیسیون روی این آئین نامه کار می کردین ما را به
اینجا رساند که اگر بخواهیم با همان روش که تا حالا کار کرده ایم وتقربیا چهل ماده تصویب شده
است پیش برویم همانطور که برادرمان گفتند ممکن است سه تا جهار هفته دیگر طول بکشد دیروز در
کمیسیون مطرح شد که ماروش کارمان را آن چنان سرعتی در داخل کمیسیون ببخشیم چه از طریق
زیاد کردن جلسات کمیسیون وچه از طریق تقسیم کمیسیون به دو بخش و طرح مسائل درجه دوم
درآن بخشهای کوچک طرح مسائل خیلی مهم درجلسه عمومی کمیسیون واز این طریق های مختلف
آن چنان سرعتی به کار ببخشیم که حتما تا آن روزی که شورای نگهبان اعضایش کامل میشود از
طریق معرفی شدن آن شش نفر حقوقدان آن روز آئین نامه تدوین شده مصوب کمیسیون را بتوانیم
خدمت مجلس محترم بدون نقص عرضه بداریم این تصمیمی است که در آنجا گرفته شده وروی آن
صحبت شده بنابراین از این خدمت آقایان داده خواهد شد و تا اعضاء حقوقدان شورای نگهبان معرفی
نشده عملا مجلس اعتبار ندارد منتها آن روز که این آئین نامه را خدمت مجلس تقدیم می کنیم آنروز
آیا تصویب خواهید فرمود که از آنروز موقتا پس از چند جلسه بحث در کلیات قبول خواهید کرد که
برای مدت موقتی آن آئین نامه مصوبه را قبول بفرمائید بعد در تفصیلاتش بحث بشود، این مساله ای
است که برای آنروز خدمتتان تقدیم میشود از نظر کمیسیون تدوین آئین نامه قبلی که برادرمان به آن
اشاره کردند واینجور نیست که هیچ تفاوتی ندارد ومی توان گفت که تقریبا تفاوتهای اساسی دارد پس
اجازه بفرمائید که خود آن تقدیم مجلس بشود و روی آن عمل بشود .رئیس ، خوب با این توضیح
آقای شبستری امیدواریم تا وقتی که گزارش راجع به اعضای شورای نگهبان میرسد ، آئین نامه هم
برسد بعدا یک مربته در این خصوص مجلس تصمیم خواهد گرفت .شبستری ، از بنده خواستند که
در اینجا متذکر شوم هر کس پیشنهادی دارد به کمیسیون ارائه بدهد و این موضوع قبلا هم خدمت
خانمها و آقایان گفته شده بود که هر کس پیشنهادی دارد به کمیسیون تدوین آئین نامه ارائه بدهد
.رئیس- ان شاء الله درست خواهد شد در اینجا بنده باید یک تذکری خدمت آقایان بدهم دعوتی
کرده اند راجع به سینماها و مخصوصا قرار دادن وضع سینماها بر مبانی اسلامی در اینمورد سمیناری
تشکیل شده است و از مجلس هم تقاضا کرده اند سه نفر نماینده بفرستیم بنده همین قدر کافی می
دانستم که به اطلاع آقایان برسانم که کسانی که داوطلب و علاقمند هستند خودشان را به هیات
رئیسه معرفی بفرمایند تا سه نفر به آنجا فرستاده بشوند چون کار مفیدی است اگر آنها را راهنمائی

بفرمائید بسیار کار ارزنده ای انجام داده اید .رئیس- در اینجا بمن متذکر شده اند که امروز روز
پاسدار است و راجع به آنها صحبتی بشود من از طرف مجلس توفبق آقایان پاسداران را در امر محوله
به آنان از خداوند خواستارم .خلخالی ، برای قدردانی از سپاه پاسداران فقط به تشکر جنابعالی نباید
قناعت شود .رئیس- بهتر است این مطلب در وقت مناسبی باشد مثلا در جلسه بعدمحمودی ، بنده
هم راجع به مسکن صحبتی داشتم .رئیس- بله راجع به مسکن می خواهند صحبتی بفرمایند گواینکه
از وظایف هیات رئیسه است و مشغول هم هستند ولیکن آقای محمودی بفرمائید .محمودی ، فقط
دو خط و نیم است که به من ماموریت داده شده است که بخوانم بسم الله الرحمن الرحیم با توجه به
اینکه 24روز از افتتاح رسمی مجلس شورای اسلامی می گذرد و چند روز هم قبل از افتتاح رسمی
مجلس از نمایندگان به تهران دعوت گردید و در بین نمایندگان کمتر کسی است که مجرد باشد و
نمایندگان شهرستانی از نظر بلاتکلیفی در مورد نداشتن مسکن ، در ناراحتی زایدالوصفی بسر می برند
روی این اصل امضاء کنندگان ذیل ناراحتی خود را اعلام می دارند . ضمنا با توجه به این مساله که
چند روز دیگر هم ماه رمضان است و ما هنوز در سرگردانی بسر می بریم و هیچ نوع فکری برای
مسکن ما نشده ) رئیس چرا نشده ( آیا مسوولیت این مساله یا مسوولیت این کار بعهده کیست ؟
چه کسی می بایستی اینکار را انجام می داده و نداده ، این مساله را لطفا توجه بفرمائید .رئیس-
بسیار خوب .مورد توضیح بدهم .رئیس- شما هم بفرمائید توضیحتان را بدهید .پاسدار به برادران
جان برکف عرض کنم چون برادران در مورد مسکن هیات هفت نفری را باستحضار هیات رئیسه
محترم مجلس انتخاب کرده بودند و اطلاع دادند این مسائل در آنجا مطرح شده بود و به این شوری
که برادرمان فرمودند در آنجا برادران نفرموده بودند بلکه برادران ما اینجا بیشترین گرفتاری و مشکل
شان این است که کار مجلس راه بیفتد و به آنها برسند و دیروز در حضور برادرمان تمام پرسش نامه
هائی را که تهیه شده بود خدمت هیات رئیسه در حالی که سه نفر از هیات رئیسه حضور داشتند داده
شد قرار شد هیات رئیسه دنبال کنند و آنچه که امکان دارد و در وسع است در نظر بگیرند البته با
توجه به تمام زمینه هائی که وجود دارد چون ما نوکر مردم هستیم و چیزی هم بیشتر نمی خواهیم
5پایان جلسهرئیس- جلسه تمام شد ، جلسه بعد اطلاع داده خواهد شد .) ساعت یازده و ده
دقیقه جلسه پایان یافت)
رئیس سنی مجلس شورایملی جمهوری اسلامی ایران ، دکتر یدالله سحابی